Қазақстанда 2,6 млн ересек адам темекі шегеді
pikabu.ru
2020 жылы 11 желтоқсанда Қазақстан Республикасында ересектер арасында жүргізілген Темекіні тұтыну туралы (GATS) Жаһандық сауалнаманың нәтижелері жөнінде дөңгелек үстел өтті, деп хабарлайды zakon.kz.
Оған Денсаулық сақтау Вице-министрі Ажар Ғиният, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты Ақмарал Әлназарова, ҚР ДСМ Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының директоры Дамир Көбжасаров, ҚДСҰО Оперативті орталығының басшысы Альберт Асқаров, ҚДСҰО ғылым және кәсіби даму бөлімінің бас маманы Шынар Абдрахманова және министрліктер мен ведомстволардың, халықаралық ұйымдардың, ҮЕҰ өкілдері қатысты.
Кездесу барысында жабық қоғамдық орындарда темекі шегуге тыйым салуды сақтау шарасын қамтамасыз ету, темекі өнімдеріне салынатын салықты арттыру, темекі шеге бастаудың алдын алу және темекі шегуден бас тарту қызметтерін пайдалану бойынша темекі шегушілерді ынталандыру шараларын қатаң қолдану қажеттілігі талқыланды.
ҚДСҰО директоры Дамир Көбжасаров былай дейді:
Бағаның өсуіне қарамастан, темекі өнімдері халық үшін қолжетімді болып отыр. Бұл ретте ересектердің басым бөлігі темекі өнімдеріне бағаның одан әрі өсуін қолдайды. Темекі өнімдерінің жарнамасын байқайтын ересектер санының артуы байқалады.
Қазақстанда 2019 жылы Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығы (ҚДСҰО) Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің Ақпараттық-есептеу орталығымен ынтымақтастықта GATS сауалнамасын жүргізді. Зерттеуді ҚР Денсаулық сақтау министрлігі үйлестірді, АҚШ-тың Ауруларды бақылау және алдын алу орталықтары (CDC), Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы (ДДСҰ) және RTI International қолдау көрсетті.
Бұл сауалнама екінші рет өткізіліп жатыр, 2014 жылы GATS бірінші раунд өткізілді. Бұл ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің елдегі темекіні тұтыну деңгейіне және темекіні бақылау шараларына тұрақты мониторинг жүргізуге бейілділігін көрсетеді.
Қазақстанда 15 және одан жоғары жастағы ересектердің 21,5% -ы (2,8 миллион) қазіргі уақытта темекіні (шылым шегетін, түтінсіз темекі және/немесе қыздырылатын темекіден жасалған бұйымдар) (ерлердің 38,3% - ы және әйелдердің 6,4% - ы) тұтынады.
Қазіргі темекі тұтынудың жалпы таралуы 2014-2019 жылдар аралығында тиісінше 22,9% - дан 21,5% - ға дейін айтарлықтай өзгерген жоқ. Алайда 2014 жылдан бастап 2019 жылға дейін ерлер арасында темекіні қазіргі тұтыну 43,4% - дан 38,3% - ға дейін айтарлықтай төмендеді және әйелдер арасында 4,5% - дан 6,4% - ға дейін айтарлықтай өсті.
Темекі - темекі өнімдерінің ең көп қолданылатын түрі.
Мәселен, Қазақстанда 2,6 млн ересек адам (19,9%) темекі шегеді (ерлер -35,7% және әйелдер - 5,7%).
Темекі шеге бастайтын адамдардың орташа жасы 17,7 жасты құрайды.
Күн сайын темекі шегетіндер күніне орта есеппен 15,4 дана темекі шегеді.
Үйде темекі түтінінің әсеріне ұшырағандардың деңгейі айтарлықтай төмендеді – 2014 жылғы 13,8% - дан 2019 жылы 9,1% - ға дейін азайды.
Жабық жерлерде жұмыс істеген ересектер арасында жұмыс орнында темекі түтінінің әсер етуінің айтарлықтай төмендегендігі байқалды – 2014 жылғы 19,1% - дан 2019 жылы 11,4% - ға дейін төмендеді.
Дегенмен, барларға және түнгі клубтарға барғандардың арасында темекі түтінінің әсері байқалады, ересектердің 78,3% -ы осы жерлерге барған кезде мұндай әсердің болғандығы жөнінде мәлімдеді.
