Мақаламен бөлісу:

13:12, 28 желтоқсан 2022

Жыл қорытындысы: 2022 жылы қабылданған ең маңызды заңдар мен қаулылар

Сурет: Zakon.kz

2022 жыл түрлі оқиғаға, соның ішінде заңнамалық саладағы өзгерістерге бай болды. Биыл барлығы 68 заң қабылданыпты. Олардың бірқатары шешуші мәнге ие. Заңдардың ең маңыздысы мен резонансқа толысы туралы Zakon.kz айтып береді.

Елбасы өкілеттігі

7 ақпанда Қасым-Жомарт Тоқаев «Қазақстан Республикасының кейбір конституциялық заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» конституциялық заңға қол қойды.

Түзетулердің бірінші блогы депутаттық мандаттарды бөлу кезінде квотаны міндетті есепке алу туралы норманы заңнамалық тұрғыдан бекітуге және азаматтардың квота санаттарының тізбесін кеңейтуге бағытталған. Әйелдер мен жастардан бөлек, мүмкіндігі шектеулі жандарға да квота белгіленген.

Екінші блок Қазақстан халқы Ассамблеясы Төрағасының және Қауіпсіздік Кеңесі Төрағасының өкілеттіктерін Қазақстан Республикасының президентіне беруге бағытталған.

Осылайша «Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы туралы» конституциялық заңнан Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасының Қазақстан халқы Ассамблеясы мен Қауіпсіздік Кеңесін өмір бойы басқару құқығы алынып тасталды.

Назарбаев, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: elbasy.kz

Жаңа аймақтар

8 маусымда мемлекет басшысының «Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық құрылымының кейбір мәселелері туралы» жарлығы күшіне еніп, оған сәйкес Қазақстанда үш жаңа облыс құрылды.

Шығыс Қазақстан облысынан Ақсуат, Абай, Аягөз, Бесқарағай, Бородулиха, Жарма, Үржар, Көкпекті аудандарын, Семей және Курчатов қалаларын бөліп, Абай облысы құрылды. Әкімшілік орталығы - Семей қаласы;
Алматы облысынан Ақсу, Алакөл, Ескелді, Қаратал, Кербұлақ, Көксу, Панфилов, Сарқан аудандарын, Талдықорған және Текелі қалаларын бөліп, Жетісу облысы құрылды. Әкімшілік орталығы - Талдықорған қаласы;
Ұлытау облысына Жаңаарқа, Ұлытау аудандары, Жезқазған, Қаражал және Сәтбаев қалаларын Қарағанды облысынан бөліп алып, жаңа облыс құрылды. Әкімшілік орталығы - Жезқазған қаласы.

Сонымен қатар мемлекет басшысының жарлығымен Алматы облысының әкімшілік орталығы Талдықорған қаласынан Қонаев қаласына көшірілді. Қаланың бұрынғы Қапшағай атауы Қонаев болып өзгертілді. Сонымен қазір Қазақстанда 17 облыс бар.

Талдықорған, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: gov.kz

Мүлік иелерінің бірлестігіне (МИБ) көшуді кейінге қалдыру

1 шілдеде заңнамалық актілерге электр энергетикасы, жер қойнауын пайдалану, жергілікті өзін-өзі басқару, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы заңға қол қойылды.

Атап айтқанда, біз 2023 жылдың 1 шілдесіне дейін Пәтер иелері кооперативінен Мүлік иелері бірлестігіне (МИБ) және Қарапайым серіктестікке (ПС) өту мерзімдерін ұзарту туралы айтып отырмыз.

Себебі көппәтерлі тұрғын үйлерді басқарудың жаңа нысанына көшірудің заңмен белгіленген мерзімі – 2022 жылдың 1 шілдесіне дейін үйлердің 60%-ы ғана мұны істей алды.

Әуелі тұрғындардың жиналысын өткізуге COVID-19 пандемиясы кедергі келтірген. Содан кейін жаңадан құрылған бірлестіктердің жұмысынаПИК өзі кедергі келтірді.

Тағы бір мәселе – аула аумақтарын күтіп ұстауға қатысты дау. Сонымен қатар тұрғын үй реформасының барлық тетігі заңмен қарастырылмаған.

Сурет: Zakon.kz

Нұр-Сұлтанның атауы Астана деп өзгеруі

17 қыркүйекте Астана атауы елордаға ресми түрде қайтарылып, Қазақстан президентінің қызметі жеті жыл және бір реттік мерзім болып белгіленді.

