2021 жылдың 1 қаңтарында Еуразиялық экономикалық комиссия Еуразиялық экономикалық одақ (ЕАЭО) мемлекеттерімен бірлесіп жасаған Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің жұмысшыларын зейнетақымен қамсыздандыру туралы келісім күшіне енді. Бұл туралы БЖЗҚ ақпарат таратты, деп хабарлайды zakon.kz.
Қорда атап өткендей, келісімнің негізгі мақсаты - жұмыспен қамтушы мемлекеттің азаматтарымен бірдей жағдайда жұмысшылардың зейнетақы құқықтарын қалыптастыру, сақтау және жүзеге асыру.
Келісімге сәйкес, ЕАЭО-ға мүше басқа мемлекеттің аумағында еңбек немесе өзге де қызметті жүзеге асыру арқылы қалыптасатын немесе қалыптасқан зейнетақы құқықтарына ие жұмысшылар, яғни Қазақстан, Ресей Федерациясы, Қырғыз Республикасы, Армения және Беларусь азаматтары, - деп хабарлайды БЖЗҚ.
Келісім Одақтың бір елінен екіншісіне зейнетақыны экспорттаудың тәртібі мен механизмін анықтайды, ЕАЭО мемлекеттеріндегі зейнетақы құқығын анықтау үшін еңбек өтілінің қорытындысын қарастырады.
Сонымен бірге, жұмысшыны медициналық куәландыру мәселесі шешіледі, оның ішінде мүгедектігі бойынша зейнетақы тағайындау кезінде сырттай медициналық куәландыру өткізіледі және өтемдік ережелер белгіленеді, оған дейінгі және одан бұрынғы жұмыс кезеңдеріне зейнетақы тағайындау мен төлеу тәртібі анықталады. Шарт күшіне енгеннен кейін.ЕАЭО-ға мүше әр мемлекет жұмысшыға жұмыс істейтін елдегі жұмыс кезеңіне және зейнетақы жарналарын ұстауға сәйкес келетін зейнетақының бір бөлігін төлейтіндігін ескере отырып, 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап жұмысшылардың жұмыс берушілермен еңбек қатынастарын ресми түрде рәсімдеуі қажет. ЕАЭО-ға мүше мемлекеттер, яғни уақытылы жасалған еңбек немесе азаматтық-құқықтық шарттар міндетті, - деп түсіндірді БЖЗҚ.
Сонымен бірге, олар Келісімге сәйкес, жинақталған зейнетақыны, сондай-ақ мүгедектігі үшін және асыраушысынан айрылған жағдайда еңбек (сақтандыру) бойынша зейнетақыны қоспағанда, зейнетақыға құқық туындайтынын атап өтті, әрине егер сізде кемінде 12 толық жұмыс өтілі болса, мүше мемлекеттің аумағында жалданған (Шарт күшіне енгеннен кейін), оның заңнамасына сәйкес қызметкер зейнетақы тағайындауды талап етеді.
Келісімді Қазақстанда жүзеге асыратын құзыретті орган БЖЗҚ болып табылады, оған жұмысшылар қажетті кеңестер алу үшін, кейіннен құқық қалыптастыру кезінде өздері жұмыс істеген мүше мемлекеттердің құзыретті органдарына жіберу үшін құжаттарын ала отырып хабарласа алады және жұмыс істеген кезеңдері үшін зейнетақы алуға құқылы болады.
Қазақстанда Келісім БЖЗҚ-ға жұмысшылардың зейнетақы жарналарын төлеу жөніндегі құқықтық қатынастарға қолданылады және сәйкесінше ЕАЭО елдерінің жұмысшылары БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтарын қалыптастырған жағдайда, оларды жұмысшылардан алу құқығы Қазақстан заңнамасына сәйкес пайда болады:
- зейнеткерлік жасқа жеткенде;
- 1 және 2 топтағы мүгедектік белгіленген кезде, егер мүгедектік белгісіз мерзімге белгіленсе, ал жұмысшы қайтыс болған жағдайда БЖЗҚ-да зейнетақы жинақтары бар ЕАЭО елінің азаматы оларды алуға құқылы бір уақытта БЖЗҚ-ға Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құқық белгілейтін құжаттар ұсынылғаннан кейін мұрагерлеріне өтеді.