Трамп, НАТО және Түркия: мұнай бағасының күрт өсуінің Қазақстанға әсері қандай

Мұнай бағасы соңғы үш айдағы ең үлкен апталық өсімді көрсетті. Бұған АҚШ президенті Дональд Трамптың Ресейге қатысты қатаң мәлімдемелері мен АҚШ-та мұнай қорының күтпеген жерден қысқаруы себеп болды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Мұнай бағасы – саясат салдарынан күрт өсті

ҚҚҚ мәліметінше, шикі мұнай бағасы шілдеден бергі ең жоғары өсімді көрсетіп, 2,5%-ға қымбаттап, бір баррель үшін 69,3 доллар деңгейіне жетті.

Негізгі себеп – геосаяси жағдайлар. АҚШ президенті Дональд Трамп антиресейлік риториканы күрт күшейтті. Сәрсенбі күні ол НАТО елдері өз әуе кеңістігін бұзған жағдайда ресейлік ұшақтарды атып түсіруі тиіс деп мәлімдеді. Ал бұдан бір күн бұрын ол Еуропаны Ресейден энергия тасымалын азайтуға, ал Түркияны – ресейлік мұнайды сатып алудан бас тартуға шақырды.

Трейдерлердің пікірінше, бұл мәлімдемелер жеткізу қауіптері күшейіп жатқанын көрсетіп, нарықтағы бағаның күрт көтерілуіне әсер етті.

Астана уақытымен таңғы 8:00-де Лондондағы ICE Futures биржасында қараша айындағы Brent маркалы мұнай фьючерстері 69,7 долларға дейін қымбаттады. Ал Нью-Йорктегі NYMEX биржасында WTI маркалы мұнай 65,18 доллар деңгейінде саудаланды.

Сурет: Zakon.kz

Апта басынан бері екі негізгі мұнай келісімшарты 4,4%-дан астамға қымбаттады, бұл маусым айының басынан бергі ең ірі өсім болды.

АҚШ-тағы мұнай қоры – нарыққа қосымша серпін берді

Мұнай нарығына қосымша қолдау АҚШ-та шикі мұнай қорының күтпеген жерден қысқаруы болды.

АҚШ-тың Энергетикалық ақпарат басқармасы (EIA) мәліметінше, өткен аптада елдегі мұнай қоры 607 мың баррельге азайған. Бұл сарапшылардың 800 мың баррельге өседі деген болжамына қайшы шықты.

Салыстыру үшін, АҚШ-тың Мұнай институты (API) бұл көрсеткіштің 3,8 миллион баррельге қысқарғанын хабарлады. Сонымен қатар, жанармай мен дистилляттар қоры да 1 миллион баррельден астамға азайып, бұл да нарыққа оң әсер етті.

Ирак, Үндістан және "Үлкен жетілік" – геосаяси факторлар жалғасуда

Нарықтағы сұраныс пен ұсыныс тепе-теңдігіне әсер етуі мүмкін басқа да факторларға әлемдік сарапшылар назар аударып отыр:

Күрдстан. Ирак Сыртқы істер министрі Фуад Хусейн Күрд автономиясынан мұнай экспорты апта соңына дейін қайта басталуы мүмкін екенін мәлімдеді. Бұл жағдайда тәулігіне 500 мың баррель көлемінде экспорт орын алуы мүмкін, бұл нарықтағы шиеленісті аздап жұмсартуы ықтимал.

Үндістан және санкциялар. Үндістан ресейлік мұнай импортын қысқартуға дайын, бірақ АҚШ Иран мен Венесуэлаға салынған санкцияны алып тастаса ғана. Bloomberg жазуынша, үнді шенеуніктері АҚШ-қа ескерту жасаған – Ресей, Иран және Венесуэла мұнайына бірдей тыйым салу мұнай бағасының бақылаудан тыс шарықтауына әкеледі.

G7 (Үлкен жетілік). Бұл елдердің қаржы министрлері Үндістан мен Қытайға санкция енгізу мәселесін талқыламақ, себебі олар ресейлік мұнайды сатып алуды жалғастырып келеді.

Қазақстан үшін мұнай бағасының өсуі – тиімді мүмкіндік

Қазақстан үшін, мұнай экспорттаушы ел ретінде, мұнай бағасының қазіргі өсуі стратегиялық жағынан тиімді.

"Қара алтынның" қымбаттауы:

• Мемлекеттік бюджетке тікелей түсетін кірісті арттырады,
• Теңгені нығайтады,
• Сауда балансының жақсаруына ықпал етеді.

Сарапшылардың бағалауынша, мұнай бағасының әрбір 1 долларлық өсімі Қазақстан бюджетіне шамамен 150 миллион доллар қосымша кіріс әкеледі.

Бұл – инфрақұрылымға инвестиция салуға, Ұлттық қорды толықтыруға, және экономиканы қолдауға қосымша мүмкіндік береді.