Қазақстанда құжаттарды бір тілден екінші тілге аудару бойынша нормалар белгіленеді
Сурет: pexels
Осы нормаларда мынадай жұмыс түрлері қамтылды:
- аудармашылардың орыс тілінен мемлекеттік тілге және мемлекеттік тілден орыс тіліне толық жазбаша аударуы;
- орыс тілінен мемлекеттік тілге және мемлекеттік тілден орыс тіліне толық жазбаша аударманы (өзінің аударма мәтінін) редакциялау;
- орыс тілінен мемлекеттік тілге және мемлекеттік тілден орыс тіліне толық жазбаша аударманы (өзге адамның аударма мәтінін) редакциялау.
Нормативтік құқықтық кесімдер мен әртүрлі құжаттарды жазбаша аудару жөніндегі жұмыстарды нормалау жұмыс бабындағы аударманы ескере отырып жүзеге асырылады. Жұмыс бабындағы аударма түпнұсқаның мазмұнын дұрыс беретін толыққанды, стилистикалық жағынан сауатты аударманы қамтиды.
Жазбаша аудармаға арналған уақыт нормасы компьютерде басылған мәтін беттерінде орындалған аударма көлеміне қарай белгіленеді. Мәтіннің компьютерде басылған бір парағы (баспа парағы) 2000 баспа белгіге тең болады деп қабылданды. Баспа парақ деп басылым көлемінің стандарт форматты қағаз парақтың бір бетінің ауданына тең өлшем бірлігі түсініледі. Бір баспа белгісі (басу) деп (әріп, сан және т.б.) клавиштерін біркелкі басу жолымен жасалатын белгі немесе көлемі бір белгі орналасатын ауданға сәйкес келетін аралық түсініледі.
Өнімділік нормасы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгіленген жұмыс уақытының қалыпты ұзақтығы сақталып жұмыс күні ішінде аударылатын мәтіннің нақты көлемімен белгіленеді. Аударма кезінде өнімділік нормасының өлшем бірлігі стандарттық форматты баспа парақ болып табылады. Мемлекеттік органдарда аударылған мәтінді компьютерді пайдалана отырып басу Іс қағаздарын жүргізу жөніндегі нұсқаулыққа сәйкес мына өлшемдерді: жолдардың арасында біржарым интервалды, Microsoft Word үшін "Times New Roman" және "Times/Kazakh" үлгідегі № 14 шрифтіні сақтай отырып А-4 форматты стандарттық парақпен жүзеге асырылады.
Жинақта жазбаша аударма үшін түпнұсқа күрделілігінің үш тобы көзделген:
I топ. Лексикалық, стилистикалық құрамы мен мағыналық мазмұны аудару кезінде қиындақ келтірмейтін жалпы және арнайы мәселелер жөніндегі мәтіндер.
II топ. Стилистикалық құрамы мен мағыналық мазмұны қолда бар сөздік-анықтамалық әдебиетті пайдалануды көздейтін шағын салалық сипаттағы арнаулы мәселелер жөніндегі, сондай-ақ көп салалық тақырып жөніндегі мәтіндер.
III топ. Білімінің жаңа салаларынан алынатын, стилистикалық құрамы мен мағыналық мазмұны қолда бар сөздік-анықтамалық әдебиетпен қатар ерекше терминдердің мағынасын ашатын қосымша м атериалдар іріктеуді және мамандармен кеңесуді көздейтін мәтіндер.
Жұмыстың мазмұны, өлшем бірліктері, еңбек шығындарына әсер етуші факторлардың атауы мен сандық мағыналары, сондай-ақ жұмыстың әрбір түрі бойынша уақыт нормалары жинақтың нормативтік бөлімінің тиісті тарауларында келтіріледі.
Нормада даярлық-қорытынды жұмыстарға, жұмыс орынын ұстауға, дене тәрбиесі үзілістерін қоса алғанда, демалуға және оперативті уақыттың 10 % мөлшерінде жеке қажетіне арналған уақыт ескерілді.
Еңбекті ұйымдастыру:
Аударма бөлімшелері үшін жеке бөлме беру ұсынылады. Орынның ауданы нормаға сәйкес болуы керек. Аударма бөлімшелерінің табиғи жарығы және жеткіліті түрде жасанды, ал жұмыс орындарында – жеке жарығы болуы тиіс. Бөлмелерде шусыз желдеткіш орнатылған болуы керек.
Орындаушының (аудармашының) жұмыс орнын тиімді ұйымдастыру барынша қолайлы жағдай туғызуды көздейді.
Аудармашы жұмысқа қажетті материалдармен (қағазбен, кеңсе бұйымдарымен), сондай-ақ жалпы және арнаулы сипаттағы сөздік-анықтамалық материалмен:
- Аранаулы сөздіктер
- Қос тілді арнаулы сөздіктер
- Бір тілдегі арнаулы сөздіктер
- Арнаулы (терминологиялық) энциклопедиялар
- Анықтамалар
- Арнаулы әдебиет
- Автоматтандырылған жүйенің деректер базасы
Мамандардың жұмыс орындары дербес компьютерлермен жабдықталған болуы тиіс.
нормативтік құқықтық және басқа құжаттардың жазбаша аудармасын жасаушы аудармашыларға белгіленген жұмыс күніне қарай, еңбек және демалыс режимін сақтау қажет.
Бұл ретте қызметкерлердің еңбек және демалыс режимі міндетті және күрделі жұмыстар жұмысқа жоғары қабілеттілік байқалатын, тәуліктің алғашқы жартысында жүзеге асырылатындай тәртіппен ұйымдастырылуы тиіс.
Жұмыс басталғаннан соң екі сағаттан кейін және жұмыс аяқталуға екі сағат қалғанда ұзақтығы 110 минуттік физкультуралық үзілістер жасау керек.
Құжат 18 маусымға дейін қоғамдық талқылау үшін "Ашық НҚА" сайтында орналастырылған.
