Әскери резервшілерге әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидалары бекітілді

ҚР Қорғаныс министрі 2025 жылғы 12 мамырдағы бұйрықпен әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларына және ҚР Қарулы Күштеріндегі әскери-дәрігерлік сараптама комиссиялары туралы ережелерге өзгерістер енгізді, деп хабарлайды Zakon.kz.

Азаматтардың денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке (әскери жиындарға), сондай-ақ мемлекеттік авиациядағы қызметке жарамдылық санаты медициналық куәландыруды жүргізумен айқындалады.

Медициналық куәландыру жүргізіледі:

1. Жергілікті әскери басқару органдарының әскерге шақыру учаскелеріне жатқызылатын, әскери қызметке шақырылатын, ҚР Қорғаныс министрлігінің мамандандырылған ұйымдарына және әскери оқу орындарына (ЖОО), сондай-ақ жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларға (факультеттерге) түсетін азаматтарға.
2. Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін Азаматтарға.
3. Резервте әскери қызметке кіретін Азаматтарға.
4. Әскерге шақыру бойынша әскери қызмет немесе келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге.
5. Резервте әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге (әскери резервшілер).
6. Жоғары оқу орнына түсетін әскери қызметшілерге.
7. ЖОО-да оқитын азаматтарға (әскери қызметшілерге).
8. Радиоактивті заттармен, иондаушы сәулелену көздерімен, зымыран отынының компоненттерімен, электромагниттік өрістер көздерімен, лазерлік сәулелену көздерімен қызмет ету үшін іріктелетін және қызмет өткеретін әскери қызметшілермен қызмет үшін іріктелетін және қызмет өткеретін әскери қызметшілерге беріледі.
9. Мемлекеттік авиацияның авиациялық персоналына.
10. Әскери жиындарға шақыру кезінде немесе есепке алу мақсатында запастағы азаматтарға.

Келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін Азаматтарға қорғаныс істері жөніндегі бөлімдерде (басқармаларда) медициналық куәландыруға жіберу алдында осы Қағидаларға 10-қосымшаға сәйкес нысан бойынша келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасы ресімделеді.

Медициналық куәландыру басталғанға дейін күнтізбелік отыз күн ішінде келісімшарт бойынша әскери қызметке кіретін азаматтар ЕҰ О(У)-ға медициналық құжаттарды ұсынады.

Ережеге жаңа тармақтар қосылды:

Резервте әскери қызметке кіретін азаматтарды медициналық куәландыруды жүргізу тәртібі, медициналық куәландыруға (тексеруге) жіберу үшін қажетті құжаттардың нысандары және оларды ресімдеу тәртібі Қағидалардың 69, 70, 71 және 72-тармақтарына сәйкес жүргізіледі.

Денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамды немесе талаптарға сәйкес шамалы шектеулермен әскери қызметке жарамды азаматтар резервте әскери қызметке кіруге жарамды деп танылады. Талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылығын жеке бағалау көзделетін аурулар кезінде "әскери қызметке шектеулі жарамды" деген қорытынды шығарылады.

Резервте әскери қызметке кіретін және медициналық куәландыру кезінде әскери қызметке жарамсыз, әскери қызметке шектеулі жарамды деп танылған азаматтарға қатысты жарамдылық санаты туралы қорытынды: "резервте әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген сөздермен толықтырылады. 

Азамат тексеруден бас тартқан кезде: "резервте әскери қызметке кіруге жарамсыз" деген қорытынды шығарылады, бұл ретте әскери қызметке жарамдылық санаты туралы қорытынды шығарылмайды.

Бұл ретте резервте әскери қызметке кіретін азаматтарды медициналық куәландыру нәтижелері келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасына жазылады.

