Алматы полиция департаментіндегі қарулардың қолды болуы: резонанстық іске үкім кесілді

Алматыда әртүрлі істерді тергеу аясында тәркіленген қаруды ұрлады деп айыпталған үш полиция қызметкері сотталды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Айыпталушылар орындығында:

• Мақсат Жексембаев, 1997 жылы туған, Алматы қаласы Полиция департаментінің тылдық қамтамасыз ету басқармасының әскери және арнайы қамтамасыз ету бөлімінің аға инспекторы болып жұмыс істеген, "полиция аға лейтенанты" шенінде. ҚР ҚК 287-бабы 4-бөлігі (қаруды, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттар мен жарылғыш құрылғыларды заңсыз алу, беру, өткізу, сақтау, тасымалдау немесе алып жүру, адамдар тобының бірнеше рет жасауы), 291-бабы 3-бөлігі 1, 2, 4-тармақтары (қаруды, оқ-дәрілерді, жарылғыш заттар мен жарылғыш құрылғыларды ұрлау немесе бопсалау, қызметтік жағдайын пайдалана отырып), 362-бабы 4-бөлігі 3-тармағы (билікті асыра пайдалану), 369-бабы 2-1-бөлігі (қызметтік жалғандық жасау) бойынша сотқа тартылды.
• Манат Шайдикешов, 1993 жылы туған, Алматы қаласы Полиция департаментінің жедел-криминалистикалық қызмет басқармасының сотқа дейінгі тергеуді криминалистикалық қамтамасыз ету бөлімінің криминалисі болып жұмыс істеген, "полиция капитаны" шенінде. ҚР ҚК 287-бабы 4-бөлігі, 291-бабы 3-бөлігі 1, 2, 4-тармақтары, 362-бабы 4-бөлігі 3-тармағы бойынша сотқа тартылды.
• Нұрболат Асқар, 1993 жылы туған, Алматы қаласы Полиция департаментінің автокөлік қызметінде жүргізуші-полицей болып жұмыс істеген, "полиция аға сержанты" шенінде. ҚР ҚК 287-бабы 4-бөлігі, 291-бабы 3-бөлігі 1, 2, 4-тармақтары бойынша сотқа тартылды.

Айыптау актісіне сәйкес, Жексембаев 2023 жылдың тамыз айынан бастап УТО-ның әскери және арнайы қамтамасыз ету бөлімінің аға инспекторы лауазымын атқарып, заттай дәлелдемелерді сақтау қоймасының меңгерушісі міндетін орындаған. Ол заттай дәлелдемелерді, соның ішінде атыс қаруы мен оқ-дәрілерді қабылдау, есепке алу, сақтау, беру және жоюға жауапты болған. Бірінші эпизод "Сайга-12К "Тактика" қаруын ұрлау шешімімен байланысты, ол сақтау үшін берілген және сот үкімімен тәркіленген. Айыпталушы оны жоюға жататын тізімге енгізген, дегенмен ол жарамды болған. Жексембаев тергеушілердің қатысуымен қаруды "жою" бойынша жалған рәсім өткізген. Содан кейін оны кейіннен сату үшін алып кеткен.

Келесі эпизод жойылуға жататын "Наган" жүйесінің револьверіне қатысты. Бірақ Жексембаев оны алып, тергеу анықтамаған тұлғаларға заңсыз айналымға берген.

Шайдикешов 2018 жылы Алматы қаласы ПД-нің жедел-криминалистикалық басқармасының сотқа дейінгі тергеуді криминалистикалық қамтамасыз ету бөлімінің криминалисі лауазымына тағайындалған. 2015 жылы ол Ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес басқармасының жедел қызметкері Жұмамұратовпен танысқан. Олардың арасында достық қатынастар қалыптасқан. 2021 жылы Жұмамұратов ішкі істер органдарынан теріс себептермен жұмыстан шығарылған.

"2023 жылдың қазан айының ортасында, кешкі уақытта, Алматы қаласындағы Гоголь көшесіндегі "Central Park Rezidence" тұрғын үй кешенінің жанында олар кездесіп, Р. Жұмамұратов М. Б. Шайдикешовке заттай дәлелдемелерді сақтау қоймасынан атыс қаруы, оқ-дәрілер мен жарылғыш заттарды ұрлауды ұйымдастыруды ұсынған. Ол үшін ол ақшалай сыйақы уәде еткен... ... Шайдикешов, танысы Жексембаевтың қоймаға жауапты екенін біле отырып, ұсынысты қабылдаған", – делінген Алматы қаласы Бостандық ауданының №2 сотының үкімінде.

Кейін Шайдикешов Жексембаевқа жүгінген, ол келісім беріп, олар бірге қылмыстың жоспарын жасап, рөлдерді бөлген.

