Украина қандай жетістікке қол жеткізді
Сурет: nato.int
21 қарашада Киевте Янукович үкіметіне қарсы наразылық шерулерінің басталғанына тура 8 жыл толды, бұл кейінірек тарихта «Қадір төңкерісі» немесе «Еуромайдан» деген атпен аталады.
Сонымен, Украина қандай жетістікке қол жеткізді?
ЕуроОдақпен бірлестік қабылданды
Негізі, 2013-2014 жылдардағы Еуромайдан Еуро қауымдастыққа мүше болу үшін басталды. Бұл 486 баптан тұратын орасан зор құжат, оның преамбуласында Украинаны ЕО елдерімен ортақ тарихы мен ортақ құндылықтары бар - заң мен заңның үстемдігі, демократия және адам құқықтары бар егеменді еуропалық ел ретінде тану қамтылған, сыбайлас жемқорлықпен күрес, жеке деректерді қорғау, Украинадағы басқару стандарттарының дамыған елдермен жақындасуы. Бұл украиналық қадамға Путиндік Ресей қатты қарсылық көрсетті.
ЕО-мен визасыз режим қабылданды
Еуромайданның жеңістерінің бірі - Украинаның Шенген визасыз режимін жасауы. Визасыз режим өткен жылдың жазында күшіне енді, содан бері жүздеген мың украиндықтар оны қолданды.
Кеңестік заңдардың жойылуы, саяси партиялардың қалыпты тіркелуі
Украинадағы Еуромайдан жеңісінен кейін кез келген қоғамдық бірлестіктер мен партияларды тіркеу әлдеқайда жеңіл болды, бұл елдегі саяси өмірді айтарлықтай жандандырды.
Декоммунизация
Украина нақты декоммунизацияны тек 2014 жылы бастады, Еуромайданның жеңісімен - Украинадағы коммунистік рәміздерге нацистік рәміздермен бірге тыйым салынды, коммунистік идеологияға тыйым салынды (оған нацистікпен бірге тоталитарлық және антиадамзаттық деп танылды), кеңестік басшылардың есімдері берілген көшелер атаулары өзгертілді, сонымен қатар Украинаны жек көрген және 1920-23 жылдардағы алғашқы Голодоморды ұйымдастырған Лениннің барлық ескерткіштері бұзылды.
Полиция мен Ішкі істер министрлігін реформалау
Украинаның жаңа билігі Ішкі істер министрлігі мен полиция құрылымын толығымен реформалады - министрліктегі басқару принциптері өзгерді, патрульдік қызметке көптеген жас кадрлар алынды, бұрынғы полиция қызметкерлері қайта аттестациядан өтуге мәжбүр болды. жаңа полицияда қызмет етеді. Көпшілік реформа әлі аяқталған жоқ деп есептейді, бірақ бір нәрсе анық – жаңа полиция бұрынғы полициядан жақсырақ.
Жаңа армияның құрылуы
Бұл ішінара Украинаның шығысындағы жасанды тұтанған қақтығысқа байланысты болды, бірақ 2014-2018 жылдар аралығында Украина Янукович тұсында толығымен дерлік ұрланған және талан-таражға түскен жаңа күшті армия құрғаны факт.
Автокефалияны алу
Еуропалық Одаққа бағытталған қозғалыстың және украиндық саяси элитаның күш-жігерінің арқасында украин православиелық шіркеі автокефалияға қол жеткізді немесе тәуелсіздік алды.
Украинаның ЖІӨ және даму индекстерінің өсуі
Украинаның шығысындағы жалғасып жатқан әскери қақтығысқа қарамастан, Украинаның ЖІӨ тұрақты өсімін көрсетуде - ол 2016 жылы 93 миллиард долларды, ал 2017 жылы 112 миллиард долларды құрады. 2019 жылы Украинаның жалпы ішкі өнімі тағы 3-4 пайызға өсті. Сондай-ақ, Украина бизнесті жүргізуге ыңғайлы болу үшін әртүрлі индекстерде әлдеқайда жоғары көтерілді.
Зеленский президент болған екі жыл ішінде Украина еуропалық бағытты сақтап қалды, өз аумағында НАТО әскери базаларын орналастыруды және Еуропалық Одаққа қосылуды жоспарлап отыр.
Керімсал Жұбатқанов, Қазақ-Орыс халықаралық университетінің доценті, тарих ғылымдарының кандидаты
