Зейнетақы мен жәрдемақы төлеу процестерін цифрландыру жалғасуда
Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігі
ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі Ербол Оспанов ҚР Президенті жанындағы Орталық коммуникациялар қызметінде өткен брифингте әлеуметтік-еңбек саласын цифрландыру бойынша атқарылған жұмыстар және заманауи технологияларды пайдалану есебінен ҚР Еңбекминінің қызметтерінің сапасын жақсарту жоспарлары туралы айтты, деп хабарлайды zakon.kz Еңбек және әлеуметтік қорғау министрлігінің баспасөз қызметіне сілтеме жасап.
Өз сөзінің басында вице-министр бүгінгі таңда әлеуметтік-еңбек саласында 44 қызмет түрі көрсетілетінін, оның ішінде 40 қызмет (91%) электрондық түрде көрсетілетінін, оның 18-і проактивті екенін хабарлады.
2020 жылдың қорытындысы бойынша 12,4 млн қызмет көрсетілді, оның ішінде 7,8 млн қызмет электрондық түрде көрсетілді. Ағымдағы жылы автоматтандырылған қызметтердің үлесін 93% - ға дейін жеткізу жоспарлануда. Сонымен қатар, Мемлекет басшысының 2020 жылғы 1 қыркүйектегі Қазақстан халқына Жолдауында айтылған тапсырмаға сәйкес біз зейнетақы мен жәрдемақы тағайындау мен төлеуге байланысты процестерді цифрландыру бойынша жұмыс жүргізіп жатырмыз, деді Оспанов.
Сонымен қатар, ол карантин және шектеу шаралары кезеңінде ҚР Еңбекминінің барлық қызметтері электрондық немесе проактивті форматқа ауыстырылғанына қарамастан, көрсетілетін электрондық қызметтердің үлесі орта есеппен 60% - ды, проактивті қызметтердің үлесі 12% - ды құрайтынын атап өтті. Талдау нәтижесінде белгілі бір тежеуші факторлар анықталды.
Мысалы, ең қажетті қызметтердің бірі – бала туу бойынша жәрдемақы тағайындауды алайық. 2020 жылы 425,6 мыңға жуық бала дүниеге келді, оның ішінде 58,3 мың жәрдемақы проактивті түрде тағайындалды. Біз неге соншалықты аз? деген ойда қалдық. Талдау жүргізілді, нәтижесінде бірқатар тежеуші факторлар анықталды. Бұл – туыстық байланыстар бойынша дұрыс емес мәліметтер, мобильді азаматтар базасында телефон нөмірін тіркемеу, азаматтар тарапынан SMS-хабарламаға жауаптың бермеу, банктік шоттардың дұрыс еместігі, мәртебесінің өзгеруі, деп түсіндірді вице-министр.
Электрондық және проактивті форматта көрсетілетін қызметтер үлесін арттыру мақсатында мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, халыққа қызмет көрсету тәсілдері мен процестерін өзгерту бойынша жұмыс басталды, Мемлекеттік қызмет көрсетуді трансформациялау және реинжинирингі бойынша ұсыныстар әзірленді.
Қызмет алушыларға ыңғайлы болу мақсатында біз зейнетақы мен жәрдемақы тағайындауға өтініштерді эксаумақтық қабылдау бойынша жұмыс жүргізіп жатырмыз. Енді азаматтар қай жерде орналасқанына қарамастан, кез келген халыққа қызмет көрсету орталығында зейнетақы мен жәрдемақы тағайындауға өтініш бере алады. Қызметтерді кезең-кезеңмен ауыстыруды ағымдағы жылғы 1 сәуірден бастап іске қосу жоспарлануда, деп толықтырды Оспанов.
Сонымен қатар, вице-министр ақпан айының соңында ҚР Президенті Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің отырысында берген мүгедектігі бар адамдарға қолайлы жағдай жасау бойынша тапсырманы орындау туралы айтып берді.
Бүгінгі таңда қазақстандықтарға мүгедектікті белгілеу, жәрдемақыларды ресімдеу, техникалық құралдар мен оңалту қызметтерін алу үшін түрлі инстанцияларға баруға тура келеді. Инстанцияларға баруды, қағазбастылықты, сондай-ақ көрсетілетін қызметті берушілердің көрсетілетін қызметті алушылармен байланысын болдырмау мақсатында біз процестерді цифрландыру бойынша жұмыс жүргізіп жатырмыз. Бұл жерде біз мүгедектікті сырттай белгілеу туралы айтып отырмыз – өтініш беруші тек медициналық мекемелерге жүгінеді, қалған процестер адамның қатысуынсыз ақпараттық жүйелерді интеграциялау арқылы өтеді: жәрдемақылар, әлеуметтік қызметтер және техникалық оңалту құралдары автоматты түрде тағайындалады. Қазірдің өзінде барлық қажетті ақпараттық жүйелердің интеграциясы жүргізілді, Денсаулық сақтау министрлігімен интеграцияны аяқтау ғана қалды, бұл жақын арада жасалатын болады, деп хабарлады Ербол Оспанов.
Ол сондай-ақ, 2020 жылы мүгедектігі бар адамдарға техникалық құралдар мен оңалту қызметтерін өндіруші мен жеткізушіні өз бетінше таңдауға мүмкіндік беретін Әлеуметтік қызметтер порталы іске қосылғанын, ал мемлекет олардың құнын жеткізушіге өтейтінін еске салды.