"Олардың келісімі бойынша, Жексембаев қалалық полиция басқармасының заттай дәлелдемелерді сақтау камерасынан жоюға және мемлекет пайдасына тәркілеуге жататын, сондай-ақ соттың түпкілікті шешімі шықпаған қару-жарақ, оқ-дәрілер мен жарылғыш құрылғыларды ұрлап, оларды Шайдикешовке беруі тиіс еді. Ал Шайдикешов кейін оларды Алматы қалалық полиция басқармасы ғимаратынан баллистикалық зерттеулер жүргізу сылтауымен ұрлап, Жұмамұратовқа сатуы керек болатын", – деп анықталды сотта.

Осылайша, Жексембаев пен Шайдикешов 2023 жылдың қараша айының басынан 2024 жылдың 20 қаңтарына дейін Алматы қалалық полиция басқармасының сақтау камерасынан әртүрлі мөлшерде 50 түрлі қару-жарақ пен оқ-дәрілерді ұрлаған, олардың ішінде әртүрлі модельдегі қарулар, мылтықтар, тапаншалар, травматикалық тапаншалар, гранаталар, автоматтар, оқтар және т.б. бар.

Жұмамұратов бірнеше рет Шайдикешовке ұрланған қару үшін ақшаны қолма-қол және аударымдар арқылы берген (жалпы сомасы 4 000 000 теңге). Ақшаның жартысын Шайдикешов Жексембаевқа берген.

"2023 жылдың қараша айында Шайдикешов өзінің қылмыстық жоспарына бұрынғы танысы – Алматы қалалық ПД-нің кезекші криминалистер бөлімінде қызмет атқарған полиция сержанты Асқарды тартқан. Олар бірге қызмет атқарған. Жексембаевтың көмегімен және Асқармен алдын ала келісіп, олар ПД-нің сақтау камерасынан қару ұрлап, кейіннен сатуды жоспарлаған",- делінген құжатта.

Аскар сақтау камерасынан ұрланған қаруға сатып алушылар іздеген, ал Шайдикешов пен Жексембаев оны заңсыз айналымға шығарумен айналысқан.

"2024 жылдың қаңтар айында Шайдикешов өзінің қызметтік жағдайын пайдаланып, заттай дәлелдемелерді сақтау камерасынан қару ұрлап, оны сату жоспарын жүзеге асыра бастаған. Ол өзінің бұрынғы танысы Ж.-ға Макаров тапаншасы мен 9 мм калибрлі 14 оқ-дәріні сату үшін сатып алушылар табуды ұсынған. Ж. бұл қылмыс туралы ақпарат алғаннан кейін, 2024 жылдың 10 қаңтарында Алматы қаласының Экономикалық және сыбайлас жемқорлық қылмыстарымен күрес басқармасына (ЭСҚКБ) Шайдикешовтің атыс қаруы мен оқ-дәрілерді сатуға ниеттілігі туралы хабарлаған",- делінген сот ақпаратында.

Шайдикешов пен басқа тұлғалардың әрекеттерін тоқтату үшін, ЭСҚКБ қызметкерлері Ж.-ның келісімімен оны жалған сатып алушы ретінде ұйымдастырған.

Сотта Жексембаев өзіне тағылған айыптарды ішінара мойындады. Ол қаруды жою комиссиясының мүшелерімен бірге жоюға қатысқанын растады. Алайда, "Сайга-12К" маркалы қарудың неге жойылмағанын және 2023 жылдың 23 қарашасында Ақмола облысынан табылғанын түсіндіре алмады. Сондай-ақ, ол криминалист Шайдикешовтің оның өтініші бойынша қаруды заңсыз бергенін мойындады. Өзінің әрекетін ол қызметтік міндеттерін орындамау және әрекетсіздік ретінде сипаттады. Жексембаев Шайдикешовтің заңсыз әрекеттері туралы білмегенін, қаруды сату туралы хабарсыз болғанын және 4 000 000 теңгеден үлес алмағанын мәлімдеді.

Шайдикешов сотта өз кінәсін толық мойындады. Аскар ҚР ҚК-нің 287-бабының 4-бөлігі бойынша кінәсін мойындап, 291-бап бойынша кінәсін мойындамады.

Сот үкімі бойынша:

• Максат Жексембаев кінәлі деп танылып, 8 жылға бас бостандығынан айырылды, "полицияның аға лейтенанты" арнайы атағынан айырылды.
• Манат Шайдикешов 5 жыл 6 айға бас бостандығынан айырылды, "полиция капитаны" арнайы атағынан айырылды.
• Нұрболат Аскар да кінәлі деп танылып, 7 жылға бас бостандығынан айырылды, "полицияның аға сержанты" арнайы атағынан айырылды.

Үкім заңды күшіне енген жоқ. Сотталғандар апелляциялық шағым түсірді.