Жылдың аяғында әлемде артық мұнай мөлшері 1,3 миллиард баррелді құрайды. Осы жағынан алғанда, қазіргі бір баррель үшін белгіленген 27-28 доллар баға әлі де жақсы деген сөз. Бұл туралы Сentrasia Group басқармасының төрағасы Алмас Құдайберген Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифинг барысында мәлімдеді, деп хабарлайды zakon.kz.
Соңғы бірнеше күн бойы коронавирустың салдарынан біз мұнай-газ секторына теріс әсер ететінін және Қазақстан экономикасына зардабы ауыр болатын мұнай нарығындағы бірқатар түбегейлі өзгерістерді жіберіп алдық. Біріншісі - мұнай бағасы. Тіпті, қазіргі мұнайдың бағасы (бір баррелі 28-29 доллар) жақсы болуы да мүмкін. Себебі көптеген халықаралық сарапшылардың талдауы бойынша алдағы 3-4 айда нарықта мұнай тым көп болады, - деді ол.
Мұнайдың ұсынысы мен сұранысының ғаламдық балансы тәулігіне 100 миллион баррельді құрайды. Күнделікті тұтынылатын және өндірілетін мөлшер осындай. Бірақ 2020 жылдың бірінші жарты жылдығының нәтижелері бойынша нарықта мұнайдың 1,3 миллиард баррелі артық болады.
Олар танкерлерде, цистерналарда сақталады. Ал халықаралық сарапшылардың бағалауы бойынша, 2015-2016 жылдары мұнай бағасының төмендеуі кезінде әлемде бар болғаны 350 миллион баррель артық мұнай болған екен. Енді бұл көрсеткіш 1,3 млрд баррель болады, бұл әрине бағаға қысым жасайды. Бұл артық мұнай қайдан шыққан? Біріншіден, бұл коронавирус жайы. Қытайдағы жанама фактілерге байланысты мұнай тұтынысы 20-25% -ға, электр энергиясы тұтынысы 20% -ға азайды. Әуе рейстер мөлшері 20-30% -ға азаятынын көріп отырмыз. Ал сарапшылар осы жылдың наурыз-мамыр айларында әлемде мұнай тұтынысы 10 пайызға төмендейді деп отыр. Яғни, 100 миллион баррель емес, 90 миллион баррель, - деді ол.
Мұнайдың артылуының екінші себебі - ОПЕК + келісімдерінен бас тарту және соның нәтижесінде Сауд Арабиясы, Ресей, БАӘ және Иран өндірісінің ұлғаюы. Олар күн сайын өндіріс көлемін 5-6 миллион баррельге өсіруді жоспарлап отыр. Бұл тәулігіне шамамен 15 миллион баррель артық мұнайды құрайды.
Оның үстіне бұл мұнай сақталып тұрады, тұтынылмайды. Нәтижесінде, егер Қытай дағдарысқа дейінгі кезеңдегі тұтыныс деңгейіне қайта оралса (қазір Қытай шамамен 14 миллион баррель тұтынады), соның өзінде артық мұнайды тұтыну үшін екі жыл қажет болады. Яғни, коронавирус салдарынан сұраныс тоқтап, ол тізбекті реакцияға ұласты, оны бақылау қиын», - деп түсіндірді спикер.
Оның айтуынша, қазір Қазақстанда 200 мың адам тікелей мұнай бағасына тәуелді, өйткені бір мұнай кенішіне 3-4 мұнай сервисі қызмет етеді. Ол мұнай сервисі саласында қызмет көрсететін компаниялар мемлекеттік қолдаудан үміттенетініне сенім білдірді.
Кеше Қаржы министрлігі салық жеңілдіктері туралы баспасөз хабарламаларын жариялады. Бұл шаралар мұнай сервисі қызметіне де қолданылады деп үміттенеміз. Біздің ұсынысымыз - салықтар бойынша айыппұлдар мен айыппұлдардың барлық түрлерін төлеуді уақытша тоқтата тұру және қосымша салалық ресурстар ұсыну мүмкіндігін қарастыру, - деген ол дағдарыс жаңа мүмкіндіктер кезеңі болғанын, нәтижесінде елде мұнай кен орындарына қызмет көрсететін жергілікті компаниялар көбейетінін атап өтті.
