7 маусым - Монополияға қарсы орган қызметкерлері күні: мереке тарихы және ел үшін маңызы
Сурет:gov.kz
Қазақстанның монополияға қарсы қызметі 2021 жылға дейін ресми күнтізбеде өзінің кәсіби мерекесін өткізбеді. Тек 2021 жылғы 30 наурызда Үкіметтің қаулысымен мереке күндерінің тізіміне өзгерістер енгізілді. Аталмыш мейрамға 7 маусым күні кездейсоқ таңдалмады, бұның да өз тарихы бар.
Ел үшін маңызы:
Еліміздің алғашқы монополияға қарсы ведомствосы 1991 жылы 7 маусымда, Қазақ КСР кезінде құрылды. Жас егемен мемлекеттің қалыптасу, нығаю жылдарында елдің өсіп келе жатқан экономикасының міндеттеріне сәйкес ауқымды мемлекеттік бағдарламалар мен экономикалық реформалар жүзеге асырылды. Монополияға қарсы органның құрылымы қанша мәрте өзгерсе де, бір ғана мақсаты болды - Қазақстанның тиімді бәсекелестік саясатын іске асыру.
2020 жыл мемлекеттің монополияға қарсы қызметі тарихындағы маңызды кезең болды: қазан айында Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Президентке тікелей есеп беретін Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі құрылды. Қазақстанның негізгі нарықтарын қамтитын бәсекеге қабілетті саясатты іске асыратын жаңа міндеттер мен мақсаттарға қол жеткізуге барлық орталық мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың тартылды. Бұл - Қазақстан Тәуелсіздігінің 30 жылдығы қарсаңында елдің ұлттық идеясы бәсекелестігін жариялаудың негізі болды.
Жаңа міндеттер монополияға қарсы мамандардың жоғары кәсіби деңгейін талап етеді. Бүгінде елдің барлық өңірлері мен мемлекеттік маңызы бар қалаларында бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігінің бөлімшелері жұмыс істейді. 2021 жылы алғаш рет Қазақстанның мерекелер картасында монополияға қарсы орган қызметкерлерінің күні пайда болды.
Монополияға қарсы тергеу:
Бәсекелестікті қорғау агенттігінің қызметі ел азаматтары үшін әрдайым айқын бола бермейді, өйткені олар көбінесе кәсіпорындардың құжаттамасын тексерумен, нормативтік құжаттарды дайындаумен, нарықты талдаумен және Мемлекет басшысына ұсыныстар дайындаумен байланысты жұмыстар атқарады. Сонымен қатар, ведомство ел нарығындағы жағдайды бақылайды және қажет болған жағдайда араласады.
Мысалы, егер монополияға қарсы тергеу барысында компаниялардың сөз байласып, нарықтық емес, қоғамдық маңызы бар тауардың шарттық бағасын белгілегені анықталса, онда бизнеске айыппұл салынады және бағалар қалыпты жағдайға оралады. Ведомствоның келісімінсіз монополистердің тауары мен қызметтеріне баға немесе тарифтер көтерілуі мүмкін емес. Ірі бизнес бәсекелестен үлкен акциялар пакетін рұқсатсыз сатып ала алмайды, кәсіпкерлер де агенттіктің мақұлдауын алуы керек. Бұл агенттіктің өкілеттіктерінің толық тізімі емес, заң бойынша ведомствоға нарықтық қатынастардың барлық спектрін қамтитын шамамен 85 позиция бекітілген. Бұл, Мемлекет басшысының ойынша, адал бәсекелестікке және бизнес пен азаматтардың мүдделерін қорғауға ықпал етуі тиіс.
