Мұндай нормалар "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне әйелдердің құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң жобасына енгізілген.
Құжатты депутат Жұлдыз Сүлейменова таныстырды.
"Заң жобаларын Мәжіліс депутаттары Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауында айтқан тапсырмаларын іске асыру мақсатында әзірледі. Зорлық-зомбылық пен басқа да қатыгез немесе ар-намысты қорлайтын әрекеттердің алдын алу мақсатында бірқатар заңнамалық нормалар қарастырылған. Біріншіден, денсаулыққа жеңіл зиян келтіргені үшін 200 АЕК-ке дейінгі мөлшерде айыппұл салу немесе 200 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тарту, не 50 тәулікке дейін қамауға алу, сондай-ақ айыппұл салу үшін қылмыстық жауапкершілік қалпына келтірілуде. 80 АЕК, не 80 сағатқа дейін қоғамдық жұмыстарға тарту, не 25 тәулікке дейін қамауға алу", - деді ол.
Оның айтуынша, егер мұндай әрекеттер кәмелетке толмаған адамға және оның қызметтік қызметіне немесе кәсіби немесе қоғамдық борышын орындауына байланысты ерекше қатыгездікпен жасалса, шектеу немесе 2 жылға дейін бас бостандығынан айыру қолданылуы мүмкін.
"Кәмелетке толмаған адамды немесе дәрменсіз күйдегі адамды азаптап, денсаулыққа ауыр және орташа ауырлықтағы зиян келтіргені үшін қылмыстық жауапкершілік күшейтілуде. Атап айтқанда, бас бостандығынан айыруды ғана қолданатын "бас бостандығын шектеу" баламалы жаза түрі алынып тасталды. Кәмелетке толмаған баланы өлтіру немесе педофилия үшін "өмір бойына бас бостандығынан айыру" ретінде балама емес жаза енгізіледі", - деп қосты депутат.
Сондай-ақ заң жобасы кәмелетке толмаған адамға қатысты не отбасы-тұрмыстық қатынастар саласында әкімшілік немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамдардың мінез-құлқына ерекше талаптарды қолдану тәртібін де реттейді. Сот шешімі бойынша олардан медициналық ұйымдарда психологиялық көмек көрсету талап етілуі мүмкін.
Сондай-ақ, зорлық-зомбылық фактілерін уақтылы анықтау мақсатында уәкілетті органдардың зорлық-зомбылық фактілері туралы бұқаралық ақпарат құралдарындағы хабарламаларға ден қою мүмкіндігін қарастыратын норма қарастырылған.
"Өзін-өзі өлтіруге итермелеу немесе өзін-өзі өлтіруге итермелеу үшін бес жылдан тоғыз жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасымен қылмыстық жауаптылық белгілеу ұсынылып отыр. Сондай-ақ суицидке итермелеу үшін 200 АЕК айыппұл түріндегі жаңа қылмыстық жауапкершілік енгізілуде. Сондай-ақ, кәмелетке толмаған баланы қорқытып, киберқорқытқаны үшін 10 АЕК көлемінде айыппұл салумен әкімшілік жауапкершілік енгізілуде", - деп түйіндеді сөзін Жұлдыз Сүлейменова.
Сонымен бірге, интернаттарда тұратын балалардың құқықтарын қорғау үшін олардағы ұстау жағдайларын кедергісіз тексеру стандарттары қарастырылған.
Құжатта 16 жасқа толмаған кәмелетке толмаған баланы автобустан немесе басқа да қоғамдық жолаушылар көлігінен еріп жүруінсіз мәжбүрлеп түсіргені үшін әкімшілік жауапкершілік қарастырылған.
21 ақпанда Білім вице-министрі бұл ережені түсіндірді.