Мемлекет басшысы «Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңға қол қойды.

«Қазақстан Республикасының астанасы Нұр-Сұлтан қаласы Қазақстан Республикасының астанасы Астана қаласы болып қайта аталсын», - делінген құжатта.

Астана, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: primerminister.kz

Республика күні

29 қыркүйекте Қасым-Жомарт Тоқаев «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне кинематография, мәдениет және мерекелер мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңға қол қойды.

Атап айтқанда, заң 25 қазан – Республика күнін мемлекеттік мерекелер қатарына қайтаруды көздейді.

Сонымен бірге 1 желтоқсан Тұңғыш президент күні мемлекеттік мерекелер тізімінен алынып, ол кәсіптік мерекелермен тең мерекеге айналды.

Сурет: Zakon.kz

Амнистия

2 қарашада «Рақымшылық жасау туралы» заңға қол қойылып, оған сәйкес қаңтар оқиғасына қатысушылардың бір бөлігі жазадан босатылды.

4-7 қаңтар аралығындағы жаппай тәртіпсіздіктер жағдайында арандатушылар ықпалына түсіп, қылмыстық әрекеттер жасаған адамдарға, қаңтар оқиғасы кезінде заңсыз әрекеттердің жолын кесу кезінде қылмыстық құқық бұзушылықтарға жол берген құқық қорғау органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерге тағайындалған әкімшілік жаза мерзімі қысқартылып, жазасын өтеуден босатылды.

Заң Қылмыстық кодекстің адамгершілікке жататын баптарының тізбесін, рақымшылық жасаудың шарттары мен тәртібін қарастырады. Сонымен қатар мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың адамдарды жайғастыру, жұмысқа орналастыру, оларға әлеуметтік және өзге де көмек беру жөніндегі шараларын жүзеге асыру құзыретін белгілейді.

Сонымен қатар қылмыстық құқық бұзушылықтар, онша ауыр емес және орташа ауырлықтағы қылмыстар жасаған жаппай тәртіпсіздіктерге қатысушыларға қатысты қылмыстық істерді тоқтату, осындай әрекеттер үшін сотталғандарды жазадан босату, жазасын өтеген тұлғалардан соттылықты алып тастау қарастырылған.

Террорлық, экстремистік, сыбайлас жемқорлық қылмыстар, мемлекетке опасыздық жасау, азаптау, қылмыс қайталанған немесе қауіпті қайталанған жағдайда жаппай тәртіпсіздіктер ұйымдастыру, кәмелетке толмағандардың жыныстық қол сұғылмаушылықтарына қарсы қылмыстар жасаған адамдар рақымшылық жасауға жатпайды.

Рақымшылыққа 1,5 мыңға жуық адам түсті.

Сурет: Zakon.kz

Конституциялық сот

5 қарашада мемлекет басшысы алғаш рет көпшілік алдында салтанатты шарада алты заңға қол қойды:

«Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы;

«Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы;

«Прокуратура туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық Заңы;

«Мемлекет басшысының 2022 жылғы 16 наурыздағы жолдауын іске асыру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір конституциялық заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Конституциялық заңы;

«Мемлекет басшысының 2022 жылғы 16 наурыздағы жолдауын іске асыру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы;

«Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заң.

Тоқаев, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: akorda.kz

«Қазақстан Республикасының Конституциялық Соты туралы» Конституциялық заң

Заңға сәйкес Конституциялық Кеңес Конституциялық Сот болып қайта құрылды. Сонымен қатар құжат мемлекеттің құқық қорғау институттарын нығайтуға және азаматтардың конституциялық бақылауға қолжетімділігін кеңейтуге бағытталған.

Конституциялық сот бүкіл елімізде Конституцияның үстемдігін қамтамасыз ететін орган болады және биліктің сот тармағына жатпайды. Өйткені бұл мәселе Конституцияда шешілген.

Заңда:

Конституциялық Соттың судьяларын тағайындау және олардың өкілеттіктерін тоқтату тәртібін;
судьялардың тәуелсіздігі мен иммунитетін;
судьяларды материалдық және әлеуметтік қамтамасыз ету жөніндегі нормалар;
Конституциялық Соттың құзыреті және оны жүзеге асырудың ұйымдастырушылық нысандары.

Конституциялық Сот азаматтардың өтініштері бойынша олардың құқықтары мен бостандықтарын тікелей қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Конституцияға сәйкестігін қарайды.

