Сенат үш жылдық бюджет туралы заң жобасын Мәжіліске қайтарды
Сурет: Zakon.kz
Сенаттың бейіндік комитетінің қорытындысында көрсетілгендей, заң жобасын талқылау кезінде сенаторлардың ескертулері мен ұсыныстарын ескере отырып, шығындарды ұлғайту бөлігінде өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажет болды. Шығындарды ұлғайту бойынша ұсыныстар жалпы алғанда 71,8 млрд теңгеге, оның ішінде 2023 жылы 30 млрд теңгеге қолдау тапты. Шығындарды ұлғайту үкімет резервінен қаржыландырылады.
«Атап айтқанда, елді мекендердің көшелерін, жолдар мен көпірлерді салу және қайта жаңарту үшін соманы 13,7 млрд теңгеге, оның ішінде 2023 жылы 7,8 млрд теңгеге ұлғайту қажет. 2023 жылдың қорытындысы бойынша республикалық маңызы бар жолдардың үлесі жақсы. Және қанағаттанарлық жағдайда 85,1% құрауы тиіс сумен жабдықтау желілерін салуға және қайта жаңартуға жалпы сомасы 22,2 млрд.теңге, оның ішінде 2023 жылы 8,2 млрд.теңге, бұл қалаларда халықтың сумен жабдықтау қызметіне қолжетімділігін 99%-ға дейін арттыруға мүмкіндік береді, ауылдарда – 96,1%-ға дейін», - делінген хабарламада.
Сондай-ақ, газбен жабдықтау шығындары жалпы алғанда 14 млрд теңгеге, 2023 жылы – 1,4 млрд теңгеге ұлғаюда, бұл газдандыру деңгейін 61,6%-ға жеткізуге мүмкіндік береді; инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым құрылысына жалпы сомасы 6,3 млрд теңге, оның ішінде 2023 жылы – 2 млрд теңге және сыртқы электрмен жабдықтау объектілерінің құрылысына – жалпы сомасы 2 млрд теңге.
Сондай-ақ, қаржы мемлекеттік органдар арасында қайта бөлініп, депутаттардың басқа да ұсыныстары қолдау тапты.
Комитеттің мәліметінше, 2023 жылға республикалық бюджет кірістерінің болжамы (трансферттерді есепке алмағанда) 13 триллион 911,3 миллиард теңге сомасында немесе ағымдағы жылғы болжамның 127,7%-ы, 3 триллион 018,8 миллиард теңгеге асатындығы; 2024 жылға – 2023 жылға арналған болжамға қарағанда 8%-ға өсумен 15 трлн 020 млрд теңге сомасында; 2025 жылға – 2024 жылға арналған болжамға қарсы 8,5%-ға өсіммен 16 трлн 303,4 млрд теңге сомасында.
Республикалық бюджет шығыстарының жалпы көлемі 2023 жылға 20 триллион 991,0 миллиард теңге сомасында жоспарланған; 2024 жылы – 21 трлн 628 млрд теңге сомасында; 2025 жылы – 22 трлн 636 млрд теңге сомасында.
Талқылау қорытындысы бойынша сенаторлардың ұсыныстарымен «2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджет туралы» Қазақстан Республикасы заңының жобасы Мәжіліске жіберілді.
Сондай-ақ сенаторлар енгізген өзгерістер мен толықтырулармен «Республикалық және облыстық бюджеттер, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың бюджеттері арасындағы 2023-2025 жылдарға арналған жалпы трансферттердің көлемі туралы» заң жобасы өзгерістер мен толықтырулармен Мәжіліске жіберілді.
Сенат комитетінің хабарлауынша, бұл жерде «Облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын күрделі және орташа жөндеуді қаржыландыру әдістемесіне» сәйкес бөлінген қаражат аясында облыстық және аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының шығындары қайта қаралды. Бюджеттік сала қызметкерлері үшін жұмыс берушінің міндетті зейнетақы жарналарын қаржыландыруға бағытталған қаражатты жергілікті бюджеттерден республикалық бюджетке аударуға байланысты шығыстар да қайта қаралды. Сонымен қатар, депутаттардың айтуынша, қоныс аударуға субсидия берудің орнына жұмыс күші көп өңірлерде тұратын мигранттар мен қандастар отбасыларына солтүстік өңірлерге қоныстандыру үшін экономикалық ұтқырлық куәлігін беруге қаржы бөлу қажет. Және тұрғын үйді жалдау және коммуналдық төлемдерді төлеу бойынша шығындарды өтеу. Ал «Ауыл – Ел бесігі» жобасы аясында Қостанай облысының көшелерін орташа жөндеуге қосымша қаражат бөлу қажет.
Жалпы, 2023-2025 жылдарға арналған жалпы трансферттер көлемін айқындау кезінде жергілікті бюджет шығыстарының базасына 9,9 трлн теңге сомасында тұрақты шығындар кіреді, оның ішінде 2023 жылға 2,9 трлн теңге, 2024 жылға 3 трлн теңге, 2025 жылға - Бұрын республикалық бюджет комиссиясының шешімімен республикалық бюджеттен ағымдағы нысаналы трансферттер есебінен қаржыландырылған 3,7 трлн болды.
Сонымен бірге, отырыста Сенат «Қазақстан Республикасының Ұлттық қорынан 2023-2025 жылдарға арналған кепілдік берілген трансферт туралы» Қазақстан Республикасы заңының жобасын мақұлдады. Онда 2023 жылға 2 триллион 200 миллиард теңге кепілдік берілген трансферттің түсуі көзделген; 2024 жылға – 2 трлн теңге; 2025 жылға – 1 триллион 900 миллиард теңге. Бұл заң қабылданып, мемлекет басшысының қол қоюына жолдануда.
