Санитарлық дәрігерлердің айтуынша, балмұздақтан улану ықтималдығы өте жоғары, әсіресе көшеде сатып алынған балмұздақты қауіпсіз тұтынуға байланысты кейбір аспектілерге назар аударуды сұрайды.
Құйылмалы балмұздақ несімен қауіпті?
Аппараттардан құйылған немесе фрезерлік балмұздақ, егер санитариялық нормалар мен ережелер сақталмаса, қауіпті болуы мүмкін.
"Көбінесе көше сауда нүктелерінің кәсіпкерлері аппараттарды уақтылы жууды және өңдеуді жүргізбейді, медициналық тексеруден және гигиеналық оқытудан өтпеген адамдарға жұмысқа жіберіледі. Сонымен қатар, жеке гигиена шарттарының болмауына байланысты сатушылар клиентке жуылмаған қолмен қызмет көрсету мүмкіндігіне ие. Өйткені, жақын жерде қарапайым жағдайлар жоқ-су, жуғыш заттар, сатушыға дайын қоспаны әкеледі, ол оны көшедегі құрылғыға құйып, бірнеше күн бойы сауда жасайды. Бірақ қоспаның қай жерде және қандай жағдайда дайындалғаны белгісіз, цехқа санитариялық-эпидемиологиялық қорытындының болуы, барлық гигиеналық талаптар орындалды ма, жоқ па белгісіз. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, сыртта құйылған балмұздақ жеуге кеңес берілмейді", - дейді Гауһар Каткенова.
Кез-келген тағам сияқты, балмұздақты қолды жуғаннан кейін жеу керек болмаса, қолды антисептикпен немесе бактерияға қарсы майлықтармен сұрту керек. Егер сіз көшеде жүрсеңіз және бір немесе басқа өнімді тұтынғыңыз келсе, қолыңызда қанша микробтар бар екенін және оларды асқазанға не тасымалдауға болатыны туралы ойланыңыз.
Сатып алушыларды балмұздақ құйылған вафли шыныаяқтары да қызықтыруы керек, мүмкін бірнеше минут бұрын олар жерде тұрған ашық қорапта жатқан болуы мүмкін.
"Егер балмұздақ қоспалары дайындалатын цехтың қызметі үшін санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыны ресімдеу қажет болса, онда сауда нүктелері (көше аппараттарын қоса алғанда) Алматы қаласының аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасына қызметтің басталғаны туралы хабарлама беруі тиіс", - дейді маман.
Уланудан қорықпай сыртта қандай балмұздақ сатып алуға болады?
Балмұздақты зауыттық қаптамада, санкцияланған сауда объектілерінде сатып алу ұсынылады, өйткені ол санитариялық нормаларға сәйкес келетін жағдайларда дайындалады және оралады.
Сонымен қатар, біз әрдайым қаптаманың тұтастығын және таңбалаудағы ақпаратты тексеріп отыру керек екенін еске салғымыз келеді, онда мыналар көрсетілуі керек:
- өндіруші, атауы, таза салмағы, бағасы, стандарттың белгіленуі, өнімнің шығарылған күні және оның жарамдылық мерзімі.
Бұл ақпарат көрсетілмеген балмұздақты сатып алмаған дұрыс.
Кәсіпкер балмұздақ сату үшін қандай жағдайлар жасауы керек?
Кәсіпкер барлық санитариялық нормалар мен ережелердің
сақталуын қамтамасыз етуі керек, мысалы:
- Балмұздақ құюға арналған аппараттарға тұрақты санитариялық қызмет көрсету (әр құю алдында аппарат цехтың арнайы жабдықталған жуу бөлімінде өңделуі тиіс).
- Персоналда медициналық тексеруден өткені туралы белгілері бар медициналық кітапшалардың болуы тиіс.
- Температуралық режимді және жабдықтың тазалығын қоса алғанда, балмұздақты сақтау және өткізу шарттарын сақтау.
Алматы қаласы бойынша балмұздақ тұтынумен байланысты тамақтан улану және топтық аурулар тіркелген жоқ.
Алайда, көктемгі-жазғы маусымның басталуымен қала тұрғындарына балмұздақ сатып алу кезінде келесі тармақтарға назар аударуды ұсынамыз:
- өнімді сақтау және сату шарттарына, автоматтың
санитариялық жағдайына;
- балмұздақты тарату талаптары, яғни сатушының сыртқы түрі, таза арнайы киімнің
болуы, тарату кезінде бірреттік қолғапты пайдалануына және т. б.;
- егер сіз оның пішінін жоғалтқанын байқасаңыз, сатып алудан бас тартыңыз. Бұл
дегеніміз, ол бірнеше рет еріген болуы мүмкін, және бұл өнімдегі
микробтардың көбеюіне әкеледі;
- түрлі-түсті, қышқыл - улы сары немесе қызғылт түсті бар балмұздақты сатып
алмаңыз. Ол зиянды бояғыштарға толы
болуы мүмкін;
- қаптамаға назар аударыңыз, ол мыналарды көрсетуі керек: өндіруші, атауы, таза
салмағы, бағасы, стандарттың белгіленуі, өнімнің шығарылған күні және
жарамдылық мерзімі. Бұл ақпараттар көрсетілмеген балмұздақты сатып алмаған
дұрыс;
- балмұздақ қала көшелерінде және күмәнді жерлерде сатылатын "өлшеп" сатып алмағаныңыз жөн, өйткені ол көбінесе мерзімі өтіп кетеді, және бұл өнімге қандай-да бір құжаттаманы ұсыну талабы, әдетте, сәтсіз аяқталады;
- егер сіз шарлар түрінде әртүрлі қораптардан алынған ілулі балмұздақ сатып алсаңыз, балмұздақ қасықтың қай жерде сақталатынын қадағалаңыз – ол суда сақталмауы керек;
- егер сіз "суық десерттен" дәм татып, бөтен дәм, жағымсыз иіс сезсеңіз немесе оның консистенциясы күдікті деп тапсаңыз, өнімді одан әрі "дәмдеуден" бас тартқан дұрыс. Сапалы балмұздақтың құрылымы қант пен мұздың нақты бөлшектерінсіз біркелкі болуы керек. Егер балмұздақ мұз кристалдарымен жабылған болса, оны ерітіп, қайтадан мұздатқышқа салған болуы мүмкін. Сатып алудан бас тартқан жөн.
Жоғарыда
аталған барлық ұсыныстарды орындау өткір ішек инфекцияларымен және тамақтан
уланудан аулақ болуға көмектеседі.
