Құжатта қазіргі уақытта Қазақстанда Халықаралық Азаматтық авиация ұйымының (ИКАО) стандарттары мен ұсынылатын практикасына сәйкес келетін ақылы негізде мемлекеттік авиацияны тарту нормасы жоқ екендігі көрсетілген.
Сонымен қатар, "авиациялық жүк тасымалын талдау қазіргі уақытта азаматтық секторда жергілікті қақтығыстарға ұшыраған қол жетпейтін аймақтарға жүктерді жеткізу мүмкіндігі жоқ екенін көрсетеді" делінген.
Құжаттың мақсаты – әскери бөлімдер мен бөлімшелердің жауынгерлік әзірлігі сақталған жағдайда және негізгі мақсаты бойынша міндеттерді орындау үшін залалсыз Қарулы күштердің әуе кемелерімен не мемлекеттік кәсіпорындармен коммерциялық жүк тасымалдауды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін нормаларды заңнамалық деңгейде қабылдау.
Осыған байланысты 2026 жылғы наурызға дейін заң жобасын, оның ішінде аталған шектеулерді алып тастайтын заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу ұсынылады.
Қорғаныс министрлігінің пікірінше, коммерциялық рейстерді орындау:
- Әуе тасымалын ұйымдастыру бойынша шығыстарды ішінара өтеу.
- Мемлекеттік авиацияны жөндеу және дамыту бойынша бюджетке түсетін қаржылық жүктемені азайту.
- Жеткізу мерзімі басым емес жүктер үшін көлік шығындарын арзандату.
- Орта және шағын бизнес үшін бәсекеге қабілеттілікті жақсарту, соңғы өнімнің құнын төмендету.
Сонымен қатар, құжатта тасымалдауға шектеулерді алып тастау жүк тасымалдау бойынша авиациялық жұмыстарға тартылған жеке құрамды қосымша ынталандыруға мүмкіндік беретіні, ҚР Президентінің қосымша нұсқауларынсыз мемлекеттік міндеттерді шешу үшін органдар мен ұйымдарға шұғыл түрде қызмет көрсетуге мүмкіндік беретіні атап өтілген.
Жалпы, ақылы қызметтер көрсету есебінен мемлекеттік бюджетке түсетін түсімдер ұлғаяды.
Қорғаныс министрлігінің мәліметінше, қазіргі уақытта ҚР Қарулы Күштері әскери-көліктік авиацияның 15 әуе кемесін пайдалануда. Жыл сайын оларды жөндеуге және қызмет көрсетуге шамамен 7 миллиард теңге бюджет қаражаты жұмсалады.
"Авиациялық техниканы сатып алуға, жөндеуге және жаңғыртуға бөлінетін лимиттер пайдалануды аяқтайтын әуе кемелерін уақтылы ауыстыруға мүмкіндік бермейді", – делінген консультативтік құжатта.
Заң жобасын Парламент Мәжілісіне 2026 жылғы қарашада енгізу жоспарланып отыр.
Құжат 20 мамырға дейін жария талқылау үшін "Ашық НҚА" сайтында орналастырылған.