Сонымен бірге Бас Прокурор мен Адам құқықтары жөніндегі уәкіл Конституциялық Сотқа шағымдану құқығын алды.

Сурет: Zakon.kz

Заңның екінші блогында конституциялық сот ісін жүргізу тәртібі қарастырылған. Ол конституциялық сот ісін жүргізудің жалпы шарттары мен қағидаттарын, Конституциялық Сотқа жүгінулердің түрлерін, олардың нысаны мен мазмұнын, азаматтардың өтініштерін қараудың қолайлылық өлшемдерін айқындайды.

Конституциялық сот шешімдерін орындау тетіктері де қарастырылған.

«Прокуратура туралы» Конституциялық заң

Заңның негізгі мақсаты – прокуратура органдарының құқық қорғау қызметін жүйелі түрде күшейту, еліміздегі жоғары қадағалау құралдарын және заңдылықты нығайту.

Құжаттың ережелері прокуратураның құзыретін, ұйымдастырылуы мен қызметінің тәртібін мына бөлігінде анықтайды:

прокуратура қызметінің құқықтық негіздері және олардың құрылымы;
прокуратураның ұйымдастырылуы мен қызметінің қағидаттары;
прокурорлардың өкілеттіктері;
жоғары қадағалаудың шектері мен нысандары, сотта мемлекет мүддесін білдіру, қылмыстық қудалау, өтініштерді қарау;
прокурорлар қызметінің құқықтық кепілдіктері.

Бас прокуратура, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: gov.kz

Заң Бас прокурорға мынадай өтініш беру құқығын береді:

Конституция нормаларын түсiндiру, халықаралық шарттарды және нормативтiк құқықтық актiлер бекiтiлгенге дейiн Конституцияның сақталуын қамтамасыз ету мәселелерi бойынша Конституциялық Сотқа;

Жоғарғы Сотқа азаматтық, қылмыстық, әкімшілік істер және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша сот тәжірибесінің мәселелері бойынша соттарға түсініктемелер беру туралы ұсыныспен.

Бас прокуратура өз құзыретіндегі мәселелер бойынша шетелдік және халықаралық соттарда (төрелік соттарда) мемлекеттің мүддесін қорғайды.

Прокурорлардың қадағалау функцияларын күшейту шеңберінде прокурорлық қадағалаудың жаңа актісі енгізілді - заң бұзушылықтарға жол бермеу туралы түсініктеме.

Адамның және азаматтың бұзылған құқықтары мен бостандықтарын қорғау және қалпына келтіру мақсатында прокуратура басқалармен қатар Қазақстандағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілмен өзара іс-қимыл жасайды және оның қызметіне жәрдемдеседі.

Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл туралы

Заңның мақсаты - адам және азамат құқықтарын жүзеге асырудың кепілі ретінде Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің конституциялық мәртебесін қамтамасыз ету бөлігінде Қазақстан Конституциясына енгізілген өзгерістерді жүзеге асыру.

Осылайша жаңа Конституцияның 83-1-бабында уәкiлеттi адам қызметiнiң мiндеттерi, өз өкiлеттiгiн жүзеге асыру кезiнде дербестiк пен есептiлiк кепiлдiктерi белгiленген. Бұдан былай Уәкілдің құқықтық мәртебесі мен қызметін ұйымдастыру Конституциялық заңмен айқындалады.

Заң Уәкіл қызметінің мақсаттары мен міндеттерін, оның құқықтық мәртебесі мен құзыретін қарастырады.

Сонымен бірге уәкілдің, оның өңірлердегі өкілдерінің және Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталықтың қызметін ұйымдастыруға қатысты ережелер бар.

адамдар, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: amanatpartiasy.kz

Ең әуелі уәкілетті тұлғаның құзыреті күшейтіледі. Заң жобасында Конституция нормаларын іске асыру мақсатында уәкілетті тұлғаның адам мен азаматтың бекітілген құқықтары мен бостандықтарын қозғайтын нормативтік құқықтық актілердің Конституцияға сәйкестігі туралы мәселе бойынша Конституциялық Сотқа жүгіну құқығы көзделген.

Оған сонымен қатар олардың шақыруы бойынша басқа мемлекеттерде адам құқықтары мен бостандықтарының сақталуын бақылаушы ретінде әрекет ету құқығы беріледі. Уәкілетті тұлғаға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсететін ұйымдарға және қылмыстық-атқару жүйесі мекемелеріне еркін бару құқығы беріледі.

