Қазақстан астрофизиктері Nasa спутниктерінен озып, әлемде бірінші болып гамма-сәуленің жарылуын тіркеді
Сурет: видеодан скриншот
Ғылым және жоғары білім министрлігі таратқан ақпаратқа сай, Қазақстан астрофизиктері әлемде бірінші болып гамма-сәуленің жарылуын тіркеп, 41 секундтан 30 минутқа дейінгі жарықтан кейінгі жарқырау туралы ең алғашқы мәліметтерді алды. Ғарыш орбитасындағы NASA телескопы 110 секундтан кейін ғана жарық «автошогын» бақылай бастаған.
Өз баяндамасында NASA қызметкерлері бұл энергияның өсуін бірінші болып тіркеген Қазақстан обсерваториясы екенін растады. Тек отандық астрофизиктерде 41 секундтан 110 секундқа дейінгі бірегей деректер бар. Бақылаулар жүргізген 14 обсерваторияның бірі - басқа жердегі телескоп біздің обсерваториядан кейін 30 минутта ғана гамма-сәулелік жарылысты бақылай бастағаны белгілі.
«Бұл - бұрын-соңды жазылған гамма-сәулелерінің жарылуын оптикалық көп арналы бақылаудың ең жылдам түрі. Біз оқиғаны бір уақытта жасыл, қызыл және инфрақызыл диапазондарда бақылаймыз. Ол бізге сигнал спектрі туралы түсінік береді. Бақылау халықаралық ғылыми қауымдастыққа жарияланды", - деді Энергетикалық ғарыш зертханасы (ECL) жобалық тобының ғылыми-зерттеу инженері Жанат Мақсұт.
Нобель сыйлығының лауреаты, көрнекті астрофизиктер мен космологтардың бірі Джордж Фицджеральд Смут III Ассы-Түрген обсерваториясының мамандарын жеке құттықтады.
"Бұл - бақылау ғылымындағы үлкен қадам. Бұл автоматтандырылған телескоп пен аспаптық жүйені жасау мен орнатудың көзқарасына, қаржыландырылуына және жұмысына ғана емес, сонымен қатар команданың жоғары кәсібилігіне де байланысты екенін мойындау маңызды. Алда ең қызығы – құнды деректерді өңдеу және талдау", - деді Джордж Фицджеральд Смут.
Бақыланған деректерді қазір зерттеушілер тобы мұқият талдап жатыр. Олар талдау толық зерттелмеген гамма-сәулелік жарылыстардың өзге де қырын ашады деген үмітте.
Гамма-сәулелік жарылыс – бұл ғаламда болатын ең жарқын электромагниттік жаңалық. Халықаралық ғылыми қоғамдастықтың ондаған жылдар бойғы күш-жігеріне қарамастан, олардың нақты табиғаты мен параметрлері әлі белгісіз.
