Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің қаржылық есептілікті жасауы: өзгерістер енгізілді

Қаржы министрі 2025 жылғы 4 қарашадағы бұйрықпен бюджеттік бағдарламалар әкімшілері мен бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдардың жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасау қағидаларына өзгерістер мен толықтырулар енгізді, деп хабарлайды Zakon.kz.

Мәселен, жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті жасау кезінде Бюджет кодексін, мемлекеттік мекемелерде бухгалтерлік есеп жүргізу қағидаларын, қаржылық есептілікті жасау және ұсыну қағидаларын басшылыққа алатыны нақтыланады.

Ұқсас мәмілелер мен басқа да оқиғалар үшін шоғырландырылған қаржылық есептілік бірыңғай есеп саясаты негізінде жасалады. Бюджетті атқару жөніндегі уәкілетті органдар, бюджеттік бағдарламалар әкімшілері және мемлекеттік мекемелер есепке алудың бірыңғай қағидаттарын пайдаланады.

Қаржылық есептілікті жасау және ұсыну қағидаларына сәйкес қалыптастырылатын берешектің жай-күйі туралы қаржылық есептілік бухгалтерлік баланстардың деректерімен салыстырылады.

Бюджеттік есептілік бойынша ақпарат міндетті түрде баяндалатыны көрсетіледі.

Бюджет түсімдері бойынша операциялар бухгалтерлік есепте есеп саясатында және бухгалтерлік есеп қағидаларында айқындалған тәртіппен көрсетіледі.

Бюджетке есептелген салық түсімдерін көрсету үшін бастапқы құжат Мемлекеттік кірістер органы және оның аумақтық бөлімшелері қалыптастыратын мемлекеттік кірістер органдарында есепке алу жүргізілетін салықтар мен бюджетке төленетін төлемдердің қорытынды операциялары бойынша жиынтық есеп болып табылады.

Есептелген түсімдердің өзге де санаттарын көрсету үшін бастапқы құжаттар "е-Қаржыминистрлігі" интеграцияланған автоматтандырылған ақпараттық жүйесінен (ИААЖ) алынған түсімдер бойынша есептердің нысандары болып табылады.

Облыстық бюджеттің, республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерінің атқарылуы туралы жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілікті қалыптастыру кезінде ИААЖ-дан алынған түсімдер бойынша есептердің нысандары бюджетке есептелген салықтық және салықтық емес түсімдерді көрсету үшін бастапқы құжаттар болып табылады.

Кедендік әкелу баждарының, сондай-ақ арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждарының, бірақ есепті күнге Қазақстан Республикасына аударылмаған дебиторлық берешекті көрсету үшін Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттер кедендік әкелу баждарының, сондай-ақ арнайы, демпингке қарсы және өтемақы баждарының сомаларын есепке жатқызу және бөлу туралы есептер бастапқы құжат болып табылады.

Сондай-ақ, бюджетке түсетін түсімдерге салықтық және салықтық емес түсімдер, Негізгі капиталды сатудан түсетін түсімдер, трансферттер түсімдері, бюджеттік кредиттерді өтеу сомалары, мемлекеттің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер, бюджеттік кредиттер мен Қарыздар түсімдері жатады. Тиісті бюджеттерге түсетін түсімдер Бюджет кодексіне сәйкес көрсетіледі.

Тиісті бюджетке түсетін салық түсімдері есептеу әдісі бойынша танылады және облыстық бюджетке, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетіне түсетін салық түсімдерін қоспағанда, Еуразиялық экономикалық одақтың жиынтық есебі мен есептерінің деректері негізінде айырбасталмайтын операциялардан түсетін кірістер ретінде көрсетіледі.

Облыстық бюджетке, республикалық маңызы бар қаланың, астананың бюджетіне түсетін салық түсімдері ИААЖ-дан алынған түсімдер бойынша осы есептер негізінде айырбасталмайтын операциялардан түсетін кірістер ретінде көрсетіледі.

Салықтық емес түсімдер бухгалтерлік есепте тиісті ақпарат негізінде көрсетіледі.

