Тоқаев ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің саммитінде не туралы айтты
Сурет: akorda.kz
Ең алдымен, Ұлы Жібек жолының інжу-маржаны ежелгі Самарқанд қаласында ШЫҰ Саммитін жоғары деңгейде ұйымдастырғаны және жылы шыраймен қарсы алғаны үшін Өзбекстан Президенті Шавкат Миромонович Мирзиёевке алғыс айтқым келеді.
Қазақстан Президенті Өзбекстан Президентіне жылы шыраймен қарсы алғаны және ШЫҰ Саммитін мінсіз ұйымдастырғаны үшін ризашылығын білдірді. Оның айтуынша, Шанхай ынтымақтастығы ұйымының мүшелігі тұрақты түрде кеңейіп келеді.
Қасым-Жомарт Тоқаев атап өткендей, Ұйымның халықаралық беделі мен ықпалы артып келеді.
Қазіргі әлем халықаралық жағдайдың күрделі шиеленісуінің қауіпті кезеңіне аяқ басты, онда санкциялық қысым әдістері, сондай-ақ негізгі жаһандық мәселелерді шешудегі конфронтациялық тәсілдер алдыңғы қатарға шықты. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
Оның пікірінше, қазіргі заманның белгісі өзара сенімнің өткір тапшылығына айналды. Осындай жағдайда өзара сенімге, тең және ашық диалогқа негізделген, өзіне тән бірегей «Шанхай рухын» нығайту міндеті өте маңызды болып көрінеді.
Біздің алдымызда ШЫҰ әлеуетін толық ашу міндеті тұр. Ұйым қызметінің тиімділігін арттыру және әртүрлі салалардағы көпжақты ынтымақтастықты дамыту барлық қатысушы мемлекеттердің мүдделеріне сай келеді. Ұйым қызметін одан әрі жетілдіруді жалғастыру, ШЫҰ кеңістігінде және одан тыс жерлерде негізгі үрдістерді болжауды күшейту маңызды. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
ШЫҰ қызметі оның жарғылық құжаттарында тұжырымдалған іргелі принциптердің өзектілігін нанымды түрде көрсетті: «үш зұлымдыққа», яғни экстремизмге, терроризмге, сепаратизмге қарсы күрес; сондай-ақ мемлекеттердің егемендігі мен аумақтық тұтастығын қорғау; ішкі істерге араласпау.
ШЫҰ-ның негізгі басымдығы өңірлік қауіпсіздікті нығайту болып қала береді.
Осы өзекті салада бірлескен іс-шараларды көздейтін бұрын қабылданған құжаттарды іске асыруды жалғастыру қажет. Сондықтан мен қорғаныс ведомстволары мен арнайы қызметтер арасында әскери-саяси саладағы ынтымақтастықты дамытуды ұсынамын. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
Мемлекет басшысының айтуынша, бұл жерде ШЫҰ мен Орталық Азия өңірлік ақпараттық үйлестіру орталығы арасындағы ынтымақтастықты нығайту маңызды рөл атқара алады. Ұйымның ақпараттық кеңістігін қорғау инфрақұрылымын құру мақсатында киберқылмыспен күрес мәселелері ерекше өзекті болуда.
Біз ШЫҰ-ны жаһандық экономикалық платформаға айналдыруымыз керек. Бүгінгі таңда біздің Ұйым әлемнің қарқынды дамып келе жатқан экономикасы орасан адамдық, ресурстық және технологиялық әлеуеті бар елдерді біріктіреді. ШЫҰ-ға мүше елдер дүниежүзілік жалпы ішкі өнімнің төрттен бір бөлігін, яғни 23 триллион доллардан астамды құрайды. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
Тоқаев атап өткендей, біздің иелігімізде энергетикалық ресурстардың, көмірдің, сирек металдардың және жаңартылатын энергия көздерінің ең бай қоры бар.
Біздің Ұйымның идеологиялық және институционалдық негіздерінде мен жаңа ғана айтып өткен ШЫҰ-ның халықаралық беделі мен танымалдығының артуына ықпал ететін қарама-қайшылық пен блок жоқ.
