Қазақстандық тұтынушылар құқықтарын қорғау: қаптамада көбіне қандай ақпарат қамтылмайды
Сурет: pixabay
Ол Батыс Қазақстан облысы бойынша ҚР ДСМ СЭБК "Ұлттық сараптама орталығы" ШЖҚ РМК филиалының аккредиттелген зертханасына зерттеуге жіберілді, онда ол мұқият талданды. Сынақтар таңбалауында олқылықтар анықталды: қаптамада қолдану бойынша ұсыныстар мен шектеулер, ГТА қолдану арқылы алынған компоненттердің болуы туралы ақпарат, сондай-ақ тұтынушылар үшін мемлекеттік тілдегі ақпарат жоқ.
"Қаптамадағы ұсыныстар, әсіресе сүт майын алмастырғыштар немесе ерекше сақтауды қажет ететін компоненттер қосылған өнімдер үшін маңызды. Мысалы, мұндай өнімді белгілі бір температурада сақтау керек және оны бірнеше рет мұздату немесе текстурасы мен тағамдық қасиеттерін бұзуы мүмкін жоғары температурада пайдалану ұсынылмайды. Тиісті ұсыныстарсыз тұтынушы дәм мен тағамдық құндылыққа әсер ететін тәуекелдерге тап болуы мүмкін".Әлия Әлібекова, құқық қорғаушы және тұтынушылардың құқықтарын қорғау жөніндегі сарапшы
Мемлекеттік тілде таңбалаудың болмауы "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" ҚР заңын бұзады және өнімнің құрамы мен дұрыс пайдаланылуы туралы азаматтардың хабардар болуына әсер етуі мүмкін.
"Өнімнің құрамына не кіретінін және оны қалай қолдану керектігін білу ерекше тағамдық қажеттіліктері бар адамдар үшін, мысалы, аллергиясы бар адамдар үшін өте маңызды және мұндай ақпаратты алуға біздің еліміздің орыс тілді азаматтары ғана құқылы емес", - дейді Әлия Әлібекова.
Сурет: Жанна Биятан
Қауіпсіздікті тексеру — тек сенім мәселесі ғана емес, сонымен қатар білім мәселесі. Өнімді таңдағанда, қаптамаға назар аударыңыз. Бұл арада мынандай бірнеше кеңестер беріледі:
- Қымтаулылықты тексеріңіз. Қаптаманың зақымдануы бактерияларды жұқтыруға әкелуі мүмкін.
- Сақтау мерзімі. Өнімнің ашық күйінде қанша уақыт сақталуы мүмкін екендігі жиі көрсетілмейтіні байқалады.
- Алмастырғыштардың құрамы және болуы. Мысалы, сүт майын алмастыратын өнімдер арнайы сақтау шарттарын
қажет етуі мүмкін және олардың өз шектеулері бар.
Әрбір сатып алушы сатушыдан өнімге сәйкестік сертификатын сұрауға құқылы.
"Сертификаттар тауардың тексерудің барлық кезеңдерінен өткенін және қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келетіндігін растайды. Егер сатушы мұндай деректерді беруден бас тартса, бұл оның адалдығы туралы ойлануға себеп болады", - дейді Әлия Әлібекова.
Сертификаттау — жай ғана формальдылық емес. Бұл тауардың тұтынушылардың денсаулығына қауіп төндірмейтіндігінің құжаттық дәлелі. Қазіргі өмір сүру жағдайында сөрелерде жаңа өнімдер мен алмастырғыштар пайда болған кезде сертификаттау қажетті қорғаныс шарасына айналады.
"Сертификатталған өнім — бұл сіздің сапалы тамақтануға құқығыңыз, ал берілген сертификаттар мен тіркелген сәйкестік туралы декларациялардың түпнұсқалығын Кеден одағының Бірыңғай тізілімінде тексеруге болады", — деп сөзін қорытындылады Әлібекова.
Азық-түлік сатып алғанда әрқашан есте сақтаңыз: Сіздің денсаулығыңыз - Сіздің қолыңызда! Құрамына, сақтауға және қаптамаға назар аударыңыз, сатушыға сұрақтар қоюдан тартынбаңыз. Азық-түлікке осындай саналы көзқарас сіздің дастарқаныңыздағы әрбір өнімге қауіпсіздік пен сенімділіктің кепілі болып табылады.
Осы материалды дайындаған "МОТҚҚҚ" ҚБ тұтынушылардың денсаулығы үшін жауапкершілік тек мемлекетте, қоғамдық ұйымдарда және азаматтардың өзінде ғана емес, сонымен қатар өндірушілерде де екенін еске салады. Таңбалаудың жергілікті заңнама талаптарына сәйкес толық және ақпараттық болуы маңызды.
Осы шолу бойынша сұрақтар туындаған жағдайда Instagram-дағы OZPP.KZ парақшасына, 87054222739 телефон нөміріне немесе БҚО бойынша Сауда және тұтынушылардың құқықтарын қорғау департаментінің мына жедел желісінің телефоны бойынша хабарласуға болады: 8 (7112) 500 044.
Айта кетсек, тұтынушыларға қамқорлықпен, 2024 жылдың маусым-қазан айлары аралығында Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Қазақстанның сауда желілерінен сатып алынатын азық-түлік және азық-түлік емес тауарларға ауқымды талдау жүргізілді. Осы бағдарлама аясында "Маңғыстау тұтынушылардың құқықтарын қорғау қоғамы" ҚБ белсенділері аккредиттелген зертханаларға жіберу үшін әртүрлі өнімдерді сатып алғанда, құпия сатып алушы әдісін пайдаланды. Мақсаты — қауіпсіздігі мен Қазақстанның нормативтеріне сәйкестігін тексеру, тексеру нәтижелерін бұқаралық ақпарат құралдары арқылы тарату, пайдалы ақпарат беру және азаматтардың хабардарлығын арттыру.
