Жоғары аудиторлық палата: Қазақстандағы табыстың төмен деңгейі экономиканың дамуына мүмкіндік бермейді
Сурет: pixabay
Жоғары аудиторлық Палатаның құжатында Мемлекет басшысының 2029 жылға қарай экономиканы екі есеге арттыру міндетін қойғаны көрсетілген. Бұл міндетке қол жеткізу үшін жылына 6% мөлшерінде тұрақты экономикалық өсу қажет.
Алайда, 10 жылдан бері ЖІӨ-нің нақты жылдық өсу қарқыны 4-5% деңгейінде.
ЖІӨ-дегі еңбек кірістері үлесінің көрсеткіші бойынша Қазақстан орташа табыс деңгейі бар елдер бойынша, G-20 және G-7 елдерінен, Батыс Еуропа елдерінен және Балтық елдерінен орташа көрсеткіштен едәуір артта қалып отыр. ЕАЭО-ға мүше елдер арасында Қырғызстан ғана Қазақстаннан кейін орналасқан
Халықаралық еңбек ұйымы. Сурет: gov.kz.
Сонымен қатар, Қазақстан жылдық инфляция көрсеткіші бойынша (2023 жылы – 9,8%) - ЕАЭО елдері арасында антилидер. Бұл ретте Арменияда дефляция 0,6%, Беларуссияда инфляция - 5,8%, Қырғызстанда - 7,3%, Ресейде - 7,4% байқалады).
ЕАЭО шеңберіндегі жекелеген көрсеткіштерді салыстыру Қазақстандағы жан басына шаққандағы ЖІӨ-нің ең жоғары көрсеткіші өмір сүру деңгейінің көрсеткіштерімен сәйкес келмейтінін көрсетеді. Атап айтқанда, Қазақстан тағайындалған зейнетақының орташа мөлшері мен ең төменгі еңбекақы мөлшері бойынша Ресей мен Беларусьтен төмен.
ЕАЭО-дағы жекелеген әлеуметтік көрсеткіштердің серпіні, Сурет: gov.kz
ҚР-дағы табыс көздері бойынша халықтың құрылымы келесідей:
- жалдау бойынша жұмыс істейтіндер-40,2%;
- өзін – өзі жұмыспен қамтығандар-5,6%;
- әр түрлі жәрдемақылар (зейнетақы, стипендия, мүгедектік, жүктілік және босану бойынша жәрдемақы) – 10,5%;
- басқа кірістер (әлеуметтік көмектің басқа түрлері, жеке ауладан түсетін кірістер, меншіктен түсетін кірістер және басқалар) – 9,5%;
- асырауындағылар-34,3% (оның ішінде 19 жасқа дейінгі балалар мен жастар – 90%).
Зерттеу нәтижелеріне сәйкес қазақстандықтардың 92,7% - ы қамтамасыз етудің төмен деңгейінің себебі ретінде еңбекақының төмендігін атап өтті.
