Қазақстанда педагогтерді аттестаттау ережелері өзгерді
Педагогтерді, әдіскерлерді, білім беру ұйымдары басшысының орынбасарларын, аттестаттау кемінде бес жылда бір рет өткізіледі.
Өз кезегінде білім беру ұйымдарының басшылары үш жылда бір рет аттестаттаудан өтеді.
Аттестаттауға жіберу үшін білім беру ұйымы педагогтерді, әдіскерлерді, бірінші басшыларды, білім беру ұйымдары мен әдістемелік кабинеттер басшысының орынбасарларын біліктілікті бағалайтын портфолиосын қарау арқылы жүзеге асырады.
Педагогтердің білімін бағалау электрондық форматта өтеді.
ОЖП келесі тапсырмалардан тұрады:
1) мектепке дейінгі ұйымдардың және жалпы білім беретін мектептердің, лицейлер мен гимназиялардың мектепалды сыныптарының педагогтері үшін:
- "Мектепке дейінгі педагогика және психология" - 20 тапсырма;
- "Бейін бойынша оқыту және тәрбиелеу әдістемесі" - 30 тапсырма;
2) Бастауыш білім беру педагогтері үшін:
- "Пәндік білім" - 30 тапсырма;
- "Оқыту әдістемесі" - 20 тапсырма;
3) негізгі орта және жалпы орта білім беру педагогтері үшін:
- "Пәндік білім" - 30 тапсырма;
- "Оқыту әдістемесі" - 20 тапсырма;
4) қосымша білім беру ұйымдарының педагогтері үшін:
- "Педагогика негіздері" - 30 тапсырма;
- "Психология негіздері" - 20 тапсырма;
5) арнаулы ұйымдардың, интернаттық ұйымдардың, жатақханалардың тәрбиешілері, педагог-ассистенттер, әлеуметтік педагогтер, кәсіптік бағдар берушілер, тәлімгерлер үшін:
- "Педагогика негіздері" - 30 тапсырма;
- "Психология негіздері" - 20 тапсырма;
6) арнаулы білім беру ұйымдарының педагогтері мен білім беру ұйымдарының арнаулы педагогтері үшін:
- "Бейін бойынша пәндік білім" - 30 тапсырма;
- "Арнайы педагогика және психология" - 20 тапсырма;
7)техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдары (оқу-өндірістік комбинаттар) үшін:
Жалпы білім беретін пәндер, жалпы кәсіптік және арнайы пәндер, жалпы гуманитарлық және әлеуметтік-экономикалық пәндер бойынша оқытушылар, әдіскерлер, өндірістік оқыту шеберлері үшін:
- "Пәндік білім" - 30 тапсырма;
- "Оқыту әдістемесі" - 20 тапсырма;
Өзге лауазымдардың педагогтері үшін:
- "Педагогика негіздері" - 30 тапсырма;
- "Психология негіздері" - 20 тапсырма;
8)білім беру ұйымдарының, әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) бірінші басшылары, басшысының орынбасарлары үшін:
- "ҚР заңнамасын және білім беру саласындағы нормативтік құқықтық актілерді білу" - 60 тест тапсырмасы;
9)әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) әдіскерлері үшін:
- "Оқыту әдістемесі, ҚР заңнамасын және білім беру саласындағы нормативтік құқықтық актілерді білу" - 50 тапсырма.
Шекті деңгейге жеткенде оң деп саналады:
Барлық лауазымдардағы педагогтар үшін:
- "педагог" біліктілік санаты-50%;
- "педагог-модератор" біліктілік санаты-60%;
- "педагог-сарапшы" біліктілік санаты-70%;
- "педагог-зерттеуші" біліктілік санаты-80%;
- "педагог-шебер" біліктілік санаты-90%;
- білім беру ұйымдарының, әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) бірінші басшылары, басшысының орынбасарлары үшін-70%;
Әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың)әдіскерлері үшін:
- "педагог" біліктілік санаты-50%;
- "педагог-модератор" біліктілік санаты-60%;
- "педагог-сарапшы" біліктілік санаты-70%;
- "педагог-зерттеуші" біліктілік санаты-80%;
- "педагог-шебер" біліктілік санаты-90%.