Сонымен қатар заңнамада уәкілеттік берілген органдардың қызметін ұйымдастыру тиімділігін арттыру бөлігінде Адам құқықтары жөніндегі ұлттық орталық басшысының орынбасары лауазымын, сонымен қатар Ұлттық орталықтың қосымша функцияларын енгізу ұсынылады. Бұл ретте уәкiлеттi тұлғаның арнаулы әлеуметтiк қызмет көрсететiн, қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететiн немесе жазаны өтеуге арналған арнайы мекемелердiң әкiмшiлiгiнен кино, фото, видео және сұхбат алуына рұқсат үшін тек тиісті мекемедегі адамның келісімін алу қажет.

Саяси реформалар

«Мемлекет басшысының 2022 жылғы 16 наурыздағы Жолдауын іске асыру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір конституциялық заңдарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Конституциялық заң.

Заң Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Қазақстан Республикасы Парламентi Сенаты мен Мәжiлiсiнiң, мәслихаттар депутаттарының, аудандар, облыстық маңызы бар қалалар, қалалар әкiмдерiнiң сайлауын әзiрлеу мен өткiзу кезiнде туындайтын қатынастарды реттейдi. Сонымен қатар аудандық маңызы бар, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің және өзге де жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерін, сонымен қатар бір мандатты аумақтық сайлау округтері бойынша сайланатын Парламент Мәжілісінің және мәслихаттардың депутаттарын кері шақырып алу кезінде азаматтардың өз еркін білдіру бостандығын қамтамасыз ететін кепілдіктерді белгілейді.

парламент, сурет - Zakon.kz жаңалық 28.12.2022 13:12

Сурет: primerminister.kz

2023 жылғы 1 қаңтардан бастап:

Ел президенті бір жеті жылдық мерзімге сайланады.

саяси партияларға шектеулі мүшелік;

жақын туыстарының саясатта және квазимемлекеттік секторда қызмет атқаруына шектеулер енгізілді.

Мәжілісті құру тәртібі өзгереді – 69 депутат партиялық тізім бойынша, 29 депутат бір мандатты аумақтық округтер бойынша сайланады. Палатадағы Қазақстан халқы Ассамблеясының квотасы алынып тасталды.

Заңдарды Мәжіліс қабылдайды, ал Сенат бекітеді. Енді заң жобалары алдымен Мәжілісте, одан кейін Сенатта қабылданып, одан кейін президентке қол қоюға жіберіледі. Парламенттің екі палатасы арасында тежемелік және тепе-теңдік жүйесі бар.

2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап аудан, облыстық маңызы бар қала әкімдерін кезең-кезеңімен сайлау басталады. Алдымен пилоттық жоба іске қосылады.

Сонымен қатар осы Конституциялық заң күшіне енгенге дейін Қазақстан Республикасы Президентінің мемлекеттік саяси қызметшілер, квазимемлекеттік сектор субъектілерінің басшылары лауазымдарын атқаратын жақын туыстары осы Конституциялық заң күшіне енген күннен бастап бір айға дейін қызметінен кетуі немесе лауазымын босатуы тиіс делінген.

Заң Орталық сайлау комиссиясы айқындайтын сайлау алдындағы үгітті, жарыссөздерді жүргізудің тәртібі мен шарттарын, қоғамдық бірлестіктер мен коммерциялық емес ұйымдарды аккредиттеу тәртібін реттейді.

Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгізу

«Мемлекет басшысының 2022 жылғы 16 наурыздағы Жолдауын іске асыру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Заңы.

Құжатта жер мен оның қойнауы, су, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар Қазақстан халқына тиесілі екендігі көрсетілген. Қазақстан халқының атынан меншік құқығын мемлекет жүзеге асырады.

Сурет: Zakon.kz

Сонымен қатар мемлекеттің меншік құқығын жүзеге асыруы Қазақстан халқының мүддесі үшін мемлекеттік меншік режимі арқылы жүзеге асырылады.

Жер заңда белгiленген негiздер, шарттар және шектерде жеке меншiкте де болуы мүмкiн.

Конституциялық сотты құрметтемегені үшін жаза

Заң Конституциялық Сотқа құрмет көрсетпегені үшін жауапкершілікті қарастыратын жаңа баптармен толықтырылды.

