Қазақстандағы жер сілкінісі: көш басында қай қала және жер дүмпуі қаншалықты жиі сезіледі
Фото: Zakon.kz
earthquakelist.org. деректеріне сүйенсек, соңғы 10 жылда ҚР-да және 300 км-лік радиуста 4 баллдан асатын 826 жер сілкінісі болды (төменгі магнитудасы бар жер сілкіністері есепке алынбады). Орташа алғанда, жылдық саны 82 жер сілкінісі немесе айына алты зілзала болады. Сондай-ақ, Қазақстан маңында жер дүмпуі шамамен төрт күнде бір реттен сезіледі.
Ranking-тің жазуынша, 826 зілзаланың 796 жағдайында магнитуда 4 баллға тең болған. Сондай-ақ 5 баллдық 29 оқиға мен бір рет 7 баллдық зілзала тіркелген.
Өңірлік бөліністе Алматы көш басында. Мұнда жылына шамамен 47 жер сілкінісі болады. Үздік үшттікке Алматы (жыл сайын 16 ) және Жамбыл (15 ) облыстары кіреді.
Шымкентте жыл сайын орта есеппен 13 жер дүмпуі тіркеледі, Шығыс Қазақстан облысында-жеті, Маңғыстау және Түркістан облыстарында – үш жер сілкінісі, Атырау және Қарағанды облыстарында – бір реттен болады. Басқа аймақтарда айтарлықтай іс жүзінде байқалмайды.
Өткен ғасырдың басынан бастап Қазақстан аумағындағы ең ауыр жер сілкінісі 1911 жылы 4 қаңтарда болды, оның магнитудасы 8 баллды құрады. Сондай – ақ, ең күштілерінің қатарында 1946 жылғы 3 қарашадағы 7,5 балдық және 1992 жылғы 19 тамыздағы 7,3 балдық жер сілкінісі кіреді. Егер біз соңғы 10 жылға тоқталсақ, онда ең күшті жер сілкінісі 2024 жылдың 23 қаңтарында сағат 00:09 – дағы -7 баллдық зілзала.
Жалпы әлем туралы айтатын болсақ, ағымдағы жылдың 5 шілдесінде Мексика жыл басынан бері болған жер сілкіністерінің саны бойынша көшбасшы болып табылады. Жапония, Индонезия, Тайвань және Филиппин "дүмпу сезген" елдердің бестігіне кірді.
2024 жылғы 5 шілдеде ҚР премьер-министрі Олжас Бектенов 2024-2028 жылдарға арналған сейсмологиялық саланы дамытудың кешенді жоспарын бекіткен қаулыға қол қойғаны хабарланды. Құжат елдің сейсмологиялық қауіпсіздігін нығайту жөніндегі кең ауқымды шараларды іске асыруды көздейді.
