Сарапшы-маман тағам қабы сыртындағы жазуды тексеру неге маңызды екенін түсіндірді
Сурет: Zakon.kz
Атап айтқанда, олар - Беларусь өндірушісінің "У каждого своя история 9" (302 г.) туралған ет өнімі, ресейлік өндірушінің "Крабовые палочки (имитация)" (200 г.) тоңдырылған имитациялық балық өнімі және корейлік өндірушінің "O'Food" (290 г.) күріш наны.
Бұл өнімдер сынау үшін Қостанай облысы бойынша ҚР Денсаулық сақтау министрлігі Санитарлық-эпидемиологиялық бақылау комитеті "Ұлттық сараптама орталығы" ШЖҚ РМК және ҚР Президенті Іс басқармасы Медициналық орталығы "Санитарлық-эпидемиологиялық орталығы" ШЖҚ РМК аккредиттелген зертханаларына тапсырылды. Сараптама мақсаты – алдын ала қол жеткізілген ынтымақтастық туралы келісімге сәйкес, өнімдердің Кеден одағының (Еуразиялық экономикалық) техникалық регламенті (КО ТР 021/2011, КО ТР (022/2011, КО ТР (034/2013 және КО ТР (АЕЭС 040/2016) талаптарына сәйкестігін тексеру болды.
Сурет: Жанна Биятан
Сараптама үш өнім де микробиологиялық және химиялық көрсеткіштер
бойынша қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келетінін көрсетті. Дегенмен, жиі
кездесіп жататынындай, басты мәселе – таңбалама болды. Нәтижелер мынаны
көрсетті:
- Туралған сиыр еті мен краб таяқшаларында мемлекеттік тілде (қазақ тілінде) ақпарат болмады.
- O'Food күріш наны ең күрделі кемшіліктерді көрсетті: мемлекеттік және орыс тілдерінде таңбалама болмады. Атауы, құрамы, салмағы, сақтау шарттары, тағамдық құндылығы, өндірілген күні, жарамдылық мерзімі, өндірушінің немесе импорттаушының аты мен мекенжайы сияқты негізгі мәліметтер көрсетілмеген. Өнім Кедендік одақ стандарттарына сәйкестігін растайтын ЕАС белгісімен таңбаланбаған.
Сурет: Жанна Биятан
Көбінесе сатып алушылар дәміне немесе бағасына қарай өнімді таңдауды жөн көреді, ал таңбаламаның маңыздылығы еленбейді. Бірақ, "MOТҚҚҚ" ҚБ сарапшысы Әлия Әлибекова атап өткендей, мұндай қателік жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін.
Сурет: Жанна Биятан
"Таңбалама – бұл өнім қауіпсіздігіне арналған "нұсқау" түрі. Онда маңызды мәліметтер бар, оларсыз өнімді сақтау мен тұтыну қаншалықты қауіпсіз екенін, оның құрамы мен тағамдық құндылығы қандай екенін білмейсіз. Ақпараттың бір негізгі элементінің болмауы сатып алушының денсаулығы мен әмиянына да қауіп төндіреді", – деп атап өтті Әлибекова.
Қазақстан Республикасының заңдары
өнімдердегі таңбалама мәселелерін анық және нақты реттейді. Қазақстан Республикасындағы "Тіл туралы" заңына сәйкес,
барлық таңбалама қазақ және орыс тілдеріне аударылуы тиіс, ал аударма үшін
жауапкершілік импорттаушыға жүктеледі. Техникалық регламенттердің талаптарын елемеу әкімшілік айыппұлдарға
және тауарды сатудан алып тастауға әкелуі мүмкін.
Алайда, мәселе көбінесе импорттаушылардың заңды бұзуында
ғана емес, сонымен қатар тұтынушылардың жеткіліксіз хабардарлығында болып отыр.
Экзотикалық немесе шетелдік өнімдерді сатып алғанда, сатып алушылар көбінесе "өндіруші ережелерді
сақтайды" деп есептеп, таңбаламаға мән бермейді. Бірақ таңбалама
стандарттары әр елде айтарлықтай өзгеруі мүмкін және бір елдің заңдарына сәйкес
келетін өнімдер басқа елдің талаптарына сәйкес келмеуі де мүмкін.
Таңбаламасы дұрыс емес
өнімді сатып алудан қалай сақтануға болады? Осы
орайда Алия Алибекованың төмендегідей ұсынымдарын
ұсынамыз:
1. Қаптаманы мұқият оқып шығыңыз. Өнім сізге таныс болып
көрінсе де, мұндай негізгі мәліметтердің қаптамада
көрсетілгеніне көз жеткізіңіз, егер сіз оларды мемлекеттік немесе орыс
тілдерінде таппасаңыз, бұл өнімнің қауіпсіздігі туралы ойлануға негіз болады.
2. EAC белгісін іздеңіз. Бұл белгі өнімнің Кедендік
одақ стандарттарына сәйкестігіне міндетті сертификаттаудан өткенін растайды.
3. Таңбаламасының аудармасы жоқ өнімдерді сатып алмаңыз. Өнім ұнаса да, оның бағасы
қалта көтеретін болса да, аудармасының жоқтығы өнімнің біздің
қауіпсіздік стандарттарымызға сәйкес келмеуінің белгісі болуы мүмкін.
Қазақстан нарығында жұмыс істейтін кәсіпкерлер мен
импорттаушылар жергілікті заңдарды, соның ішінде таңбалама талаптарын сақтауға
міндетті. Бұл стандарттарды елемеу айыппұлдар есебінен шығынға ұшыратып
қана қоймай, сонымен
қатар тұтынушылар арасындағы беделінің төмендеуіне де әкелуі мүмкін. Таңбаламаға
қатысты заңдарды сақтай отырып, сіз тәуекелдерден қашып қана қоймай, бизнесіңізді
ықтимал шағымдардан қорғайсыз.
Келесі жолы сөреден өнімді алған кезде таңбаламасына
назар аударыңыз, ол сіз ойлағаннан да көп нәрсені "айтуы" мүмкін.
Тұтынушылардың құқықтарын қорғау жобасы аясында осы материалды
дайындаған "MOТҚҚҚ" ҚБ тұтынушылар құқығын қорғау тек мемлекеттік органдардың
ғана емес, азаматтардың да міндеті екенін еске салады.
Осыған ұқсас сұрақтар бойынша 87054222739 байланыс нөміріне немесе Instagram-дағы OZPP.KZ парақшасына хабарласуға болады.
