"Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне кредит беру кезінде тәуекелдерді азайту, қарыз алушылардың құқықтарын қорғау, Қаржы нарығын және Атқарушылық іс жүргізуді реттеуді жетілдіру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заңмен "микроқаржы қызметі туралы" заңға бірқатар өзгерістер енгізіледі. Атап айтқанда, 2024 жылғы 21 желтоқсаннан бастап заңда микроқаржы омбудсменінің мәртебесі мен қызметін айқындайтын жаңа тарау пайда болады. Заңды іске асыру үшін ережелер жобасы әзірленді.
Жоба микроқаржы омбудсменін сайлау, қызметін мерзімінен бұрын тоқтату және жүзеге асыру тәртібін регламенттеуді көздейді.
Микроқаржы омбудсмені азаматтың және МҚҰ құқықтары мен заңмен қорғалатын мүдделерін қанағаттандыру туралы келісімге қол жеткізу мақсатында микроқаржы ұйымы (МҚҰ) мен оның өтініші бойынша азамат арасында жасалған микрокредит беру туралы шарттан туындайтын келіспеушіліктерді реттейді.
Дауларды шешу және шешімдер қабылдау жөніндегі өтініштерді қарау тәртібі мен мерзімдері микроқаржы омбудсменінің ішкі қағидаларында айқындалады.
Микроқаржы омбудсмені уәкілетті органның сұрау салуы бойынша жеке тұлғалардың дауларын шешу бойынша келіп түскен және қаралған өтініштер, микроқаржы қызметін жүзеге асыратын ұйымдар мен коллекторлық агенттіктер қабылдаған шешімдер және олардың орындалуы туралы ақпарат береді.
Қағидаларда микроқаржы омбудсменін сайлау тәртібі айқындалған.
Микроқаржы омбудсманын қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісілген кандидаттар қатарынан микроқаржы омбудсманы өкілдерінің кеңесі үш жылға сайлайды.
Микроқаржы омбудсманы етіп сайлау үшін кандидатуралар ұсынуды Өкілдер кеңесі жүзеге асырады.
Микроқаржы омбудсманын сайлау Өкілдер кеңесі микроқаржы омбудсманын сайлау үшін екіден астам кандидатты ұсынған кезде өткізіледі.
Әрбір кандидат бойынша микроқаржы омбудсманы болып сайлау үшін мынадай мәліметтер мен құжаттар қалыптастырылады:
- нысан бойынша микроқаржы омбудсманы лауазымына кандидат туралы мәліметтер;
- кандидаттың сәйкестігін растайтын құжаттардың көшірмелері;
- кандидаттың микроқаржы омбудсманы лауазымына кандидатурасын ұсынуға келісімі туралы өтініші;
- кандидаттың алдағы үш жылға арналған микроқаржы омбудсманы қызметінің негізгі мақсаттарын, басым міндеттерін және даму бағыттарын қамтитын жоспарлары.
Келесі жеке тұлғаларды микроқаржы омбудсмені етіп сайлауға ұсынуға болмайды:
- жоғары экономикалық және (немесе) заң білімі жоқ;
- мінсіз іскерлік беделге ие емес;
- қаржы қызметтерін көрсету және (немесе) қаржы қызметтерін реттеу саласында бес жылдан кем жұмыс өтілі бар;
- уәкілетті орган банкті төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызу, банк акцияларын мәжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиясынан айыру, сондай-ақ қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны ҚР заңнамасында белгіленген тәртіппен банкрот деп тану туралы шешім қабылдағанға дейін бір жылдан аспайтын кезеңде қаржы ұйымының бұрын басшы қызметкері болған. Бұл талап уәкілетті орган банкті төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызу, банк акцияларын мәжбүрлеп сатып алу, қаржы ұйымын лицензиясынан айыру, сондай-ақ қаржы ұйымын мәжбүрлеп тарату немесе оны банкрот деп тану туралы шешім қабылдағаннан кейін 3 жыл ішінде қолданылады;
- сот әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп таныған;
психикалық денсаулық сақтау қызметі ұйымдарында психикалық мінез-құлық бұзылыстарымен (ауруларымен), оның ішінде психоактивті заттарды қолданудан туындаған динамикалық бақылаудан тұратын.
Микроқаржы омбудсманы Өкілдер кеңесінің отырысына қатысқан Өкілдер кеңесі мүшелерінің көпшілік даусымен сайланады. Дауыс беру кезінде Өкілдер кеңесінің әрбір мүшесінің бір дауысы болады. Дауыстар тең болған кезде уәкілетті орган өкілінің дауысы шешуші болып табылады.
Жоба 2024 жылғы 10 шілдеге дейін қоғамдық талқылау үшін "Ашық НҚА" порталында орналастырылған.