Әскери қызметшілерді медициналық куәландыруды штаттан тыс тұрақты жұмыс істейтін (гарнизондық немесе госпитальдық) әскери-дәрігерлік комиссия (ӘДК) жүргізеді. Медициналық куәландыруға жіберу туралы шешім шығарылады:

• мерзімді әскери қызметтің әскери қызметшілеріне қатысты-әскери бөлімдер командирлері (мекемелер бастықтары), гарнизон бастықтары, қорғаныс істері жөніндегі дапартаменттер (БДҰ) бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы;
• офицерлер құрамының шақыруы бойынша әскери қызметшілерге қатысты-әскери бөлімдердің командирлері (мекемелер бастықтары), БДҰ бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы;
• келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерге қатысты-әскери бөлім командирінің (мекеме бастығының) және одан жоғары лауазымдарының тікелей бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы;
• ЖОО-да білім алушыларға қатысты-оқу орындарының бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы;
• әскери резервшілерге, әскери жиындардан өтіп жатқан әскери міндеттілерге қатысты – әскери бөлімдер командирлері (мекемелер бастықтары), ДДҰ бастықтары, әскери сот немесе әскери прокуратура, тергеу органы. 

Ережелер айтылған жаңа тармақпен толықтырылды:

Әскери резервшілерде талаптарға сәйкес әскери қызметке жарамдылық санатын жеке бағалау көзделетін аурулар, мертігулер (жарақаттар, жарақаттар, контузиялар) болған кезде ӘДК: "әскери қызметке шектеулі жарамдылығы", егер әскери қызметке уақытша жарамсыздығы – әскери қызмет міндеттерін орындаудан босатылуға жатады деген қорытынды шығарады.

Куәландырылушылар туралы мәліметтер, ӘДК (медициналық комиссия) диагнозы мен қорытындысы ӘДК отырыстарының хаттамалар кітабына жазылады, сондай-ақ:

• келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіретін азаматтарға-келісімшарт бойынша әскери қызметке, резервтегі әскери қызметке кіретін азаматтың медициналық куәландыру картасына;
• жоғары оқу орнына түсетін азаматтарға, жоғары оқу орындары жанындағы әскери кафедраларға (факультеттерге) - әскери оқу орнына түсетін азаматтың медициналық куәландыру картасына, ал жоғары оқу орнына түсетін әскери қызметшілерге-әскери қызметшінің медициналық кітапшасына;
• жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын жоғары оқу орындарына, оның ішінде Шет мемлекеттерге түсетін әскери қызметшілерге – медициналық куәландыру туралы анықтамаға;
• әскери қызметшілерге – ауру туралы куәлікке немесе медициналық куәландыру туралы анықтамаға, сондай-ақ әскери қызметшінің медициналық кітапшасына;
• запастағы азаматтарға-запастағы азаматты медициналық куәландыру картасына;
• әскери жиындардан өтіп жатқан әскери резервшілерге, әскери міндеттілерге – ауру туралы куәлікке немесе медициналық куәландыру туралы анықтамаға;
• әскери қызметке шақырылған (Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің оларды әскери қызметке шақыру туралы бұйрығы болған кезде), Бірақ әлі әскери бөлімдерге жіберілмеген запастағы офицерлерге – ауру туралы куәлікке немесе медициналық куәландыру туралы анықтамаға;
• стационарлық емдеудегі (тексерудегі) адамдарға – ауру тарихына (стационарлық науқастың медициналық картасы).

Мертіккен (жараланған, жарақат алған, контузия алған) әскери жиындардан өтіп жатқан әскери қызметшілерді, әскери резервшілерді, әскери міндеттілерді куәландыру кезінде ӘДК отырыстарының хаттамалар кітабында осы мән-жайларды растайтын құжатқа (оның нөміріне, берілген күніне, кім бергеніне) сілтеме жасай отырып, мертігуді (жаралануды, жарақаттануды, контузияны) алу мән-жайлары егжей-тегжейлі жазылады.

Бұйрық 2025 жылдың 19 мамырынан бастап қолданысқа енгізілді.