Қазақстандықтар қандай жағдайда өзін банкрот деп жариялай алады
Сурет: Pixabay
Марат Сұлтанғазиев «Қазақстан Республикасы азаматтарының төлем қабілеттілігін және банкроттығын қалпына келтіру туралы» заң жобасының негізгі жаңалықтарын айтты.
Мемлекет басшысының 2022 жылғы 5 қаңтардағы тапсырмасын орындау мақсатында министрлік жеке тұлғалардың банкроттық институтын енгізу бойынша жұмысты қайта бастады. Халықаралық тәжірибені ескере отырып, қарыз сомасы мен мерзіміне байланысты рәсімдердің үш түрін енгізу ұсынылып отыр.Бірінші қаржы вице-министрі Марат Сұлтанғазиев
Бірінші процедура – төлем қабілеттілігін қалпына келтіру. Онда тұрақты табыс болған жағдайда бес жылға дейінгі қарызды төлеу бойынша бөліп төлеу жоспарын сот тәртібімен алу мүмкіндігі қарастырылған. 5 миллион теңгеден асатын берешекті қалпына келтіру жоспары қаржы менеджерімен бірлесіп әзірленіп, сот органдарымен бекітіледі. Бұл үшін екі жақтың, яғни борышкер мен несие берушінің келісімі қажет. Жоспарда қарастырылмаған барлық нәрсеге, мысалы, мүлікті сатуға бұл шаралар қолданылмайды.
Екінші процедура тұрақты кіріс болмаған және қарызды өтеу мүмкіндігі болмаған жағдайда қолданылады. Бұл ретте банкроттықты екі нысанда қолдану ұсынылады.
Біріншісі – соттан тыс банкроттық, ол үш жағдайда қолданылуы мүмкін. Біріншісі – банктер мен шағын несие ұйымдарына бес жылдан астам берешегі бар азаматтар. Екіншісі – 12 ай бойы қарызы өтелмеген азаматтар. Бұл ретте қарыз сомасы 300 мың теңгеден (100 АЕК) аспауы керек және қарызды өтеуге болатын мүлік жоқ. Үшіншіден, алты айдың ішінде 5 миллион теңгеге дейінгі қарызын өтемеген азаматтар да банкроттық рәсімін бастай алады.
Азамат соттан тыс банкроттық туралы өтінішті «Электрондық үкімет» веб-порталы арқылы береді. Сондай-ақ E-salyq-Azamat қосымшасы арқылы құжаттарды тапсыруға болады. Жеке модуль әзірленеді. Құжаттарды қабылдағаннан кейін талаптарға сәйкес, яғни мүліктің жоқтығына, мерзімінің сақталуына және т.б. автоматтандырылған тексеру жүргізіледі. Қаржы министрінің бірінші орынбасары
«Сот банкроттығы» деп аталатын үшінші процедураны азаматтар 5 миллион теңгеден астам өтелмеген қарыздары бойынша қолданады.
Бұл рәсім барысында борышкердің мүлкі аукционда сатылымға шығарылады. Түскен қаражат белгіленген тәртіппен кредиторлар алдындағы қарыздарды өтеуге жұмсалады. Егер жалғыз тұрғын үй кепіл нысанасы болса, онда несие беруші оны тек сот банкроттығы кезінде ғана қайтарып алуға құқылы. Жалғыз баспана кепіл болмаса, несие берушілер оны талап ете алмайды. Қалған өтелмеген сома, егер борышкердің сенімсіздігінің белгілері болмаса, есептен шығаруға жатады. Сонымен қоса, алимент бойынша қарызды және басқа адамның өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды есептен шығаруға болмайды. Марат Сұлтанғазиев
Бұл ретте спикер есептен шығару мүмкіндігімен қатар банкроттыққа шектеулер де қарастырылғанын атап өтті.
Бұл жерде банкроттықтан кейін пайда болатын зардаптарға назар аудару қажет. Заң жобасында банкроттардың бес жылға дейін несие мен қарыз алуын шектеу ұсынылады. Сондай-ақ, емделуге, жақын туысқанының емдетуге алып баруға немесе жерлеу рәсіміне баруды қоспағанда, үш жыл бойы елден тыс жерлерге шығуға шектеу қою көзделген. Яғни, ерекше жағдайларда. Азаматтар жеті жылдан кейін ғана банкроттықты қайта тапсыра алады. Сондықтан, адам өзін банкрот деп жарияламас бұрын, шектеулер туралы ойлануы керек.Бірінші қаржы вице-министрі Марат Сұлтанғазиев