Осылайша Конституциялық сотқа конституциялық процеске қатысушылардың, шағымды қарауға қатысатын өзге де тұлғалар мен органдардың, олардың өкілдерінің хабарлама немесе шақыру бойынша дәлелді себептерсіз келмеуінде көрсетілген Конституциялық Сотқа құрметтемеушілік білдіргені үшін апелляциялық шағымды олар болмаған кезде одан әрі қарау мүмкін емес болып көрінуі, отырысқа төрағалық етушінің өкіміне бағынбау, Конституциялық Сот белгілеген нормаларды бұзу, сонымен қатар Конституциялық Сотқа немесе сотқа құрметсіздікті айқын көрсететін өзге де әрекеттер (әрекетсіздік) Конституциялық соттың судьясы, ескерту немесе 20 АЕК (69 000 теңге) көлемінде айыппұл салу немесе бес тәулікке дейін әкімшілік қамаққа алу қарастырылған.

Сурет: Zakon.kz

Сонымен қатар Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің заңды қызметіне араласу немесе кедергі жасау үшін де жауапкершілік көзделген.

Бюджет

1 желтоқсанда «2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» және «Республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың 2023-2025 жылдарға арналған бюджеттері арасындағы жалпы сипаттағы трансферттердің көлемі туралы» заңдарға қол қойылды.

Республикалық бюджет кірістерінің болжамы (трансферттер түсімін қоспағанда):

2023 жылға 13 трлн 911,3 млрд теңге сомасында немесе 3 трлн.018,8 млрд теңгеден асатын биылғы бағалаудан 127,7%;
2024 жылға – 2023 жылға арналған болжамға қарағанда 8%-ға өсумен 15 трлн 020 млрд теңге сомасында;
2025 жылға – 2024 жылға арналған болжамға қарсы 8,5%-ға өсіммен 16 трлн 303,4 млрд теңге сомасында.

Республикалық бюджет шығыстарының жалпы көлемі 2023 жылға 20 триллион 991 миллиард теңге сомасында; 2024 жылы – 21 трлн 628 млрд теңге сомасында; 2025 жылы – 22 трлн 636 млрд теңге сомасында жоспарланған.

Облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеуді қаржыландыру әдістемесіне сәйкес бөлінген қаражат шегінде облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарына шығыстар қайта қаралды.

Бюджеттік сала қызметкерлері үшін жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын қаржыландыруға бағытталған қаражатты жергілікті бюджеттерден республикалық бюджетке аударуға байланысты шығыс та қайта қаралды.

Сурет: Zakon.kz

Жалпы 2023-2025 жылдарға арналған жалпы трансферттер көлемін айқындау кезінде жергілікті бюджет шығыстарының негізіне 9,9 трлн теңге сомасында тұрақты шығындар кіреді. Оның ішінде 2023 жылға 2,9 трлн теңге, 2024 жылға 3 трлн теңге, 2025 жылға - Бұрын республикалық бюджет комиссиясының шешімімен республикалық бюджеттен нысаналы трансферттер есебінен қаржыландырылған 3,7 трлн.

Салық кодексі

21 желтоқсанда «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының кодексіне (Салық кодексі) өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңға қол қойылды. Сонымен бірге Салық кодексін енгізу туралы заңға қол қойды.

Заң бірнеше блокқа бөлінген. Бірінші блок еңбекақы қорына түсетін жүктемені азайтуды қарастырады.

Қазір жалақы қорынан ставкалары мен есеп айырысу негіздері түрлі бірнеше төлем жүргізіледі. 2023 жылдан бастап бұл төлемдер бір төлемге біріктіріледі.

Сонымен қатар жеке табыс салығы бойынша жүктемені азайту көзделіп отыр. Өйткені әлеуметтік төлемдердің мөлшері қызметкерлерге алдағы төлемдерге әсер етеді. Бірыңғай мөлшерлеме міндетті зейнетақы жарналарын енгізуді және әлеуметтік аударымдар мөлшерлемелерінің өсуін ескереді.

Төлемді арнайы салық режимдерін қолданатын микро және шағын бизнес субъектілері ерікті негізде төлейді. Сома Бірыңғай жиынтық төлем механизміне ұқсас түрде бөлінеді.

Бірыңғай төлем салықтар мен еңбекақыдан түсетін төлемдерді есептеуді жеңілдетіп қана қоймай, салық жүктемесін азайтады. Түзетулердің екінші топтамасы салалық заңнамадағы өзгерістерге қатысты.

