Спорт жаңалықтары 
"Жұмыс істеп тұрған лифтті көрмедім" – алматылықтар жерүсті жаяу өткелдеріндегі мәселені көтеруде
Сурет: Zakon.kz
Алматыдағы лифттердің жай-күйі
Алматылықтар жерүсті өткелдерге орнатылған көтергіштер өз функциясын атқармайтыны жайлы жиі шағымданады. Көшедегі лифттер қаңтарылып тұрған темірге айналғандай, көбінің есігі құлыптаулы. Бұл жағдай Алмалы ауданының тұрғыны Наталья Гончаровскаяның наразылығын тудырған. Ол күн сайын Райымбек даңғылы мен Брусиловский көшесінің қиылысындағы жерүсті өткелі арқылы өтетіндігін және онда мүмкіндігі шектеулі азаматтар мен қарт адамдардың биік өткелге қиналып көтерілетінін жиі көретінін айтты.
"Мен бір де бір өткелде жұмыс істеп тұрған лифтті көрген емеспін. Тек бір рет жөндеушілердің лифтті қарап жатқанын байқадым. Олар тексеріп болды да, есікті жауып, кілтті алып кетіп қалды. Бұл лифттерді не үшін орнатты, қанша ақша жұмсады – түсініксіз. Ең болмағанда жұмыс істейтіндей етіп реттеу керек қой!" – дейді Наталья Гончаровская.
Сурет: Zakon.kz
Бұл мәселеден ең алдымен мүмкіндігі шектеулі тұрғындар зардап шегуде. Олар үшін лифт – жай ғана қолайлылық емес, күнделікті қатынас үшін аса қажетті құрал. Көп жағдайда көшенің қарсы бетіне жақын жерден өте алмай, бірнеше шақырым айналып жүруге тура келеді. Ал арбамен жоғарыға шығарып жіберуге әркім бірдей келісе бермейді. Кей өткелдерде пандус мүлдем жоқ.
Сурет: Zakon.kz
Қоғамдық кеңес те бұл мәселені бірнеше рет көтергенімен, нәтиже байқалмаған. Кеңес мүшесі Богдан Джепканың айтуынша, лифттерді күтіп-ұстау кезінде көптеген бұзушылықтарға жол беріледі. Ал кей құрылғылар тек "жоба жабылуы үшін" формалды түрде орнатылған.
"Кей лифттер техникалық ақауларға, тозуға немесе қызмет көрсетілмеуіне байланысты жұмыс істемей тұруы мүмкін. Кейбірінің бастапқыдан-ақ сапасыз орнатылғаны байқалады. Лифттерге мемлекеттік конкурс арқылы таңдалған мердігерлер жауап береді. Шарт бойынша лифттер тәулік бойы жұмыс істеуі керек, бірақ іс жүзінде бұл талап орындалмайды. Қазір бұзушылықтарды жою жұмыстары жүріп жатыр: мәслихат депутаттары қосылды, Қоғамдық кеңес те бақылап отыр, оның ішінде мен де бармын", – дейді Богдан Джепка.
Сурет: Zakon.kz
Қоғамдық кеңес мүшелерінің ақпаратынша, тек Жетісу ауданында ғана 2023 жылы көтергіштерді жөндеуге және ауыстыруға 400 млн теңгеден астам қаржы бөлінген. Алайда құрылғылардың көпшілігі әлі де істемейді.
"Капиталды жөндеуден кейін Түрксіб пен Жетісу аудандарындағы көтергіштер тұрақты жұмыс істеп тұр. Бірақ нақты жағдайды толық мониторингтен кейін ғана айтуға болады", – дейді сарапшы.
Сурет: Zakon.kz
Негізгі мәселе – бірыңғай жүйенің жоқтығы
Қаладағы әр өткелдің лифт ашу жүйесі әртүрлі. Мәселен, Бостандық ауданындағы жерүсті өткелге бір кілт керек болса, Медеу ауданында – басқа кілт. Бұл өте қолайсыз, дейді қоғам өкілдері.
"Кілттерге қатысты ортақ тәртіп жоқ, бұл – логикаға қайшы әрі қолжетімділік принциптерін бұзады", – дейді Джепка.
Сурет: Zakon.kz
Мәселені шешу жолдары
Қоғамдық кеңес мүшелері қала бойынша барлық 127 жерүсті өткелдерін өздері тексеруді жоспарлап отыр. Заң бойынша олардың жұмысына аудандардың әкімдіктері жауап береді. Ал сарапшылар мәселенің алдын алу үшін бірнеше шешім ұсынады.
"Жаңа жерүсті және жерасты өткелдерін салуды тоқтатуға болады. Біз жылдар бойы балама ретінде – қолмен басылатын светофор бар қарапайым жерүсті жаяу өткелді ұсынып келеміз. Бұл арзан, қауіпсіз және қымбат қызмет көрсетуді қажет етпейді. 127 өткелдің бәрін бір ғана жауапты компанияға бекіту керек. Бір ұйым барлық өткелдерге қызмет көрсетіп, мемлекеттік сатып алу арқылы жыл сайынғы бюджет алып, есеп тапсыруы тиіс. Сондай-ақ Лифтшілердің ұлттық ассоциациясын тартқан жөн. Оларда мамандар, құжаттар, техникалық база бар. Олардың қатысуы тәртіп орнатуға, сертификаттауды енгізуге және бірыңғай талап қалыптастыруға көмектеседі. Тек жүйелі тәсіл ғана мәселені түбегейлі шешеді. Мен осы кешенді ұсынысты әкімдікпен талқыламақпын", – деп түйіндеді Богдан Джепка.
Бұған дейін Қазақстандағы алғашқы атом электр станциясы "Балқаш" деп аталатындығын жазғанбыз.
