Бюджет кодексі мәжіліске қайтарылды

Парламент Сенатының депутаттары 2025 жылғы 6 ақпанда палатаның жалпы отырысында Бюджет кодексін екі оқылымда қарады және Мәжіліске қайтарды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Депутат Бекбол Орынбасаров Бюджет кодексін, сондай-ақ оған ілеспе заңды талқылау және оларды екінші оқуға дайындау барысында Сенат депутаттарының ескертулері мен ұсыныстарын ескере отырып, Мәжіліс қабылдаған кодекске мынадай негізгі бағыттар бойынша түзетулер енгізу қажеттігі туындағанын мәлімдеді:

• Мемлекет басшысының Ұлттық қордан бөлінген қаражатты тиімді және ұтымды пайдалану жөніндегі тапсырмасын іске асыру мақсатында, сондай-ақ Ұлттық қордың валюталық активтерін 100 млрд долларға дейін ұлғайту жөніндегі нәтижелерге қол жеткізу үшін кодекстің 115-бабы нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмаған нысаналы трансферттерді Ұлттық қорға міндетті түрде қайтару жөніндегі нормамен толықтырылды.
• Сонымен бірге, Ұлттық қор қаражатының пайдаланылуына бақылауды күшейту үшін кодекстің 63-бабында Ұлттық Қорды басқару жөніндегі Кеңестің Ұлттық қордан бөлінген қаражаттың нысаналы, заңды және тиімді пайдаланылуына мониторинг нәтижелерін қарау жөніндегі норманы енгізу ұсынылды.

"Іс жүзінде Ұлттық қордан кепілдендірілген трансферттің жылдық сомасы ай сайын тең үлестермен тартылады. Бірақ, әдетте, қаржы жылы ішінде оның қажетті сомаға қажеттілігі әр түрлі болады. Осыған байланысты мемлекеттік қазынашылық нақты қажеттіліктерге байланысты кепілді трансферттің ай сайынғы көлемінің әртүрлі сомаларын белгілей алатын норма ұсынылады", – деп түсіндірді сенатор.

Кепілгерлік шарты және оның қолданылу мерзімін регламенттеу шеңберінде республикалық бюджеттен бөлінген қаражаттың қайтарылуын қамтамасыз ету үшін оларды қайтару жөніндегі норманы, сондай-ақ мемлекет кепілгерлігінің қолданылуын тоқтату негізін көздейтін норманы көздеу ұсынылады.

Сонымен қатар, қолданылатын салық жеңілдіктерінің тиімділігін жан-жақты және объективті бағалауды қамтамасыз ету үшін бюджеттік саясат жөніндегі уәкілетті органға салық төлеушілер қолданған салық жеңілдіктерінің көлемі туралы мәліметтерді талдамалық есепті қалыптастыру үшін бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органдарға ұсынуды көздеу ұсынылады.

"Су тасқыны салдарын болдырмау, сондай-ақ су тасқыны жағдайында міндеттерді жедел шешу мақсатында республикалық бюджет шығыстарында су қоймаларын, арналар мен гидротехникалық құрылыстарды дамытуға мемлекеттік кепілдікпен тартылған қарыздар бойынша шығыстарды субсидиялауды көздеу ұсынылады. Бұл ретте Су кодексі шеңберінде уәкілетті органның құзыретін осы бағыттар бойынша жобаларды іске асыру үшін субсидиялау және бюджеттен субсидиялар төлеу қағидаларын әзірлеу және бекіту құқығымен толықтыру ұсынылды", – деп толықтырды.

Республикалық бюджеттің шығыстарына сондай-ақ төтенше жағдайлардың алдын алуға және жоюға, сондай-ақ "азаматтық қорғау туралы" ҚР Заңының ережелерінде көзделген уәкілетті органның құзыретіне сәйкес авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арналған шығыстарды қосу ұсынылды.

Ауылдық аумақтағы жайылымдардың тозуына, шөлейттенуіне және сулануына қарсы күрес мақсатында аудандық және ауылдық бюджеттердің бюджет шығыстарында жайылымдық инфрақұрылым объектілерін дамытуға және реконструкциялауға қаражат көздеу ұсынылады.

"Бюджет кодексі Мемлекеттік ислам бағалы қағазын шығаруды көздейтіндіктен, оны шығару мен айналымның тәртібі мен шарттарын қарастыру ұсынылады", – деп түйіндеді Бекбол Орынбасаров.

Бұған дейін 6 ақпандағы сауда-саттықта теңге долларға қатысты одан әрі нығайғандығы хабарланған болатын.