Интернет алаяқтардан қалай қорғануға болады
Сурет: pexels
Министрлік әлі күнге дейін онлайн-сауда алаяқтықтың ең көп таралған әдісі болып қала беретінін айтты. Алты айда осындай 3500-ден астам қылмыс жасалған.
Сонымен қатар банктер мен микрокредит ұйымдарында жалған онлайн несиелерді тіркеудің 1,5 мыңға жуық фактісі тіркелді. 750-ге жуық жағдайда олар түрлі жобаларға тиімді инвестициялау желеуімен жасалған.
Мысалы, кейінгі жылдары құқық қорғау органдары қызметкерлерінің атынан жасалған алаяқтық фактілері жиілеп кеткен. «Жалған полицейлер» азаматтардың телефондарына қоңырау шалып, қазір оларға жылжымайтын мүлік кепілімен несие беріліп жатқанын хабарлайды. Алаяқтарды ұстау үшін «жалған полицейлер» мүлікті тез арада арзандатылған бағамен сатып, қауіпсіздік үшін ақшаны «сақтандыру шотына» аударуды ұсынады.Ішкі істер министрлігі Криминалдық полиция департаменті Киберқылмыспен күрес орталығының басшысы Жандос Сүйінбай
Алматы қаласының тұрғыны да осындай схемаға түсіп, пәтерін сатып, сатудан түскен 23 миллион теңгені бірнеше траншпен алаяқтардың шотына аударған.
Аталған факті бойынша Қылмыстық кодекстің 190-бабы, 4-бөлігі «Аса ірі көлемдегі алаяқтық» фактісі бойынша сотқа дейінгі тергеу басталды.
Жедел-іздестіру және тергеу іс-шаралары барысында Қазақстанның түрлі қаласында тұратын үміткерлерге берілген 10-ға жуық банк картасының алаяқтық әрекеттер жасағаны анықталды. ҚР ІІМ киберқылмыспен күрес басқармасының жедел қызметкерлері Павлодар облысы мен Алматыдан келген әріптестерімен бірлесіп, Қазақстан және Ресей азаматтары болып табылатын 15 адамнан тұратын қылмыстық топты құрықтады. Бес қатысушыға қатысты «қамау» бұлтартпау шарасы таңдалды. Қазір топ мүшелерінің интернеттегі алаяқтықтың алты эпизодына қатысы болуы мүмкін екені анықталды. Одан келтірілген залал 106 миллион теңгеден асады.Жандос Сүйінбай
Осыған байланысты Ішкі істер министрлігі азаматтардан телефонға келетін хабарламаны, ақпаратты жіті тексеруін сұрады.
Сонымен қатар телефонның арғы жағындағы адамның сұрауы бойынша жинақтарыңызды кез келген банк шотына аудару үшін банк дерегін немесе SMS хабарламалардағы кодтарды айтудың қажеті жоқ.
Егер банктен банктік шот бойынша күдікті транзакция жасалғаны, үшінші тұлға сіздің атыңызға несие бергені, қаражатты рұқсатсыз алуы, бонустар есептелуі және оларды қолма-қол ақшаға аударуы туралы хабарлама бар телефон қоңырауын алсаңыз, сөйлесуді дереу тоқтатуыңыз керек. Содан кейін банкке өзіңіз хабарласыңыз.
Интернетте сатып алу және сату кезінде сатушы немесе сайт туралы ақпаратты мұқият зерттеңіз. Күмәнді сайттарда банк картасының қосымша дерегін бермеңіз немесе көрсетпеңіз. Бейтаныс адамдардың нұсқауы бойынша банкомат арқылы транзакциялар жасамаңыз. Сонымен қатар аударым арқылы толық немесе ішінара төлем жасамаңыз. Ең дұрысы – офлайн, қолма қол сауда жасау.
Егер сатушы немесе сатып алушы сізден қауіпсіз транзакцияны/жеткізуді аяқтау үшін немесе картаға ақша аудару сылтауымен сілтеме жіберсе, сілтемеге өтуді сұраса, есіңізде болсын, ол алаяқ болуы әбден мүмкін.Жандос Сүйінбай