ЖЖҚ-ға (нұсқау беруге уақытты есепке алмағанда)бөлінеді:
- Мұғалімдер үшін-80 минут, "Математика", "Физика", "Химия", "Информатика" пәндері үшін-125 минут;
- Білім беру ұйымдарының (әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) бірінші басшылары, басшысының орынбасарлары, әдістемелік кабинеттердің (орталықтардың) әдіскерлері үшін-90 минут;
- Мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін (көру, есту, тірек-қимыл аппараты функциялары бұзылған) қосымша 40 минут беріледі.
ОЗП қаншалықты жиі өту керек:
- педагогтер кезекті аттестаттау кезінде жылына 1 рет – тегін, 1 рет-білім беру саласындағы уәкілетті орган бекіткен сомаға сәйкес ақылы негізде;
- мерзімінен бұрын аттестаттауға үміткер педагогтар жылына 1 рет – тегін;
- тиісті бейін бойынша педагогикалық немесе өзге де кәсіптік білімі бар немесе педагогикалық қайта даярлау туралы құжаты бар, сондай – ақ Педагогикалық қызметті қайта бастағысы келетін өтілі жоқ адамдар – 1 рет-тегін, кейінгілері-ақылы негізде;
- сынақ тестілеу (мұғалімнің қалауы бойынша) – жыл бойы ақылы негізде. Сынақ тестілеу нәтижелері ЖҚЖ өту үшін негіз болып табылмайды.
ОЗП кезінде қандай әрекеттерге жол берілмейді:
- тестілеу техникасы мен қауіпсіздік жүйесін қасақана бұзу;
- тестілеу жүйесіне араласу әрекеті және ОЗП өтуіне байланысты бұзушылықтар;
- дәліз бойынша кезекші қызметін атқаратын адамның рұқсатынсыз және сүйемелдеуінсіз аудиториядан шығу;
- педагогтердің денсаулығына байланысты жағдайларды қоспағанда, аудиториядан 10 минуттан аспайтын және 2 реттен артық емес шығуға, бұл ретте тестілеудің бірінші және соңғы сағаттарында шығуға жол берілмейді;
- келіссөздер жүргізу, бір жерден екінші жерге ауысу;
- жұмыс үшін берілген құжаттармен және А4 қағаздарымен алмасу;
- аудиторияға келесі заттарды енгізу: ұялы байланыс құралдары Смартфон, рациялар, Ноутбуктер, ойнатқыштар, модемдер, смарт-сағат, смарт-көзілдірік, фитнес-білезіктер, диктофон, сымды құлаққаптар, сымсыз, микро құлаққаптар, сымсыз бейнекамералар, GPSнавигаторлар, трекерлер, қашықтан басқару құрылғылары;
- аудиторияға (компьютерлік кабинетке) шпаргалкаларды, оқу-әдістемелік әдебиеттерді, Менделеев кестесін және тұздардың ерігіштігін, калькуляторды, түрлі форматтағы қағаздарды енгізу;
- аудиториядан әртүрлі форматтағы қағаздарды шығару.
Егер осы қағидалардың бұзылуы анықталса, аттестатталушы бір жыл мерзімге аттестаттаудан өтуге жіберілмейді. Қайта бұзғаны үшін педагогтар мен әдіскерлерге жол бермеу мерзімі 5 жылға дейін, ал мектеп директорларына – 3 жылға дейін ұзартылады.
ОЗП өту кезінде педагогтар тапсыру тілін (қазақ, орыс), күнін, уақытын, тестілеу орнын таңдайды. Тестілеуден бір күн бұрын педагогке тестілеу күні, уақыты, орны туралы хабарлама жіберіледі.
Компьютерлік тестілеу аяқталғаннан кейін сертификат беріледі, ол ЖЖО өткен күннен бастап 1 жыл ішінде жарамды болады.
Педагогтарды аттестациялау туралы бұл бұйрық 2024 жылдың 9 сәуірінен бастап қолданысқа енгізілді.