Жыл басынан бері алаяқтар азаматтарға 3 млрд теңгеден астам шығын келтірген
Сурет: pexels
Алаяқтықтың ең көп тараған тәсілі – онлайн сауда, белгілі сауда алаңдарының сайттарында, сонымен қатар әлеуметтік желілер мен мессенджерлерде (Instagram, жеделхаттар, ватсап) жарнамаларды орналастыру. Алаяқтар тауардың немесе қызметтің бағасын төмен етіп көрсетіп, алдын ала төлемді немесе толық төлемді сұрайды. Биыл 2 мыңнан аса қылмыс тіркелді.
Алаяқтардың құрбаны болмау үшін мынадай қауіпсіздік шараларын ұстану қажет:
- Біріншіден, тексерілген жарнама сайттарын пайдаланыңыз.
- Екіншіден, тауарды алғаннан кейін төлем туралы келісіңіз.
- Үшіншіден, тауардың бар екеніне көз жеткізіңіз, оның ішінде бейне қоңырау арқылы. Егер сатушы басқа қалада болса, таныстарынан немесе туыстарынан тауарды алуды және жіберуді сұраңыз.
ІІМ-нің дерегінше, кейінгі бірнеше айда түрлі инвестиция мен инвестицияны тарту арқылы жасалған алаяқтықтардың саны артты. Азаматтар өздерінің сенімшілдігі мен ашықтығына қарамастан ақшаны тез көбейту бойынша түрлі схемаларға қатысып жүр.
Жыл басынан бері 500-ден аса адам мұндай схемалардың құрбаны болды. Олар ақшасын жұмыс істемейтін инвестициялық жобаларға салды. Сонымен қатар кей жағдайларда осы мақсаттар үшін несиелер рәсімделді. Жеңіл ақшаны іздеймін деп, жинағын жоғалтты.
"Алаяқтар ірі компаниялардың, соның ішінде ұлттық компаниялардың, банктердің, криптобиржалардың атынан жалған сайттар құру арқылы азаматтарды қызықтырады. Бұл ретте "менеджерлермен" және "брокерлермен" барлық қарым-қатынас онлайн-режимде, оның ішінде мессенджерлер арқылы өтеді. Кей жағдайларда алаяқтар үлкен соманы тарту үшін бір реттік дивидендтер төлейді", - делінген ІІМ хабарламасында.
Келесі кең таралған әдіс – банк қызметкерлері және құқық қорғау органдарының атынан қоңырау шалу. Қазір шетелден жасалған қоңырауларды операторлар таниды және бұғаттайды. Тек жыл басынан бері 15 млн. осындай қоңыраулар тоқтатылды.
Қазір негізінен шетелдік нөмірлерден және "Ватсап"арқылы қоңырау шалу арқылы жасалған алаяқтық тіркеліп жатыр. Тіркеудің жалпы төмендеуіне қарамастан, 3 айда банк қызметкерлерінің атынан 400-ден аса қылмыс жасалды. Олардың басым бөлігі азаматтарға онлайн-қарыздарды ресімдеумен байланысты.
"Ақшаның сақталуын қамтамасыз ету үшін азаматтарды ақшаны шоттан немесе депозиттен қауіпсіз "сақтандыру" шотына аударуға сендіреді. Ол шот кейіннен ұрланған ақшаны одан әрі аудару немесе қолма-қол ақшаға айналдыру үшін қолданылады. Сонымен қатар алаяқтардың сенімі бойынша азаматтар өз еріктерімен несие рәсімдеді немесе олардың нұсқаулықтары бойынша телефондарына қашықтан қол жеткізуге арналған қосымшалар орнатып, банктерден келіп түскен СМС-хабарлама кодтарын хабарлаған. Осылайша, алаяқтар мен азаматтардың өздері банктер қолданатын барлық қауіпсіздік шараларын айналып өтеді. Кейбір жағдайларда азаматтар алаяқтардың әсерінен қолда бар мүлікті (пәтер, автокөлік) кепілге қойды немесе сатты, ал түскен ақша алаяқтардың шоттарына аударылды", - делінген хабарламада.
Министрліктің хабарлауынша, бүгінде азаматтардың ақпараттық және құқықтық сауатын көтеру профилактиканың ең тиімді шарасы.
