Балиева ДДҰ-ның балаларға қатысты зорлық-зомбылықтың таралуы туралы деректерін айтты
today.kz
Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары жөніндегі уәкіл Зағипа Балиева мәжіліс отырысында балаларға қатысты зорлық-зомбылықтың таралуы туралы ДДҰ-ның зерттеу нәтижелерін айтты деп жазады Zakon.kz.
Сараптама әлемнің 96 елінде жүргізілген. Нәтижесінде, мамандар бүкіл әлемде 1 миллиард кәмелеттік жасқа толмаған балалардың (бұл планетаның барлық балаларының жартысынан көбі 2-ден 17 жасқа дейін) жарты жыл бойы эмоциялық, физикалық және сексуалдық зорлық-зомбылыққа ұшырағанын анықтады. ДДҰ жыныстық зорлық-зомбылық қаупі қыздар үшін әсіресе жоғары екенін атап өтті.
Әлемде, 15 жастан 19 жасқа дейінгі 84 миллионға жуық жасөспірім, күйеуі немесе әріптесі жасаған эмоциялық, физикалық және жыныстық зорлық-зомбылықтың құрбаны болған,- деп мысал келтірді Балиева.
Әлемде шамамен 40 миллион балаға қатыгездік көрсетілуде. Ал 10 миллионға жуық бала жыл сайын тұрмыстық зорлық-зомбылыққа куә болады. ЮНИСЕФ соңғы 10 жылда отбасылық қақтығыстардың нәтижесінде 2 миллион бала қайтыс болған, ал 6 миллион бала жарақат алды және мүгедек болып қалған. 2006 жылы 5,6 миллион бала бес жасқа да толмай көз жұмған.
Басқа сарапшылардың пікірінше, жыл сайын 15 жасқа дейінгі балалардың 41 мыңы өлім құшады. ЮНИСЕФ-тің хабарлауынша, әлем бойынша бес минут сайын 1 бала көз жұмады, яғни зорлықтан зардап шеккен балалардың саны әлдеқайда жоғары. Кәмелетке толмағандар арасында өлім-жітімнің алғашқы бесінші кезеңінде бірінші орынды иеленеді. Кісі өлтірушілердің 80% -ы жеткіншектер мен ұлдар болып табылады. 2012 жылы 20 жасқа толмаған 95 мыңға жуық бала мен жасөспірім өлтірілген. Бұл дегеніңіз өлімнің әрбір бесінші құрбаны дерлік бала, - деді Балиева.
Суицид - бүкіл әлемде зорлық-зомбылыққа ұшыраған жасөспірімдер арасында өлім-жітімнің үшінші статистикасы. Сонымен қатар, көптеген балалар эмоционалдық, психологиялық қатыгездіктен және қараусыздықтан зардап шегеді. 385 миллион бала кедейлікте тұрады, ал 264 миллион бала мектепке бармайды, бірақ олар зорлық-зомбылық пен қатыгез қарым-қатынастан зардап шегеді.
Соңғы 10 жылда Қазақстанда балалардың өлім-жітім статистикасы төмендеу үрдісіне ие, бірақ жағдай әлі де алаңдатады. 2008 жылы 10129 бала қайтыс болды, 2017 жылы бұл көрсеткіш 5355 баланы құрады, яғни балалар өлімі екі есе азайған. Талдау көрсеткендей, мұндай төмендеу аурулардан өлімнің азаюына байланысты. Алайда, жол-көлік оқиғалары, суға бату, өрттер, суицидтер мен өлтіру салдарынан көз жұмған балалардың саны өте жоғары болып қалуда, - деп қорытындылады Балиева.
Әйгерім Тарина