Әлеуметтік қызметтер порталы адами факторды, яғни осы саладағы сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін төмендетуді ынталандырады. Осы цифрлық алаңның арқасында кезектілік процестері айқын болды, оңалту техникалық құралдары жеткізу мерзімдері қысқарды, жеткізушілер өз рейтингтерін арттыру үшін өз қызметтерін барынша сапалы көрсетуге мүдделі. Әрине, ауылдық жерлерде интернетпен толық қамтылмау, тауарлар мен қызметтерді сапасыз жеткізушілер және әлеуетті жеткізушілердің шектеулі саны сияқты тежеуші факторлар да бар, бірақ бұл бағытта біз Цифрлық даму министрлігімен бірлесіп жұмыс істейміз, деп атап өтті вице-министр.
2020 жылы ӘҚП-да жеке іріктеуді талап етпейтін ОТҚ-ның 55 түрінің 24-ін сатып алу мүмкіндігі іске асырылды. 28,8 мың оңалтудың техникалық құралы берілді. 1 жылдың 2021 қаңтарынан бастап ОТҚ-ның 55 түрі қолжетімді болды (түрлерін ескергенде - 67). Сондай-ақ портал арқылы жеке көмекшінің, ымдау тілі маманының қызметтеріне және санаторлық-курорттық емделуге тапсырыс беруге болады.
Сондай-ақ, біз отбасының цифрлық картасын жасау бойынша жұмыс істеп жатырмыз. Жоба қиын өмірлік жағдайдағы отбасыларды автоматты түрде анықтауға бағытталған. Деректер білім беру, экономикалық жағдайлар, денсаулық, сондай-ақ тұрғын үй және әлеуметтік жағдайлар сияқты түрлі бағыттар бойынша мемлекеттік органдардың интеграцияланған жүйелері негізінде қалыптастырылатын болады. Бұл азаматтардың инстанцияларға жүгінуін күтпей-ақ, түрлі салалардан белсенді түрде кешенді қолдау шараларын көрсетуге, сондай-ақ қолжетімді индикаторлар арқылы отбасының әлеуметтік жағдайының нашарлауына болжам жасауға мүмкіндік береді, – деп толықтырды Ербол Оспанов.
Вице-министр сондай-ақ электрондық еңбек биржасы (бұдан әрі-ЭБТ) порталының жұмысын жетілдіру туралы хабардар етті. Бұл ресурс 2018 жылы іске қосылды және жұмыс берушілерден, мемлекеттік жұмыспен қамту орталықтарынан және жеке жұмыспен қамту агенттіктерінен, онлайн-алаңдардан түсетін бос жұмыс орындарын, сондай-ақ жеке тұлғалардың түйіндемелерін жинақтайды.
2020 жылы ЭЕБ арқылы 532 мыңнан астам адам жұмысқа орналастырылды, оның ішінде 319 мыңы тұрақты жұмыс орындарына және 213 мыңы уақытша жұмысқа орналастырылды. Жыл басынан бері ЭЕБ көмегімен 101 мың адам жұмыс тапты, деді ол.
Бұдан басқа, ресурста жұмыспен қамту орталықтарының қызметтерін ұсынатын жаңа сервистер іске қосылды. Облыс орталықтарының, облыстық, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың тұрғындары үшін жұмыс іздеп жүрген адамдарды және жұмыссыздарды тіркеу, мемлекет субсидиялайтын жұмыс орындарына жіберу (әлеуметтік жұмыс орындары, қоғамдық жұмыстар, жастар практикасы), ерікті қоныс аударуға жәрдемдесу сияқты қызметтерді онлайн режимде көрсету мүмкіндігі берілді.
Сондай-ақ, Еңбек шарттарын есепке алудың бірыңғай жүйесі (e-HR) белсенді қолданылады, онда жұмыс берушілер еңбек шарттарын тіркейді. Осының арқасында жұмысқа орналастыру жеңілдейді және ашықтық жоғарылайды, азаматтардың еңбек құқықтарының сақталуына мониторинг жүргізіледі, кадрлық іс жүргізу автоматтандырылады. Жүйе электрондық жеке істі қалыптастыруға және еңбек ресурстарына қажеттілікті болжауға қабілетті. Бүгінгі таңда 3,9 млн келісімшарт тіркеліп, 150 мың ұйым қосылды, бұл барлық жұмыс істейтіндердің 70%-ын құрайды. Ағымдағы жылы біздің алдымызда еңбек шарттарының кемінде 85%-ын тіркеу міндеті тұр, деп толықтырды Ербол Оспанов.
Өз сөзінің соңында ол ҚР Еңбекмині "Цифрлық Қазақстан" мемлекеттік бағдарламасы аясында азаматтардың әлеуметтік мәртебесін растау процесін автоматтандыру және қағазға балама ретінде цифрлық құжаттарды енгізу жүргізіліп жатқанын хабарлады.
2020 жылы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігімен бірлесіп "eGov mobile" мобильдік қосымшасына "зейнеткер куәлігі", "қандас куәлігі", "әлеуметтік ID" (азаматтың барлық белсенді мәртебелері бойынша жинақталған құжат) цифрлық құжаттары шығарылды. Биыл көпбалалы отбасы мүшесінің құжаттары, мүгедектігі бар адамның, атаулы әлеуметтік көмек алушының, жұмыссыздардың куәліктері цифрландырылады, деп түйіндеді Оспанов.
