"Ипотека төлей алмаймын": пәтер несиесін өтеу мүмкіндігі болмаса не істеу керек
Фото: Zakon.kz/Максим Золотухин
Ең алдымен, 2021 жылдан бастап ҚР заңнамасындағы өзгерістерге сәйкес мерзімі өткен берешегі бар қарыз алушылар өз кредиттерін кредиторлармен тікелей қайта құрылымдау жөніндегі мәселелерді шеше алатынын атап өтеміз. Сондықтан негізгі ереже өте қарапайым.
Ешқашан банкпен байланысты үзбеңіз. Сіздің мәселелеріңіз туралы бірінші болып банк білуі керек!
Егер сізде ипотеканы төлеуде қиындықтар туындаса, несиені қайта құрылымдауға тырысу керек.
Ол үшін қарыз алушы төлемді кешіктіру туралы банктік хабарламадан кейін 30 күн ішінде қарызды қайта құрылымдау туралы өтінішпен банкке жүгінуге тиіс.
Өтініште кешіктірудің себебін және қарыз алушы осы мәселені шешу үшін ұсынатын нұсқаларды көрсету қажет, деп кеңес береді заңгер Анна Сегізбаева.
"Шын мәнінде, банк үшін адамдардың несие төлемеуі тиімсіз, сондықтан көбінесе өтініш берушімен келіседі". Анна Сегізбаева
Қандай жағдайларда банк клиентпен келісіп, несиені қайта құрылымдай алады?
- қарыз алушы жұмыс істеген кәсіпорынның жабылуы. Мұнда банк жұмыстан босату клиенттің кінәсінен емес екенін ескеріп, жеңілдіктер жасай алады;
- қарыз алушының немесе оның жақын туыстарының ауыр дертке шалдығуы. Мұнда бастысы — емдеу тегін негізде жүргізілмейтінін дәлелдеу;
- форс-мажор. Ол мүлікті жоғалтқан жағдайда пайда болуы мүмкін – ұрлық, өрт және т.б. сондықтан ипотеканы рәсімдеу кезінде тұрғын үйдің сақтандырылғанына көз жеткізу керек. Бұл кезде сақтандыру төлемдері несиені өтеуге және үйді қалпына келтіруге жұмсалады.
Қайта құрылымдау әдісін қарыз алушы таңдайтынын есте ұстаған жөн, ал банк оның шешімімен келіседі немесе бас тарта алады, тағы бір жағдайда өз нұсқасын ұсына алады.
Қайта құрылымдау нұсқалары:
- қарыз мерзімін ұлғайту және ай сайынғы төлемді азайту;
- ипотекалық несиені ұзарту;
- төлем схемасын өзгерту;
- Банктің қарыздың бір бөлігін немесе пайыз сомасын есептен шығаруы.
"Қалай болғанда да, қарызды қайта құрылымдауға тырысқанда, адвокаттың немесе қаржылық кеңесшінің көмегіне жүгінген дұрыс". Анна Сегізбаева
Әрі қарай не болады? Әрі қарай банк 15 күн ішінде қарыз алушының өтінішіне жауап беруге міндетті.
Егер жауап иә болса, онда қайта құрылымдау туралы қосымша келісім жасалады.
Бұл жағдайда келесі ережелерді есте сақтау маңызды:
- қайта құрылымдау кезінде жаңа несие шарты жасалмайды;
- түзетулер келесі 15 күн ішінде қолданыстағы құжатқа өзгерістер түрінде енгізіледі;
- бұдан әрі шартта белгіленген күнмен берешекті өтеу тәртібі өзгереді;
- клиентке төлемдерді төлейтін балама төлем кестесі ұсынылады.
Шарттың талаптары өзгергеннен кейін ақшаны уақытында енгізу және кешіктіруге жол бермеу маңызды. Егер қарыз алушы ипотеканы жаңа схема бойынша төлей алмаса, банк бұдан былай оған жеңілдіктер жасамауы мүмкін.
Егер банк қайта құрылымдаудан бас тартса ше? Тағы да заңгерге, қаржы кеңесшісіне немесе ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне (АРРФР) жүгіну керек. Егер іс сотқа кететін болса, мамандардың көмегімен сіз шынымен қиын жағдайға тап болғаныңызды және сіздің қаржылық жағдайыңыз нашарлағанын дәлелдеңіз.
Ипотеканы сақтаудың тағы бір нұсқасы бар, бірақ бұл өте ауыр. Бұл ипотеканы қайта қаржыландыру. Ол үшін екінші кепілдік немесе кепілсіз несиені (осы немесе басқа банкте) рәсімдеуге тура келеді. Бірақ мұнда сіз қайта қаржыландыру жаңа мәміле екенін түсінуіңіз керек және бағдарлама шарттарында қарастырылған барлық төлемдерді төлеуге тура келеді.
1 тамызда күзде жалдамалы пәтер бағасы шарықтайтыны хабарланған болатын.
