Қазақстаннан кеткен мамандардың елге оралғысы жоқ. Неге?

Экономистер халықтың білімді бөлігінің шетел асуы, қайғылы жағдай болғанымен, заңды құбылыс деп санайды. Оның себебі - дағдарыс.

Экономистер жыл сайын дәрігер, мұғалім мен техникалық кәсіп иесі сынды түрлі мамандар Қазақстаннан біртіндеп кетіп жатыр, ал сырттан келген мамандар олардың ойсыратқан орнын толтыруға қабілетсіз деп дабыл қағады, деп хабарлайды zakon.kz.

"Астана" телеарнасының хабарлауынша, пандемиядан кейін сарапшылар көші-қонның, тіпті қайнайтынын болжайды, әрине Қазақстанның пайдасына емес. Неліктен ақылды жастар шетелде сонша ұмтылады?

Астаналық университеттің түлегі Руфина Ахметова қазір Қазақстанда сирек болады. Алты жыл шет тілдері мұғалімі мамандығын оқыған қыз мойындағандай, оның мектепте жұмыс істеуге мүмкіндігі болмаған. Диплом алғаннан кейін ЖОО түлегі авиакомпанияға бортсерік болып жұмысқа орналасады, содан кейін мүлде шетелге кетіп қалған.

Грант алғандықтан екі шет тілінде оқыдым. Мен төртінші курста оқып жүргенімде бір танысым компанияда іріктеу жүріп жатқанын айтты. Кездесуге бардым, сұқбат алды, сөйтсе өтіппін. Ал ол кезде жалақы жаман болған жоқ. Оған қоса, бір жақсысы, үнемі саяхатта жүресіз, - дейді стюардесса Руфина Ахметова.

Қазір ол Біріккен Араб Әмірліктерінде тұрады. Жергілікті жұмыс беруші оны баспанамен қамтамасыз еткен, тіпті пандемияға байланысты тоқтап қалған жұмысының ақысын да төлейді. Руфинаның туған жері - Қазақстанға оралатын ойы жоқ.

Егер мен өткенге кері оралсам, осы жасағанымды айна-қатесісіз қайталар едім, бірақ әлдеқайда саналы түрде. Жақында Қазақстанда демалыста болдым. Дубайға тезірек кеткім келді. Өйткені онда шынымен де өмірдің, қызметтің жоғары деңгейін сезінесіз, адамдардың менталитетіне үйренесіз. Ал Қазақстанда тұрғанымда мұндайлар байқалмайды, - дейді Руфина Ахметова.

Ол Қазақстаннан кетуге шешім қабылдаған жалғыз мұғалім емес. Сарапшылардың пікірінше, өткен жылы бұл кәсіптің өкілдері елге келгеннен төрт есе көп болған. Жалпы, осы аралықта 11 мыңнан астам маман шетел асқан. 15 жылдан астам тәжірибесі барлар. Олардың басым бөлігі - медициналық және техникалық маман иелері.

Экономистер халықтың білімді бөлігінің шетел асуы, қайғылы жағдай болғанымен, заңды құбылыс деп санайды. Оның себебі - дағдарыс.

Адамдар алған білімдерін, тәжірибелерін қолданатын жері жоқ,бізде лайықты ақыға жұмыс істейтін орын жоқ. Осыдан болашаққа қатысты дұдамалдылық туындайды. Бізден кетіп жатқан маман иелері өзімізге де керек. Көктемде және жазда, коронавирусқа байланысты шаралар әртүрлі елдерде жұмсара бастаған кезде, әбден жиналған серіппелі шығыршық босаған секілді біздің жұрттың тағы бір легі шетелге лап қояды, оларды ешкім ұстап тұра алмайды мұнда, - дейді экономист Айдар Әлібаев.

Сарапшының айтуынша, шетел асқан кадрлардың орнын толтыру мүмкін емес, өйткені сырттан елімізге келетін сапалы кәсіби әлеует жоқ.

Олардың көпшілігі, атап өткендей, жақын шетелдердің өкілдері. Алайда, олар, мысалы белгілі бір мақсатпен - экономиканы көтеру үшін келмейді.

Шетелде қалуыма болар еді. Бірақ егер бәрі осылай ойласа, қайтеміз? Сондықтан мен алған білімді өз елімде сынауым керек деп шештім, мен өз отаныма қызмет етуге бел будым, - дейді "Болашақ" мемлекеттік бағдарламасының түлегі Бақытжан Төрімбет

Сарапшылардың пікірінше, өткен жылдың қаңтарынан қыркүйегіне дейінгі аралықта бізге шетелден 3,5 мыңға жуық кәсіби кадрлар келді. Соның арқасында, тек ауыл шаруашылығындағы шығындар өтеу мүмкін болды.