Елімізде 65-тен асқан 82 мыңнан астам зейнеткер жұмыс істейді
Сурет: Zakon.kz
Бұл жас санатындағы қызметкерлер саны 2020 жылы бірден 21,7 мыңға - 65,3 мыңнан 87 мың адамға дейін өскен. 2021-2022 жылдары көрсеткіш төмендегенімен, аздап қана өзгерген – 4,4% және 0,6% ғана.
Ұлттық статистика бюросының өңірлер бойынша мәліметтерін егжей-тегжейлі қарастырған кезде БҚО, Түркістан облысы, Астана және Шымкент қалаларында 65 жастан асқан жұмыс істейтін зейнеткерлер жоқ екені белгілі болды.
2022 жылдың үшінші тоқсанының қорытындысы бойынша 65 жастан асқан жұмыс істейтін зейнеткерлер саны өңірлер бойынша біркелкі емес. Негізгі тенденция: осы санаттағы қазақстандықтардың көбі солтүстік және орталық аумақтарда тұрады. Ресми тіркелгендердің жартысына жуығы (49%) Қостанай (20,9 мың адам) және Ақмола (20 мың адам) облыстарында. Бұл туралы Ranking.kz зерттеуінде жазылған.
Сонымен қатар айтарлықтай көрсеткіш Қарағанды (9,4 мың адам), Павлодар (10,4 мың адам) және Солтүстік Қазақстан (10,8 мың адам) облыстарында тіркелді. Барлық қалған аймақтарда көрсеткіш бірнеше есе төмен. Ал ең төменгі көрсеткіш Қызылорда және Маңғыстау облыстарында байқалды: сәйкесінше мұнда небәрі 115 және 244 зейнеткер жұмыс істейді.
Осы жас санатындағы барлық жұмыс істейтін зейнеткердің 75%-дан астамы ауыл, орман және балық шаруашылығында жұмыс істеді (62,4 мың адам). Экономикалық қызметтің барлық басқа түрінің көрсеткіші олармен салыстырғанда аз. 4% үлесін қоймаларда немесе жүргізуші болып жұмыс істейтіндер (3,6 мыңнан астам азамат), одан сәл азы – 3 мың адам – дәрігерлер мен басқа да медицина қызметкерлері. 2019 жылмен салыстырғанда зейнетке шыққан дәрігерлердің саны 57,9% өсті.
Құрылыс (2,2 мың) және өнеркәсіп (2,3 мың) сияқты қиын салаларда 65 жастан кейін де еңбек қызметін жалғастырып жатқандар саны да өскен. 2022 жылы олардың саны пандемияға дейінгіге қарағанда көбірек болды: 3,2%-дан 37,8%-ға өскен.
Бірақ мемлекеттік органдардағы басшылар мен әлеуметтік қамсыздандыру қызметкерлері, керісінше, кеміді: 2019 жылдың үшінші тоқсанымен салыстырғанда 40,4%. Дегенмен басқа салалармен салыстырғанда мемлекеттік қызметшілер арасында зейнет жасынан кейін де жұмыс істеуге дайын адамдар аз болды. Былтыр үшінші тоқсанда зейнетке шыққан мемлекеттік қызметшілер 268 адам ғана болған. Олардың арасында бір облыс әкімі бар.
Сандық тұрғыдан алғанда, былтыр елімізде 65 жастан асқан жоғары басшылар, заң шығарушылар мен мемлекеттік қызметшілер бар болғаны 58 адам болған. Қазақстанда жасы бойынша бастықтардың жалпы саны 1,4 мыңнан сәл асады. 2019 жылмен салыстырғанда саны 2,5 есе азайды.
65 жастан асқан ресми түрде жұмыс істеп жатқан зейнеткерлердің барлығы да профессор, әкім, ғылым докторы болып, тәжірибесін бөліспейді. Барлығының 67,9%-ы немесе 56,1 мың адам зейнетке шыққанда "мансапты" жалғастыратындай біліктілігі жоқ жұмысшылар болды. Тағы 8,6%-ы - ауылшаруашылық өнімдерін өндіретін шаруалар.
