Сондай Алла үйінің бірі – Вайнах мешіті. Бұл құлшылық орны 2000 жылы желтоқсан айында ашылды. Қала шетіндегі, Айтықов көшесіндегі көк күмбезді ерекше мешіт шешен және ингуш халықтарының жұмылуымен салынған. Бұрын қаланың осы маңында ингуш, шешен халықтары көп тұрған деседі. Мешіт әкімшілігі берген ақпаратқа сай, аталмыш ұлт өкілдері қазақ жұртына алғыс білдіру мақсатында осындай ғибадат орнын салып, тарту еткен.
Құлшылық орны Вайнах деген атауымен де өзге мешіттерден ерекшеленіп тұрады. Мешіт имамдарының айтуынша, «вайнах» сөзін шешен және ингуш ұлттары «біз бауырмыз, мұсылманбыз» деген мағынада қолданады. Вайнах сөзі осы ұлттардың тобын, жамағат болып жиналуын білдіреді.
Вайнах мешітінің сәулеті қаладағы өзге ғимараттардан ерекше. Біріншіден, мешіт сырты Греция елінен арнайы әкелінген ақ гранитпен қапталған. Арада 22 жыл өтсе де, сыры кетпей сақталып тұр.
Сурет: Вайнах мешітінің әкімшілігі
Алла үйі 2000 жылы пайдалануға берілді. Содан бері реконструкция да, жөндеу де жасалған жоқ. Әлі сол күйінде сақтап келеміз, - дейді мешіт имамы.
Осы ғибадат орнына Алматының түкпір-түкпірінен шешен, ингуш және өзге де ұлт өкілдері жиналады. Себебі – мешітте екі тілде уағыз айтылады. 30 минут уағыз айтылса, соның жартысы орыс тілінде де түсіндіріледі. Тіпті кейбір кезде мешіттің бас имамы баршаға бірдей түсінікті болуы үшін шешен, ингуш тілінде де ақпарат береді.
Қаланың әр жерінен біраз ұлт осы мешітке келетіндіктен орыс тілінде уағыз айтуды енгіздік.Мешіт имамы
Сурет: Вайнах мешітінің әкімшілігі
Мешіт екі қабаттан тұрады. Екінші қабатта орналасқан негізгі залда ерлер жамағаты намаз оқиды, уағыз айтылады. Сонымен қатар, әйелдерге арналған орын да қарастырылған. Қыз-келіншектер бөлмесі мешіттің төбесінде, негізгі залдың балконында жасалған. Онда бұрымдылар басқа есіктен кіріп, емін-еркін намаз оқи алады.
Мешіттің негізгі залы, яғни екінші қабаты өте биік. Соған орай терезелері де ұзын. Күндіз ғимарат ішіне терезеден күн сәулесі түсіп, жарық беріп тұрады.
Ал мешіттің бірінші қабатында намаз оқуға немесе құран үйреніп, сабақ өтуге арналған екі бөлме бар. Мұнда аптасына екі рет 40 шақты оқушы Құран үйренуге келеді. Сонымен қатар, мешітте тұрғындардың басқа күндері де келіп, сабақ оқуына мүмкіндік жасалған. Бірінші қабатта бас имамның бөлмесі бар.
Мешіт іші ою-өрнекпен, Құран аяттарымен безендірілген. Үлкен залдың төрінде, мешіт михрабының екі жағында арабша «Алла» және «Мұхаммед пайғамбар» (с.ғ.с) деген жазулар бар.
Сурет: Вайнах мешітінің әкімшілігі
Мешітте екі түрлі баспалдақ бар. Оның біреуі айналдыра дөңгеленіп салынған. Осылайша мешітке келген жұрт өзгелердің ғибадатына кедергі болмайды.
Айта кететін жайт – Вайнах мешітіне құран оқытуға немесе некесін қидыруға келген жұрт мешіт ауласында орналасқан арнайы кабинеттерге кіреді. Әкімшілік намаз оқитын жұрттың назарын бөлмеу үшін осындай амал қарастырыпты. Имамдармен жолығуға, өтінішін айтуға келген мұсылмандар сырттан-ақ жұмысын бітіре алады.
Сурет: Вайнах мешітінің әкімшілігі
Сонымен қатар, мешіт әкімшілігі Қадір түніне ерекше дайындалады. Мұнда намаздан соң жамағатқа сұрақтар қойылып, жауап берген адамдарға электронды шәйнек, үтік, жайнамаз сияқты жүлделер таратылды.
Вайнах мешітінде де өзге мешіттердегідей қайырымдылық шарасы ұйымдастырылады. Жақында ғана 70 отбасыға азық-түлік себеттері таратылған. Күнде кешке тарауық намазы және құран хатым оқылады.
Ал Ораза айтқа орай мешіт әкімшілігі мектеп оқушылары арасында спорттық жарыс ұйымдастырмақ. Балаларға арнайы жүлде де тағайындалған.
Zakon.kz редакциясы Рамазан айында Алматы мешіттері туралы бірнеше мақала дайындады:
Алматы Орталық мешіті туралы не білеміз
Алматыдағы әл-Хамид мешіті несімен ерекше
Алматыдағы ең жаңа ғибадат орны – Абай Құнанбайұлы атындағы мешіт
Тоғыз жолдың торабында орналасқан Байкен мешітінің ерекшелігі қандай