Сондықтан ШЫҰ процесіне қатысушылардың географиясы жылдан жылға кеңейіп келеді.
Бұл Ұйымға деген жоғары сұраныстың сенімді дәлелі. Менің ойымша, ШЫҰ – қазіргі әлемдегі ең табысты халықаралық ұйым. Біз тауарлардың, капиталдың, қызметтер мен технологиялардың еркін қозғалысына кезең-кезеңімен көшу үшін ШЫҰ-да әртүрлі нысандарда экономикалық ынтымақтастықты дамытуды қолдаймыз. ШЫҰ аясында ауқымды экономикалық жобаларды жүзеге асыру Ұйым кеңістігіндегі өсудің өзіндік драйверіне айналуға шақырылған. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
Біздің алдымызда Ұйымның жобалық қызметін тиісті қаржыландыруды қамтамасыз ету мәселесі тұр.
Ол үшін бізде барлық қажетті экономикалық тетіктер, әзірленген стратегиялар, өзара іс-қимылдың егжей-тегжейлі бағдарламалары мен жоспарлары бар. Оларды жүзеге асыру ғана қалады.
Қазақстан Президенті экономикалық ынтымақтастықтың басым бағыттары – транзиттік-көлік секторы, азық-түлік және энергетикалық қауіпсіздік мәселелеріне жеке тоқталды.
Логистикалық өзара байланысты жақсартудағы маңызды табыс ШЫҰ елдерінің тиімді экономикалық және көлік дәліздерін дамыту бойынша Ынтымақтастық тұжырымдамасының қабылдануы болды. Әңгіме «Қытай – Еуропа» бағыты бойынша және Транскаспий халықаралық көлік бағыты бойынша теміржол тасымалы, сондай-ақ Қазақстан мен Қытай шекарасында үшінші теміржол өткелінің құрылысын салу жоспары туралы болып отыр. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
Мен ШЫҰ серіктестерін осыған байланысты ашылып жатқан мүмкіндіктерді пайдалануға шақырамын.
Шығыс Азиядан Парсы шығанағы елдеріне ең қысқа жолды ашатын «Қазақстан-Түркіменстан-Иран» темір жолының әлеуеті зор.
Қазақстан мен Орталық Азия мемлекеттері арасындағы транзиттік-көліктік ынтымақтастық қарқынды дамып келеді.
Біз өңірдегі елдердің өзара байланысын қамтамасыз етуге бағытталған перспективалық жобалардың жүзеге асырылуын құптаймыз. Біз Орталық және Оңтүстік Азия арасындағы көлік бағыттарын кеңейту, Солтүстік-Оңтүстік және Шығыс-Батыс трансеуразиялық дәліздерін дамыту жөніндегі күш-жігерді қолдаймыз. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
Жалпы, біз жаңа мультимодальды көлік дәліздері мен логистикалық орталықтарды құруды және қолданыстағыларын жаңғыртуды жақтаймыз.
Президент азық-түлік және энергетикалық қауіпсіздік мәселелеріне жеке тоқталды. ШЫҰ мемлекеттері әлемдегі ең ірі ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер мен экспорттаушылар болып табылады.
Біз ШЫҰ аймағында да, одан тыс жерлерде де ауыл шаруашылығы өнімдерінің саудасын кеңейтуді ынталандыруымыз керек. Біздің мемлекеттеріміздің халықаралық азық-түлік өндірісі мен жеткізу тізбегінің үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз етуге қатысуы әлемдік азық-түлік нарығындағы тұрақтылықты сақтауға көмектеседі. Сондай-ақ су ресурстарын игеру мен ұтымды пайдалануға көбірек көңіл бөлу қажеттігін атап өтеміз. ШЫҰ-ның Энергетикалық стратегиясын бірлесіп әзірлеу жаһандық және өңірлік энергетикалық теңгерімді қамтамасыз етуге ықпал етеді. Біз жаңартылатын энергия көздерін пайдалану саласындағы ынтымақтастық бағдарламасын қабылдауды уақытылы деп санаймыз. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев
