Несие нарығының негізгі қозғаушы күші - ипотека
Сурет: Zakon.kz/Максим Золотухин
Cебебі азаматтардың тұрғын үй салуға және сатып алуға берген несиелерінің көлемі бір жылда бірден 4,16 трлн теңгеге (46,3%) өсті.
Finprom.kz хабарлағандай, бұл көрсеткіш бір жыл бұрынғы 17,8% және бес жыл бұрын бар болғаны 8,8% болса, экономикаға берілген несиелер портфелінің қазірдің өзінде 20,4% құрайды.
Ескерту: бұл ретте ипотекалық сегменттегі мерзімі өткен несиелердің көлемі небәрі 36 млрд теңге болды, бір жыл бұрынғыдан 26,4% аз. Ипотекалық несие портфеліндегі мерзімі өткен жыл бұрынғы 1,7%, 2017 жылғы шілдеде 7,8% және 2014 жылғы 10%-дан астамға қарағанда елеусіз 0,9% төмендеді.
Салыстыру үшін: несие нарығының екінші қарқынды дамып келе жатқан сегментінде тұтынушылық несиелер, көрініс басқаша. Мұнда несие портфелі бір жылда 32,5%, ал мерзімін өтеу сомасы 20,9% өсті. Дегенмен тұтастай алғанда тұтыну сегментіндегі кідірістің салмағы аз: 3,5%.
Ипотеканың мұндай көрсеткіштерінде, яғни портфельдің өсуі мен оның сапасын қатар жақсартуда тұрғын үй құрылыс жинақтары (ТҚЖЖ) жүйесі бойынша жұмыс істейтін «Отбасы банкі» маңызды рөл атқарады. Биыл шілде айының қорытындысы бойынша азаматтардың тұрғын үй салуға және сатып алуға берген несиелерінің жалпы көлеміндегі екінші деңгейлі банктердің үлесі бір жыл бұрынғы 57,8% және бес жыл бұрынғы 34,4% болса, қазірдің өзінде 61,8% құрады.
Банктің несие портфелі қазірдің өзінде 2,57 трлн теңгеге жетті. Бұл бір жыл бұрынғыдан бірден 56,3% артық. Небәрі бір айда қаржы институты портфелінің өсімі 2,9%, ал биылғы жылдың басынан бері 23,1% болды.
Сонымен қатар «Отбасы Банкі» портфелінің сапасы - бүкіл банк секторындағы ең жақсы көрсеткіш . Осылайша биыл 1 тамызға дейін банк портфеліндегі мерзімі 90 күннен астам мерзімі өткен төлемдері бар несиелердің (NPL 90+) салмағы бар болғаны 0,07% болды. Салыстыру үшін: жалпы сектор бойынша көрсеткіш 3,84%, яғни 55 есе көп.
Ескерту: биыл 1 қазаннан бастап «Отбасы Банкі» аралық несиелер бойынша мөлшерлемелерді өзгертеді. Бұрын тұрғын үй құнының 50% және одан да көп бөлігін жинақтау мерзіміне қарамастан, банктен жылдық 7–8,5% мөлшерлемемен (жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесі – 7,4%-дан кейіннен 5%-ға дейін төмендейді) несие алуға болатын еді.
Бұдан былай болжамды көрсеткішке (ОБ) және жинақтау кезеңіне байланысты көпірлік несиелерге сараланған пайыздық мөлшерлемелер қолданылады. Мөлшерлемелер диапазоны жылдық 7-ден 11,5%-ға дейін болады (GERR – 7,4%-дан). Жинақтау мерзімі жоқ біржолғы жарнамен мөлшерлеме 10-11,5% құрайды (GERR – 11,2%-дан). Дегенмен бұрынғы мөлшерлемемен несие алу үшін банкте жарты жыл бойы ақша жинаған жеткілікті.
