Қазақстанда бюджеттік сыныптама 2026 жылдан бастап жаңартылады

ҚР Қаржы министрі 2025 жылғы 4 сәуірдегі "Қазақстан Республикасының Бірыңғай бюджеттік сыныптамасының кейбір мәселелері" бұйрығына қол қойды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Атап айтқанда, Бірыңғай бюджеттік жіктеу жаңа редакцияда, оның ішінде:

• бюджет түсімдерінің жіктелуі;
• бюджет шығыстарының экономикалық сыныптамасы.

Бірыңғай бюджеттік сыныптама объектілерге топтастырылған кодтарды бере отырып, бюджет түсімдері мен шығыстарын функционалдық, ведомстволық және экономикалық сипаттамалар бойынша топтастыру болып табылады.

Бюджет түсімдерінің жіктемесін топтастыру санаттан, сыныптан, кіші сыныптан және ерекшеліктен тұрады.

Жалпы, бюджеттік сыныптама коды (КБК) алты таңбалы санды құрайды.

Сонымен, бюджет түсімдерінің жіктелуі мыналарды қамтиды:

• Барлық салық түсімдері.
• Акциздер.
• Табиғи және басқа да ресурстарды пайдаланғаны үшiн түсетiн түсiмдер.
• Жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем.
• Орманды пайдалану ақысы.
• Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, бонустар.
• Кең таралған пайдалы қазбаларды, жер асты суларын, емдік балшықтарды және мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық.
• Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, экспортқа рента салығы.
• Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, жасалған келісімшарттар бойынша өнімді бөлу бойынша ҚР үлесі.
• Радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлем.
• Мұнай секторы ұйымдарынан түсетін түсімдерді қоспағанда, кең таралған пайдалы қазбаларға, жер асты суларына және емдік балшықтарға пайдалы қазбаларды өндіруге салынатын салық.
• Жануарлар дүниесін пайдаланғаны үшін төлем.
• Кедендік алымдар мен айыппұлдар.
• Кірістер мен сыйақылардың әртүрлі түрлері және т. б.

Бюджет шығыстарының функционалдық жіктелуі, атап айтқанда, мыналарды қамтиды:

• Жалпы сипаттағы мемлекеттік қызметтер
• Мемлекеттік басқарудың жалпы функцияларын орындайтын өкілді, атқарушы және басқа органдар
• ҚР Президенті Әкімшілігі
• Мемлекет басшысының қызметін қамтамасыз ету
• Мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының стратегиялық аспектілерін болжамды-талдамалық қамтамасыз ету
• Мұрағат қорының, баспа басылымдарының сақталуын қамтамасыз ету және оларды арнайы пайдалану
• ҚР Президентінің мемлекеттік саясаты мен бастамаларын ілгерілету
• Ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелердің күрделі шығыстары
• Ағымдағы әкімшілік шығыстар
• ҚР Үкіметінің төтенше резерві есебінен ағымдағы іс-шараларды өткізу
• Өкілдік шығындарға арналған қаражат есебінен іс-шаралар өткізу
• Бюджеттік инвестициялық жобалардың техникалық-экономикалық негіздемелерін және мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларының конкурстық құжаттамаларын, концессиялық жобаларды әзірлеу немесе түзету, сондай-ақ оларға қажетті сараптамалар жүргізу, мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобалары мен концессиялық жобаларды консультациялық сүйемелдеу
• ҚР Үкіметінің шұғыл шығындарға арналған резерві есебінен ағымдағы іс-шараларды өткізу
• ҚР Үкіметі резервінің қаражаты есебінен соттардың шешімдері бойынша орталық мемлекеттік органдардың міндеттемелерін орындау және т. б.

Сондай-ақ, ҚР бюджеті шығыстарының экономикалық сыныптамасы ерекшеліктерінің құрылымы бекітілді, оған мыналар кіреді:

• Жалақы.
• Өтемақы төлемдері.
• Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары.
• Жұмыс берушілердің міндетті зейнетақы жарналары.
• Жұмыс берушілердің жарналары.
• Азаматтардың жекелеген санаттарына және шетелдік қызметкерлерге жалақы төлеу.
• Мәслихат депутаттарының негізгі жұмыс орны бойынша орташа жалақысын өтеу.
• Алқабилерге сыйақы төлеу.
• Техникалық персонал мен келісімшарт қызметкерлерінің ел ішіндегі іссапарлары мен қызметтік сапарлары.
• Мемлекеттік органдардың шетелдік қызметкерлеріне еңбекақы төлеу.
• Қорларды сатып алу.
• Қызметтер мен жұмыстарды сатып алу.
• Ағымдағы шығындар және т. б.

Бұйрық 2026 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді.