Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күні: Қазақстандағы жағдай қандай

Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес күні жыл сайын 9 желтоқсанда атап өтіледі. Сонымен қатар, 18 қарашада қазақстандық мамандар сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет органдарының күнін алғаш рет атап өтті, деп хабарлайды Zakon.kz.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі елімізде сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты қалыптастыру бойынша ауқымды жұмыс жүргізуде.

Сонымен, Антикор мәліметтері бойынша, жыл басынан бері 700 мыңнан астам азаматты қамти отырып, 6 мыңға жуық ақпараттық-түсіндіру іс–шаралары, дәрістер, семинарлар, конференциялар, форумдар, конкурстар, пікірталастар, спектакльдер, акциялар, заң консультациялары ұйымдастырылды.

Колледждер мен жоғары оқу орындарының 290 мың студенті арасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы пәндер бойынша оқыту жүргізілді.

Grace сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру бойынша жаһандық ресурс элементтерін енгізу жалғасуда.

18 отандық жоғары оқу орны парасаттылық пен корпоративтік этика қағидаттарын ілгерілететін Академиялық адалдық лигасының құрамына кірді.

Сонымен қатар, Агенттіктің бастамасы бойынша Мемлекеттік қызметшілерді сыбайлас жемқорлыққа қарсы білім беру деңгейін арттыру бойынша онлайн-форматта тегін оқыту ұйымдастырылды. 45 мың мемлекеттік қызметші оқудан өтті.

Сонымен бірге ведомство белсенді азаматтық ұстанымды көтермелейді. Бастамашыл қазақстандықтарды "сыбайлас жемқорлыққа қарсы волонтерлік" жобасы біріктіреді.

"Бүгінгі таңда мұндай белсенділердің саны 2,5 мың адамды құрайды, олардың күш-жігерінің арқасында мемлекеттік сатып алу кезінде бағаның 15,2 млрд теңгеге арту тәуекелдерінің алды алынды. Агенттік жүргізіп отырған іс-шаралардың оң әсерін әлеуметтанулық зерттеулердің нәтижелері куәландырады, онда "Пара алмау\бермеуге" сыбайлас жемқорлыққа қарсы сенімі бар халықтың үлесі 2021 жылғы 12%-дан 2023 жылы 21,5% — ға дейін өсті. Ақпараттық және қоғамдық іс-шаралардан басқа, Агенттік сыбайлас жемқорлыққа қарсы мониторинг және сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін сыртқы талдау арқылы алдын алу шараларын іске асырады. Норма шығару саласында мүдделер қақтығысы институтын және сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс-қызметті жетілдіру бойынша заңнамалық түзетулер пысықталуда", — деп хабарлады агенттік.

Бұл сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет бүгінгі күнге дейін қол жеткізген нәтижелер. Жалпы, оның трансформацияға толы жолы және ең сәтті модельді іздеу 10 жыл бұрын басталды. Содан бері не өзгерді?

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің төрағасы Асхат Жұмағалидің айтуынша, жұмыстың негізгі бағыттарының бірі нормативтік базаны жетілдіру болды және болып қала береді, онсыз парақорлыққа қарсы тиімді күрес мүмкін емес.

"Ең озық новеллалар соңғы бес жылда белсенді түрде енгізілді. Атап айтқанда, құқықтық актілердің сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптамасы қалпына келтірілді, соның арқасында барлық "олқылықтар" әзірлеу сатысында жойылуда. Сыбайлас жемқорлық үшін сотталғандарға мемлекеттік қызметте және квазимемлекеттік секторда жұмыс істеуге өмір бойы тыйым салынды. Сыбайлас жемқорлық қылмыстар бойынша Санкциялар барынша қатаңдатылды, ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін сотталғандар мерзімінен бұрын босатыла алмайды. Сыбайлас жемқорлық фактілері туралы хабарламалар үшін азаматтарға төлемдер өсті. Бір мезгілде сыбайлас жемқорлық туралы хабарлаған адамдардың еңбек құқықтарын, оның ішінде негізсіз жұмыстан босатудан қорғау жөнінде шаралар қабылданды, сондай-ақ олар туралы ақпаратты жария еткені үшін қылмыстық жауаптылық енгізілді. Мемлекеттік қызметшілердің негізсіз байытқаны үшін жауапкершілігін енгізу бойынша заңнамалық түзетулерді қабылдау елеулі қадам болды. Біздің агенттікте қаржылық тергеу жүргізу үшін арнайы бөлімше құрылды және толық емес үш жыл ішінде біз 1 трлн 100 млрд теңгеге жуық мүліктік активтер мен ақшалай қаражатты қайтаруды қамтамасыз еттік. Бұл алдыңғы 10 жылмен салыстырғанда үш есе көп", — деп атап өтті Асхат Жұмағали.

Дүниежүзілік банктің зерттеуіне сәйкес, Қазақстанның сыбайлас жемқорлықты бақылау индексіндегі көрсеткіштері 2,5 есе жақсарды.

Сонымен қатар, елдің ЖІӨ-нің (соңғы бес жылда 182-ден 259 миллиард долларға дейін) және әлеуметтік әл-ауқат көрсеткіштерінің айтарлықтай өсуі байқалады.

Алайда, Антикор үшін халықаралық рейтингтер маңызды емес. Қызметкерлер жоғары конституциялық құндылықтарды бірінші орынға қояды, оларды қорғау үшін сыбайлас жемқорлықты жою бойынша барлық қажетті шаралар қабылдануда.