Қазақстандықтардың 70%-дан астамы темекі шегуге тыйым салуды қолдайды
Сурет: Денсаулық сақтау министрлігі
Марат Шоранов темекіні тұтыну қоғамдық денсаулық сақтаудың өзекті мәселелерінің бірі екенін атап өтті. Бұл ретте Қазақстанда 2006 жылы ДДҰ негіздемелік конвенциясын ратификациялау және темекіге қарсы іс-қимыл жөніндегі осы тиімді шаралардың арқасында темекі өнімдерінің дәстүрлі түрлерін тұтынуды қысқартуға қол жеткізілді, қазақстандықтардың 70% - дан астамы темекі шегуге тыйым салуды және темекі түтінінен бос орта құру жөніндегі шараларды қолдайды.
Қабылданған шаралар темекі өнімдерінің дәстүрлі түрлерін тұтынуды қысқартуға мүмкіндік берді, қазақстандықтардың 70% - ы темекі шегуге тыйым салуды және темекі түтінінен азат орта құру жөніндегі шараларды қолдайды. Сонымен қатар тұтынушылардың қыздырылған темекіден жасалған жаңа өнімдер денсаулыққа аз қауіп төндіреді деген жаңсақ түсінігінің таралуы байқалады. Біз темекі өнімдерінің барлық түріне, оның ішінде қыздырылатын темекісі бар бұйымдарға қатысты темекіге қарсы күрес жөніндегі ДДҰ - ның ұлттық заңнамасы мен негіздемелік конвенциясының талаптарын сақтауды орынды деп санаймыз,- деді бірінші вице-министр.
Сонымен қатар ол "Дені сау ұлт" ұлттық жобасымен 2025 жылы темекі тұтынуды 19% - ға дейін төмендету мақсаты қойылғанын хабарлады.
Бірінші вице-министр 2020 жылы темекіге қарсы шараларды, оның ішінде темекі өнімдерінің жаңа түрлерін (қыздырылатын темекіден жасалған бұйымдар мен вейп) реттеуді көздейтін "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Кодекс қабылданғанын еске салды. Темекіні тұтынудың жаңа түрлерін сигареттерге (IQOS, Glo, вейптер) теңестіру, темекі шекпейтін темекіні сатудың барлық орындарында темекі шегуге тыйым салу (насвай, снюстер), темекінің барлық түрлерін сатудың жасын 18 жастан 21 жасқа дейін арттыру, қоғамдық орындарда кальян шегуге тыйым салу және басқалар жөнінде нормалар қабылданды.
Өз кезегінде ДДҰ темекіге қарсы күрес жөніндегі негіздемелік Конвенция Хатшылығының Басшысы Адриана Бланко Қазақстанның темекінің алдын алу және оған қарсы күрес саясатындағы жоғары жетістіктерін, сондай-ақ қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы ғылыми стратегияларға негізделген ақылға қонымды ішкі саясатты жүргізуді атап өтіп, темекі индустриясы әрі қарай жұмысын жалғастырып жатқанын және темекі шегудің зияндығына күмән келтіру үшін белсенділік танытып жатқанын айтты.
Сонымен қатар Адриана Бланко темекі тұтынуды азайту үрдісіне байланысты Темекі индустриясы адамдар мен ел үкіметтерін жаңылыстырып, темекі өнімдерінің жаңа түрлерін - қыздырылатын темекіден жасалған бұйымдарды ілгерілетіп, осындай өнімдерді реттеу шараларына ерекше тәсілдерді талап ететінін растады. Темекі индустриясы қыздырылған темекісі бар өнімдердің аз зиян келтіретінін және төмен акциздерді қажет ететіні туралы мәлімдейді.
Ол 2006 жылы Қазақстан Республикасы ратификациялаған Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының темекіге қарсы күрес жөніндегі негіздемелік конвенциясының 5.3-бабына сәйкес темекі өнеркәсібінің мүдделері мен қоғамдық денсаулық сақтау саласындағы саясаттың мүдделері арасындағы түбегейлі және ымырасыз қайшылық туралы айтылғанын атап өтті.
Темекі шегу - адам денсаулығына ең маңызды қауіптердің бірі. ДДҰ мәліметтері бойынша, жыл сайын темекіні пайдалану 7 миллионға жуық өлімге әкеледі, олардың 6 миллионнан астамы темекіні тұтынушылар мен бұрынғы тұтынушылар арасында, ал 890 000-нан астамы екінші темекі түтініне ұшыраған темекі шекпейтін адамдар арасында.
Есте сақтау керек, никотинге зиянды тәуелділік жүрек пен қан айналымына зиян келтіреді, жүректің ишемиялық ауруы, инсульт, перифериялық қан тамырлары аурулары (зақымдалған қан тамырлары) және цереброваскулярлық аурулар (миды қанмен қамтамасыз ететін зақымдалған артериялар) қаупін арттырады. Түтін мен никотиннен алынған көміртегі тотығы жүрекке жүктемені және қан ұйығыштарының пайда болу қаупін арттырады.
