Қай өңірде жұрттың жалақысының жартысынан көбі тамаққа кетеді?

Павел Михеев / zakon.kz

Жері кең, ресурсқа бай Қазақстан ға көптеген сұранысқа ие өнімдерді шетелден сатып алуға тура келеді.

Еуразия бірінші арнасындағы "Грани" сараптамалық бағдарламасының эфирінің маңызды тақырыбы ең қажетті тауарлардың бағасы туралы болды, деп хабарлайды zakon.kz.

Қазақстанда азық-түлік бағасының өсуі жалғасуда, бірақ азаматтардың жалақысы өспеген. Мемлекет басшысы бұл мәселені жедел шешу мүмкін еместігін атап өтті.

Бұл – бүкіл әлемдік нарыққа тән ауыр тақырып. Баға 40-50%-ға көтерілді. Біздің елге келетін болсақ, азық-түлік бағасының күрт өсуі – жүйелі мәселелердің салдары. Сондықтан оларды жүйелі түрде шешу керек, – деген еді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Жері кең, ресурсқа бай Қазақстанға көптеген сұранысқа ие өнімдерді шетелден сатып алуға тура келеді.

Тауар бағасы салдарынан тауар сатып алар алдында қажет пе, қажет емес пе деген сауал туындайды. Мәселен, Аида Джуманова сауда жасауға асықпайды, үнемдеуге тырысады. Қазір жеңілдіктер мен акциялар көрсетілген супермаркеттердің каталогтарын зерттеу әдеті пайда болғанын айтады.

"Мен аптасына немесе 10 күнде бір рет супермаркетке келіп, тұрмыстық тауарлар мен өнімдерді сатып аламын. Мен үшін ыңғайлы болатын бағаларға қараймын. Арзанырақ деп белгіленген күнделікті тауарлар бар. Шынында да, ол жерде бір килограмм үшін 50-100 теңгеге арзан болады", – дейді Аида.

Қазақстандағы ең маңызды өнімдердің бірі – ет бағасы аптаның күн тәртібінде болды. Ауыл шаруашылығы министрлігі бағаның өсуі күтілетінін айтады, бірақ нақты болжам жасалмады. Бірақ олар тапшылық болмайды деп отыр.

Қазақстандық мал өсірушілер нарықты 100%-ға дерлік қамтамасыз етеді, бірақ шетелде провизияны да сатып аламыз, сондықтан біз осы елдердің инфляциясын төлейміз.

Біздің негізгі сауда серіктесіміз – Ресейде инфляция бес жыл ішінде максималды деңгейдің 7,4%-на дейін өсті. Ресей үлесінің ұлғаюын ескере отырып, Қазақстандағы бағаларға сыртқы қысым артты, - деп мәлімдеді ҚР Ұлттық Банкінің төрағасы Ерболат Досаев.

Рахила Сайтмағамбетова үшін тауардың қай жерде өндірілгені маңызды емес. Ең бастысы, дәмі жақсы болса болды. Ол өзін де, отбасын да шектемеуге тырысады.

Мен үш баланың анасымын, әр баланың өз қалауы бар. Кейде мен жай көруге келіп, қалағанымды сатып аламын. Мен бағаға қарамаймын, - дейді әйел.

Ол азық-түлікке аптасына 35-40 мың теңге, ал бір айда жалпы 150 мың теңге жұмсайды.

Өткен аптадағы бағалар бүгін-ақ өзгере салды. Ет 10%, қант 32%-ға қымбаттады. Ең қатты қымбаттағаны өсімдік майы. Оның құны жыл басынан бері 61%-ға өсті.

Үкімет 4-6% инфляция деңгейін сақтау бойынша шұғыл шаралар қабылдауға уәде берді. Бірақ жазда жағдай нашарлады, ал тамыз айында инфляция 8,7%-ға жетті. Көкөніс бағасы күрт өсті, - деген еді ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Айқын Қоңыров.

Көптеген қазақстандықтар өз табысының жартысын азық-түлікке жұмсайды, бұл халықаралық зерттеу нәтижелері. Біздің еліміз бірнеше жыл қатарынан халық табысының азық-түлікке жұмсалатын үлесі ең жоғары елдердің көш басында тұр. Мәселен, нидерландықтар табысының 10%-ын тамаққа жұмсайды, ал Ресейде отбасылық бюджеттің үштен бір бөлігі тамаққа жұмсалады.

Елдегі ең төменгі жалақы биыл 42 500 теңгені құрады, келесі жылы ол 60 мыңға жетеді.

Республиканың оңтүстігінде азық-түлікке көбірек жұмсайды, табыстың 60%-дан астамы, ең аз жұмсайтын елорда тұрғындары, олар шамамен табысының 40%-ын жұмсайды. Алайда бұл тек орташа деректер.
Жекелеген жағдайларда шығындар әлдеқайда көп болуы мүмкін.