Қазақстанда карантиннің анықтамасын, оны енгізудің тәртібі мен шарттарын заңнамалық тұрғыда бекіту, сондай-ақ уәкілетті орган құру қажет. Елдегі санитарлық-эпидемиологиялық жағдайға арналған Мәжіліс отырысында депутат Айгүл Жұмабаева осындай ұсыныс айтты, деп хабарлайды zakon.kz.
Өткен жылы Төтенше жағдай туралы заң бойынша төтенше жағдай режимі енгізілді, онда мұндай ережені енгізу тәртібі мен шарттары анықталған. Алайда төтенше жағдайдың ұзақтығы 30 күннен аспауы керек болғандықтан, бұл кезеңнің соңында ел режимнен шығып, құқықтық турбулент жағдайына тап болды. Бизнес екі жылға жуық уақыт бойы құқықтық өрістен шығып кетті, себебі "карантиндік шаралар" ұғымында ешқандай заң немесе құқықтық реттеу жоқ. Мұның салдарынан мониторингтік топтардың тәртіпсіздігі орын алды, - деді Жұмабаева.
Ол депутаттар бұл топтардың заңсыз әрекетін және олар салған айыппұлдарды бірнеше рет айтқанын еске салды. Мәжілісте кәсіпкерлікті ақылға қонымды етіп реттеуге көшуді ұсынды.
Айта кету керек, елде әлі де шектеу шараларын қолдануға құқығы бар заңдық тұрғыдан бекітілген орган жоқ. Сонымен қатар, санитарлық дәрігерлер қойған шектеулер түсініксіз. Өңірлерде эпидемиологиялық жағдай ұқсас болса да, бірыңғай санитарлық талаптар емес, әр түрлі шектеулер енгізілді.
"Атамекен" ҰКП хабарлауынша, санитарлық дәрігерлер бас санитарлық дәрігердің тыйым салуы мен аурушаңдықтың төмендеуіне қарамастан, қазірдің өзінде бизнес үшін жұмыс тәртібін қатаңдатуды жалғастыруда. Осыған байланысты ҰКП санитарлық дәрігерлердің бұзушылықтарын бақылайтынын және ІІМ-ге хабар беретінін айтты,- деп атап өтті депутат.
Оның айтуынша, карантиндік шараларды бұзу бойынша ӘҚБтК нормаларын қолдану негізсіз жоғары айыппұлға әкеледі.
Қорыта айтқанда, кілемдер мен дезинфекциялаушы заттардың болмағаны үшін кәсіпкер ӘҚБтК-тың 425 бабына сәйкес, жауапкершілікке тартылады. Айыппұл көлемі – 670 мың теңгеден 4 миллион 670 мың теңгеге дейін. Төтенше жағдай кезінде дәл осындай бұзушылық үшін 10 АЕК көлемінде айыппұл қарастырылды, бұл шамамен 30 мың теңге көлемінде. Әрине, төтенше жағдай режимінің аяқталуымен бұл құқық бұзушылықтың әлеуметтік қауіптілігі 150 есеге өскен жоқ, тек бұл бапта карантиндегі қылмыстардың объективті бөлігі жоқ. Карантиндік шаралардың нақты ережелері жоқ. Нәтижесінде, пандемия жағдайында бизнес тыйымдардың өзінен емес, белгісіздіктен зардап шегуде, - деді депутат.
Бұған қоса, Жұмабаева айтқандай, локдауннан кейін әрең жұмыс істей бастаған бизнес ТМД елдерінде таңбалау бойынша жаңа есеп беру нысандары мен пилоттық жобалардың енгізілуіне тап болды, олар қымбатқа түсумен қатар банкроттыққа әкеледі.
Сондықтан карантин кезеңінде кәсіпкерлер үшін жаңа міндеттемелер бойынша шектеулер де заңмен бекітілуі керек. Коронавирустық пандемия қазіргі жағдайды реттеу тұрғысынан қолданыстағы заңнаманың сәйкессіздігін көрсетті деп есептей отырып, "Ақ жол" фракциясының депутаттары бұл процедураны қамтамасыз ететін карантиндік шаралар туралы заңның қажеттілігін атап өтті, ол заңда карантинді енгізудің шарттары мен ережелері, карантиндік шараларды белгілеуге уәкілетті орган анықталып, оның құзыреті мен қабылданған шешімдер үшін жауапкершілігі, ең маңыздысы – шектеу жағдайында кәсіпкерді қорғау қамтамасыз етілуі тиіс, - деп қорытындылады депутат.
Бақытжан Отарбаева
