Көлік пен жүк үшін шекарада электрондық кезектен өту ережелері өзгерді

ҚР Қаржы министрі 2025 жылғы 17 қыркүйектегі бұйрығымен Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан автомобиль көліктерін, жүктер мен тауарларды өткізу ережелеріне, соның ішінде ақылы негізде электронды кезек жүйесін қолдану тәртібіне түзетулер енгізілді, деп хабарлайды Zakon.kz.

Түзетулерге сәйкес, жергілікті атқарушы органдарға өткізу пункттерінің маңында күту аймақтарын ұйымдастыру міндеті жүктелді.

Шекарадан өту кезінде кезексіз және жеделдетілген тәртіп бөлініп көрсетілді.

Атап айтқанда, кезексіз тәртіпте электронды кезек жүйесінде (ЭКЖ) мына категориядағы көлік құралдары, жүктер мен тауарларға қатысты тіркеу жүргізіледі:

• поштаның тағайындалған операторы – көлік құралдарының тізімін ОГД-ға брондау жоспарланған күннен кемінде 10 күн бұрын алдын ала жолдаған жағдайда;
• жануарлар, тез бүлінетін және қауіпті жүктер, сондай-ақ декларацияланған немесе транзиттік декларациясы бар Қазақстан экспорттық жүктері, ЕАЭО және ҚР кеден заңнамасына сәйкес транзиттік декларация ретінде қабылданатын құжаттары бар жүктер – егер тек осы жүктер тасымалданса;
• гуманитарлық, әскери жүктер және шет мемлекет үкіметінің ресми дипломатиялық каналы арқылы түскен өтініш негізінде – мемлекеттік органдар ОГД-ға көлік құралдарының тізімін брондау күнінен кемінде 10 күн бұрын алдын ала жолдаған жағдайда.

Кезексіз тәртіппен шекарадан өтетін брондаулар саны тәуліктік өткізу қабілетінің шегінде шектеледі:

• пошта операторы үшін – тәуліктік өткізу қабілетінің 1%-ынан аспау керек;
• жануарлар, тез бүлінетін, қауіпті жүктер, Қазақстан экспорттық жүктері, гуманитарлық және әскери жүктер үшін – 5%-ға дейін.

Брондау күні бос орындар жалпы тәртіппен қайта қолжетімді болады.

Жеделдетілген тәртіпте ЭКЖ-де төлем жасаған заңды және жеке тұлғаларға көлік құралдарын өткізу тіркеледі. Бұл тәртіп Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасынан жедел өтуге мүмкіндік береді. Жеделдетілген тәртіп бойынша да тәуліктік өткізу қабілетінің 1%-ынан аспайтын брондауларға рұқсат берілген.

Пайдаланушының электронды кезек жүйесіне жалған мәлімет енгізгені анықталған жағдайда, тіркеуші оның есептік жазбасын бұғаттайды. Тіркеуші қызметкерінің шешімдері мен әрекетсіздігіне шағым тіркеуші басшысының атына беріледі және ол 5 жұмыс күні ішінде қаралады.

ҚР заңдарында басқаша көрсетілмесе, сотқа жүгіну тек сотқа дейінгі тәртіппен шағымданудан кейін ғана мүмкін.

Көлік құралдарының шекара пунктіне кіруі және шығуы мемлекеттік тіркеу нөмірін оқитын камералар арқылы автоматты түрде тіркеледі, суретке түсіру және нөмірлерді тану жүзеге асырылады.

Бұл деректер ЭКЖ-мен біріктірілген мемлекеттік көлік тіркеу ақпараттық жүйесіне интернет арқылы қауіпсіз байланыс арқылы жіберіледі және сақталады.

Электронды кезек жүйесі:

• көлік құралының мемлекеттік тіркеуін "Автомобиль" мемлекеттік дерекқорымен тексереді;
• автокөліктің иесі немесе жүргізушісінің азаматтық-құқықтық жауапкершілік сақтандыру шартының бар-жоғын және мерзімін Біріңғай сақтандыру дерекқорымен салыстырады;
• электронды кезек жүйесінде бронь үшін кепілдеме ретінде блокталған төлемнің бар-жоғын бақылайды;
• көлік құралының шекарадан өткенін мемлекеттік ақпараттық жүйелермен ақпараттық алмасу арқылы анықтайды.

Жоғарыда айтылған сәйкестіктер резидент және резидент емес тұлғаларға қатысты әртүрлі тізбектер бойынша жүргізіледі.

ҚР резиденттеріне жол қауіпсіздігі саласындағы айыппұлдар мен ақылы автожолдар бойынша берешек туралы хабарламалар жіберіледі.

Электронды кезек жүйесінде шекарадан өтуге брондау тек көлік құралына қатысты басқа өткізу пункттерінде белсенді бронь жоқ болған жағдайда ғана мүмкін.

Пайдаланушы электронды кезек жүйесіне ақшаны қолма-қол емес жолмен тіркеушінің есепшотына аудару арқылы төлейді.

Түзетулер көп мәрте брондау жасауға шектеулер енгізіп, бронь уақытын ауыстыру мүмкіндіктерін кеңейтті, бұл процесті ашық және басқарылатын етеді.

Егер пайдаланушының кінәсінен броньланған мерзімде көлік шекарадан өтпесе немесе бронь кейінге шегерілмесе, қызмет толық төленеді және төленген қаражат қайтарылмайды.

Шекарадан өту үшін пайдаланылған бронь жағдайында кепілдеме ақшасы қайта ашылады және пайдаланушы оны келесі брондау үшін қолдана алады немесе қайтара алады.

Егер бронь 90 күн ішінде бір рет пайдаланылмаса немесе бір рет жойылса, кепілдеме толық көлемде қайта ашылады.

Броньды басқа күн мен уақытқа бір рет тегін ауыстыруға болады, бірақ бұрын босатылған орындарға қайта брондау жасауға жол берілмейді.

Көлік құралдарын өткізу өткізу тәртібі электронды кезек жүйесі бойынша анықталады және күту аймағынан шығуға рұқсат беріледі.

Бұйрық 2025 жылғы 23 қыркүйектен бастап қолданысқа енгізілді.