Бүгін – Конституция күні

Бүгін, 30 тамызда еліміздің Ата заңының қабылданғанына 29 жыл толады. Еліміздегі басты мереке құрметіне жұмыс аптасында бес күн жұмыс істейтін отандастарымыз биыл қатарынан үш күн демалады, деп хабарлайды Zakon.kz.

Қазақстанның Ата заңының іргетасына тәуелсіздік ала салысымен 1991 жылы түрен салына бастады. Алайда мемлекеттің негізгі құқық негіздері екі жылдан кейін, 1993 жылы ғана қаланды. Ата Заңымыз 1995 жылдың 30 тамызында жалпыхалықтық референдум нәтижесінде қабылданды.  Ол 9 бөлімнен, 98 баптан тұрады.  

Конституция  "Жалпы ережелер",  "Адам және азамат",  "Президент", "Парламент", "Үкімет", "Конституциялық кеңес", "Соттар және сот төрелігі", "Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару",  "Қорытынды және өтпелі ережелер" сынды бөлімдерден тұрады. 

Конституция – мемлекеттің құқықтық негізін қалыптастырушы құжат. Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Конституциясы 1993 жылы 28 қаңтарда қабылданды. Құрылымы преамбуладан, 4 бөлім, 21 тарау және 131 баптан тұрды.   

1993 жылғы Конституцияның негізінде еліміз парламенттік республика моделінде болса,1995 жылы қабылданған Конститутция негізінде президенттік-парламенттік билікке көшті. 1995 жылы қабылданған Конституцияға 1998, 2007, 2011 жылдары бірқатар өзгерістер енгізілді. 

2017 жылы Президенттің бірқатар өкілеттігі биліктің басқа тармақтарына берілді. Азаматтықтан айыруға террористік қылмыстар жасағаны, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өмірлік маңызы бар мүдделеріне өзге де ауыр зиян келтіргені үшін соттың шешімімен ғана жол берілетіні жазылды.

2019 жылы 19 наурызда Нұрсұлтан Назарбаев мерзімінен бұрын президенттік өкілеттігін тоқтататынын мәлімдеді. 20 наурызда ҚР Парламенті Сенатының төрағасы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына ант беріп, уақытша президент болды. Сол күні ол ел астанасына Нұрсұлтан Назарбаевтың есімін беруді ұсынып, парламент жедел түрде Астана атауын Нұр-Сұлтан деп өзгерту туралы заң жобасын қабылдады.

Конституцияға соңғы өзгерістер 2022 жылы енгізілді. Осы жылы 5 маусымда өткен жалпыұлттық референдум нәтижесінде Конституцияның 33 бабына 56 өзгеріс енгізілді. Соның ішінде:

2022 жылғы 17 қыркүйекте Қазақстанның елордасына бұрынғы Астана атауы қайтарылуына байланысты өзгерістер енгізілді.

Қазақстан
Жаңалықтан zakon.kz сайтында хабардар болыңыз: