Сенатта Конституциялық сот туралы заң қабылданды
Сурет: Zakon.kz
Құжатты Әділет министрі Қанат Мусин таныстырды. Ол заң жобасы Мемлекет басшысының 2022 жылғы 16 наурыздағы «Жаңа Қазақстан: жаңару мен жаңғыру жолы» Жолдауын іске асыру жөніндегі Ұлттық іс-шаралар жоспарын іске асыру мақсатында әзірленгенін айтты.
Заң жобасының мақсаттары Конституциялық Кеңесті Конституциялық Сотқа айналдыру, мемлекеттің құқық қорғау институттарын нығайту және азаматтардың конституциялық бақылауға қолжетімділігін кеңейту бөлігінде Конституцияға енгізілген өзгерістерді іске асыру болып табылады.
Конституциялық Сот еліміздің бүкіл аумағында Конституцияның үстемдігін қамтамасыз ететін орган болады және биліктің сот тармағына жатпайды, өйткені бұл мәселе Конституцияда шешілген. Қазақстан Республикасының Әділет министрі Қанат Мусин
Оның айтуынша, заң жобасын екі негізгі блокқа бөлуге болады.
Бірінші блок Конституциялық Соттың, оның судьяларының мәртебесін, олардың кепілдіктері мен қамтамасыз етілуін қарастырады. Осылайша, Конституциялық Сот еліміздің бүкіл аумағында Конституцияның үстемдігін қамтамасыз ететін орган болады.
Заң жобасында:
Конституциялық Сот судьяларын тағайындау және олардың өкілеттіктерін тоқтату тәртібін;
судьялардың тәуелсіздігі мен иммунитеті;
судьяларды материалдық және әлеуметтік қамтамасыз ету жөніндегі нормалар;
Конституциялық Соттың құзыреті және оны жүзеге асырудың ұйымдастырушылық нысандары.
Конституциялық Соттың құзыретіне сайлауды өткізудің дұрыстығы мәселелерін қарау, Парламент қабылдаған заңдар мен халықаралық шарттарды олардың Конституцияға сәйкестігін қарау, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Конституциясының нормаларына ресми түсініктеме беру кіреді. Конституция.
Әділет министрлігінің басшысы Конституциялық сот азаматтардың өтініші бойынша олардың құқықтары мен бостандықтарына тікелей әсер ететін нормативтік құқықтық актілерді Конституцияға сәйкестік тұрғысынан қарайтынын атап өтті.
Сондай-ақ, Бас Прокурор мен Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Конституциялық Сотқа шағымдану құқығын алды.
Екінші блок конституциялық сот ісін жүргізу тәртібін қарастырады. Ол конституциялық сот ісін жүргізудің жалпы шарттары мен қағидаттарын, Конституциялық Сотқа жүгінулердің түрлерін, олардың нысаны мен мазмұнын, азаматтардың өтініштерін қараудың қабылдану критерийлерін анықтайды.
Өтінімдерді қарау тәртібі бес кезеңнен тұрады:
Конституциялық Сот Аппаратының өтініштерді алдын ала қарауы;
Конституциялық іс жүргізуге шағымды қабылдау;
Конституциялық Соттың отырысында шағымды қарау үшін материалдарды дайындау;
Өтінішті қарау бойынша жиналыс өткізу;
Соңғы шешім қабылдау.
Заң жобасында Конституциялық сот шешімдерін орындау тетіктері де қарастырылған.
Министр Конституциялық заң жобасының қабылдануы Конституциялық соттың қызметіне, оған Конституция жүктеген өкілеттіктерді жүзеге асыруға құқықтық негіз жасайтынына сенімді.