Тиісті бюджетке салықтық және салықтық емес түсімдерден түсетін кірістерді тану үшін 6060 "гранттар бойынша кірістер" қосалқы шоты қолданылатын гранттар түсімдерінен түсетін кірістерді қоспағанда, 6081 "Бюджетке салықтық түсімдерден түсетін кірістер", 6082 "бюджетке салықтық емес түсімдерден түсетін кірістер" қосалқы шоттары қолданылатыны көрсетіледі.

Салықтық және салықтық емес түсімдер бойынша кірістерді есептеу 1292 "Бюджетке салық түсімдері бойынша төлеушілермен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек", 1293 "бюджетке салықтық емес түсімдер бойынша төлеушілермен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шоттарының дебеті және 6081 "Бюджетке салық түсімдерінен түсетін кірістер", 6082 "салықтық емес кірістер бюджетке түсетін түсімдер".

Салық түсімдерін есептеу тәртібі Мемлекеттік кірістер органдарында есепке алу жүргізілетін салықтар мен бюджетке төленетін төлемдердің қорытынды операциялары бойынша жиынтық есепке бухгалтерлік операциялар бойынша шоттардың корреспонденциясына сәйкес жүзеге асырылады.

Бюджетке салық түсімдерінен түсетін табыстарға:

• жиынтық есептен салықтарды есептеу сомалары. Бұл ретте кірістер есепке жатқызылатын қосылған құн салығы сомасының нөлдік мөлшерлеме бойынша салық салынатын өткізу бойынша айналымдар жасалған салық кезеңі үшін есептелген салық сомасынан асып кетуіне байланысты қайтарылуға жататын сомаларға азайтылмайды;
• Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттердің есепті күніне бөлінген, бірақ аударылмаған кедендік әкелу, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары.

Бюджетке салық түсімдерінен түсетін табыстарға банкрот салық төлеушілердің және өзге де мәжбүрлеп таратылатын заңды тұлғалардың дербес шоттарының қорытынды операциялары бойынша жиынтық есептің сомалары, сондай-ақ оларға қатысты мемлекеттік кіріс органдары мәжбүрлеп өндіріп алудың барлық шараларын қабылдаған сомалар енгізілмейді.

Сонымен қатар, қағидалар банкроттардың және өзге де мәжбүрлеп таратылатын заңды тұлғалардың салық төлеушілерінен түсетін түсімдер мен қайтарымдардың, Мемлекеттік кіріс органдары мәжбүрлеп өндіріп алудың барлық шараларын қабылдаған берешектердің сомасы, сондай-ақ жиынтық есептің II бөліміне сәйкес түсімдер мен қайтарулардың сомалары мынадай хат-хабарларда көрсетілетіні туралы тармақпен толықтырылды:

• 1292 "салық түсімдері бойынша бюджетпен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті 6081 "Бюджетке салық түсімдерінен түсетін кірістер" шотының кредиті, 1046 "Республикалық бюджеттің ҚБШ" қосалқы шоттарының дебеті, 1047 "Жергілікті бюджеттердің ҚБШ" 1292 "салық түсімдері бойынша бюджетпен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының сомасына кредиті түсімдер;
• 1292 "салық түсімдері бойынша бюджетпен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті 6081 "Бюджетке салық түсімдерінен түсетін кірістер" қосалқы шотының кредиті (қызыл тор), 3280 "бюджетке салық және салықтық емес түсімдер бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының дебеті 1046 "Республикалық бюджеттің ҚБШ" қосалқы шотының кредиті, 1047 "Жергілікті бюджеттердің ҚБШ", 1292 "салық түсімдері бойынша бюджетпен есеп айырысу бойынша қысқа мерзімді дебиторлық берешек" 3280 "бюджетке салықтық және салықтық емес түсімдер бойынша қысқа мерзімді кредиторлық берешек" қосалқы шотының қайтарымдар сомасына дебеті.

Бұйрық 2025 жылғы 18 қарашадан бастап қолданысқа енгізіледі.