Қазақстан жоғары оқу орындарында ішінара гранттар мен несиелер пайда болады

оқу, сурет - Zakon.kz жаңалық 23.09.2022 15:16

Сурет: pexels

Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек Қазақстан жастарының жоғары білімге қолжетімділігін қамтамасыз ету бойынша президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасын жүзеге асыру бойынша қабылданып жатқан шаралар туралы айтты, деп хабарлайды Zakon.kz.

Сапалы жоғары білімге қолжетімділікті сақтау және одан әрі қолдау – бүгінде өте күшті демографиялық толқын қалыптасқан. Біздің орта мерзімді демографиялық болжамымыз өте оң. Бізде екі жыл қатарынан рекордтық көрсеткіште сәбилер дүниеге келді. Бұл үлкен қысым жасайды және алдағы 5-7 жылда проблема тудырады. Биыл біз кейінгі 30 жылдағы рекордтық мөлшерде 88 мың грант бөлдік. Өткен жылмен салыстырғанда 19% артық. Бірақ гранттар санының жыл сайын артуы әлі де өсіп келе жатқан халыққа жоғары білім алуға мүмкіндік бермейді. Сондықтан мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша сараланған гранттар үлгісіне көшіп жатырмыз.Саясат Нұрбек

Министрдің айтуынша, қазірдің өзінде бұл бағытта арнайы жұмыс тобы құрылған.

Біз көп адамға жоғары білім алу мүмкіндігін бергіміз келеді. Толық болмаса, ішінара гранттар – 30-50-75%, сол арқылы ҰБТ-дан жоғары өту балл жинай алмаған дарынды балалардың қолжетімділігі артады. Тағы бір жүйелік тетік, біз студенттік несиені қайтарып, тетігін қайта қарап жатырмыз. Бұл жақсы үлгі болды. Ол Қазақстанда 90-жылдардың аяғынан бастап жүзеге асырыла бастады. Мен өзім ЕҰУ-де несиемен оқыдым, 1999 жылы оқуға түстім. Бірақ уақыт өте келе модель тоқтап қалды. Қазір біз бұл модельді қарап жатырмыз. Неліктен оның тұрақты бола алмағанын түсініп, жылдық 2-3% жеңілдікпен несие береміз. Қазір тиісті тетік қарастырылып жатыр. Сонымен қатар нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу қарастырылып, бұл тетік келесі жылы енгізіледі, - деп қосты министр.

Бұл ретте ол президент Жолдауында да "Балалар" ұлттық қорын құруды тапсырғанын еске салды. Бұл ақшаны жоғары оқу орындарын төлеуге де пайдалануға болады.

2024 жылдан бастап әр баланың жеке әмияны, әлеуметтік әмияны болады. Қазір Еңбек министрлігінің "Әлеуметтік отбасы картасы" атты үлкен жобасы қалыптасып жатыр. Әрбір баланың 2024 жылдан бастап арнайы жинақ шоты ашылып, ол ақшаны оқуға жұмсай алады. Осы тетіктерді біріктіру арқылы біз білім беру жүйесіндегі демографиялық қысымның орнын толтырамыз. Осы арқылы балаларымыздың жоғары білім алуына мүмкіндігінше әлеуметтік қолдау шарасын көрсете аламыз.Саясат Нұрбек

Бұл ретте министр Қазақстандағы жоғары оқу орындарының құнын "жоғары" деп есептемейді.

Білім беру құны туралы. Өкінішке қарай, ол біздің елде қай жағынан болса да соншалықты жоғары емес – грант құны, кешіріңіз, біздің университеттердің дамуына, инфрақұрылымға, зертханаларға инвестиция салуға, мықты профессорларды тартуға мүмкіндік бермейді. Сондықтан біз қазір өңірлік, бірінші кезекте университеттерді қалай дамыта аламыз, оларға оқу инфрақұрылымын дамытуға, жаңа оқу корпустарын, жатақханалар салуға, кадрлардың тұрақты өзегін қалай қалыптастыруға мүмкіндік береміз деген мәселені жан-жақты қарастырып жатырмыз. Келесі жылдан бастап академиялық шеберлік орталықтарын дамытудың ауқымды бағдарламасы басталады. Біз 2024 жылдан бастап жүйелі түрде инвестиция салатын 15 аймақтық университетті және бес жеке педагогикалық университетті анықтадық. Өйткені, өкінішке қарай, кейінгі жылдары ең алдымен инфрақұрылымға, зертханалық жабдыққа және университет ғылымын дамытуға ауқымды инвестициялар болған жоқ.Ғылым және жоғары білім министрі

Мысал ретінде министр 1975 жылы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-да академиялық қалашықтың, студенттік капустың құрылысын келтірді.

Одан кейін елестетіп көріңізші, кейінгі 50 жылда біз қалашықтар, үлкен академиялық қалалар салған жоқпыз. Біздің университеттердің инфрақұрылымы қалалық инфрақұрылыммен "қысылып", қалалар дамыды. Сондықтан бұл - күрделі мәселе. Біз өңірлік жоғары оқу орындарын дамытудың осы ауқымды бағдарламасын жүзеге асыруға кірісеміз. Иә, сапалы жоғары білім алудың қолжетімділігін сақтау мен кеңейтуді қамтамасыз ету – басты міндет. Сондықтан Жолдауда өте уақтылы, өте нақты тапсырмалар берілді.Саясат Нұрбек

Сөз соңында министрлік басшысы аталған жүйелі мемлекеттік қолдау тетіктері баланың оқу ақысын толық төлей алмай жүрген балалардың жоғары оқу орындарына түсуіне мүмкіндік береді деп сендірді.

Оқи отырыңыз