Ресей компаниялары Қазақстанға көшіп жатқанымен қарқыны айтарлықтай төмендеген

Қазақстандағы шетелдің қатысы бар әр екінші кәсіпорын Ресейден келеді. Кейінгі бір жылда Қазақстанда шетел капиталының қатысуымен жұмыс істеп тұрған заңды тұлғалардың саны 24,3% өсіп, 54,4 мыңға жетті.

Осындай төрт кәсіпорынның тек үшеуі ғана жұмыс істеп тұрған болып саналады: тамыздағы мәлімет бойынша – 41,4 мың (плюс 33,3%). Биыл абсолютті сандармен жұмыс істейтін шетелдік компаниялар санының өсімі 10,3 мың кәсіпорынға жетті. "Жаңадан келгендердің" басым бөлігі – 78%-ы – сауда, сервис, ІТ кластер саласындағы кәсіпкерлер, әкімшілік және қосалқы қызмет көрсету саласындағы сарапшылар. Экономиканың басқа салаларында да өсім бар, бірақ мардымсыз.

Қазақстандағы әр екінші шетелдік кәсіпорын Ресейден келеді: 18,6 мың компания. Бір жыл бұрын 11,9 мың кәсіпорын болған. Біздің елімізде жұмыс істеп тұрған шетелдік кәсіпорындардың арасында ресейлік компаниялардың үлесі - 44,9%. Түрік кәсіпкерлері үлкен айырмашылықпен екінші орында. Тамыз айының соңында Қазақстанда осы елдің 3,7 мың заңды тұлғасы болған. Үздік үштікке Өзбекстан да кіреді, оның резиденттерінде Қазақстанда 2,7 мың компания бар (плюс 35,7%). Бұл туралы Finprom.kz жазды.

Саяси және экономикалық оқиғаларға байланысты ресейлік компаниялардың Қазақстанға кең көлемде көшуіне солтүстік көрші ерекше қызығушылық танытып отыр. 2022 жылдың басымен салыстырғанда, Ресей Федерациясынан келген заңды тұлғалардың саны елімізде небәрі 8 мың болса, бұл көрсеткіш 2,3 есеге өсті. Ай сайынғы динамика көрсеткендей, былтырғы көрсеткіш арнайы әскери операция деп аталатын, яғни Украинадағы соғыс (сәуірде плюс 8,3%) және "ішінара жұмылдыру" жарияланғаннан кейін (қазанда плюс 10,4%) болған.

Биыл жыл басында Ресей бизнес резиденттерінің Қазақстанға көшуі жалғасты. Бірақ онша ауыртпалықсыз болды. Өсім айына 3%-5% болды. Жазда динамика толығымен минималды: 0,8%-дан 1,3%-ға дейін. Абсолютті сандармен бұл ай сайын 150-230 жаңа шетелдік компанияға тең.

Бәсеңдеу Қазақстанның көші-қон саясатындағы жаңалықтармен тұспа-тұс келді. Көші-қонды бақылауды жүзеге асырудың жаңартылған ережелеріне сәйкес, ЕАЭО елдерінен келушілер Қазақстанда алты ай ішінде жалпы саны 90 күнтізбелік күннен аспайтын мерзімде бола алады. Уақытша тұруға рұқсат алу үшін өтініш беру арқылы мерзімді ұзартуға болады. Ол үшін Қазақстан кәсіпорнымен еңбек шартының көшірмесін ұсыну қажет.

Шетелдік заңды тұлғаларды қызмет түрлері бойынша бөлу ресейліктер, әдетте, Қазақстанға капиталды көп қажет етпейтін бизнеспен келеді деген түсінік береді. Орыс тамыры бар барлық заңды тұлғаның 99,2%-ы шағын. Төрттен үші (бұл 14,3 мың кәсіпорын) сауда, ақпарат және байланыс, техникалық қызмет көрсету және қызмет көрсету салаларында тіркелген. Қазақстан үшін негізгі салалар – тау-кен өнеркәсібі мен өңдеу өнеркәсібіне келсек, олардағы заңды тұлғалардың басым бөлігі Түркия, Өзбекстан және Қытайдан келеді. Ресей өңдеуден көш бастап тұр.