Конституциялық Соттың құрылуына байланысты Конституциялық Сотқа жүгінген кезде мемлекеттік баж салығын белгілеу және әлеуметтік осал қазақстандықтарды одан босату ұсынылып отыр.

Тағы бір ереже жер қойнауын пайдалану саласына қатысты. 2024 жылдан бастап мемлекеттік балансты жүргізу жойылады. Резервтер жаңа жүйе бойынша бағаланады. Пайдалы қазбаларды өндіруге салық салу объектісін өзгерту ұсынылады.

Түзетулердің үшінші топтамасы отандық тауар өндірушілерді ынталандыруға бағытталған.

Атап айтқанда, балық шаруашылығы кәсіпорындарының балық өңдеуі үшін қосылған құн салығын (ҚҚС) 70% төмендету жоспарланып отыр. Қазір мұндай жеңілдікті балық өсірушілер пайдаланады.

Сонымен қатар қант өндірісін ынталандыру мақсатында шикі құрақ қант импортын ҚҚС төлеуден босату, сонымен қатар қант өндірушілер үшін ҚҚС-дан босатудың қолданылу мерзімін ұзарту көзделіп отыр.

Сонымен қатар тазартылған алтынды өткізу нормасы енгізілген. Енді мұндай алтынды Ұлттық банкке сатқанда ҚҚС-дан босатылады. Зергерлерге алтын сату нормасын кеңейту ұсынылып отыр.

Заңда электр желілерін біріктіру мәселесі де қарастырылған. Энергия беруші ұйым электр желілерін өтеусіз алған жағдайда салық міндеттемелерінің туындауына ерекше жағдай қарастырылған.

Түзетулердің төртінші топтамасы көлік жүйесін одан әрі дамытуға бағытталған.

Осылайша азаматтық авиация саласында қызметтерді өзін-өзі қаржыландыратын ұйым көрсететіндіктен, сертификаттар беру үшін алымдарды алып тастау ережесі енгізіліп жатыр. Транзиттік әуе кемелеріне жанармай құю үшін ҚҚС нөлдік ставкасын қолдану да кеңейтіліп жатыр.

Қазір жеңілдік тек әуежайлар үшін жарамды. Автомобиль көлігін дамыту үшін шығарылған жылы жеті жылға дейінгі жүк көлігі тракторлары бастапқы тіркеу жарнасынан босатылады.

Сұрақтардың бесінші блогында жеке тұлғалардың төлемдері туралы сөз болды.

Осылайша чекті бермеу, ипотекалық қарыз бойынша берешекті есептен шығару, жалдау құнын төмендету және тұрғын үйді жалға алу үшін бюджеттік субсидияларды алу фактілері туралы хабарлағаны үшін сыйақы алу кезінде салыққа қатысты қауіптер алынып тасталады.

Әйелдердің зейнет жасын қысқарту

26 желтоқсанда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік жастар саясаты және әлеуметтік қамсыздандыру мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңға қол қойылды.

Сурет: Zakon.kz

Заң мемлекеттік жастар саясаты саласын жетілдіруге, қоғамдық қатынастарды кешенді реттеудің тиімді құқықтық негізін қалыптастыруға, халықты жұмыспен қамтуға, жастардың дамуына қажет мүмкіндіктер жасауға бағытталған.

Заң жастардың жасын 29-дан 35-ке дейін ұлғайтады.

Жастарды жеңілдікпен жалға берілетін тұрғын үймен қамтамасыз ету бағдарламасын әзірлеу және іске асыру бойынша жергілікті атқарушы органдарға жаңа құзыреттер беру жоспарланып отыр.

Алайда заңда мыналар бар:

Президент Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылы барлығы 68 заңға қол қойды.

бала күтімі бойынша төлемдерді тағайындау мерзімінің ұзақтығын 1,5 жылға дейін ұлғайту;

ең төменгі базалық зейнетақының мөлшерін ең төменгі күнкөріс деңгейіне – 70%-ға тұрақты түрде жеткізу;

ең жоғары базалық зейнетақының мөлшері – 120%-ға дейін;

әйелдердің зейнеткерлік жасын 2028 жылға дейін 61 деп белгілеу;

жасына қарай зейнетақы төлемдерін есептеудің кіріс шегін АЕК 46 еседен 55 есеге дейін арттыру.

Оқи отырыңыз