Қазақстанда қандай мамандықтар сұранысқа ие және қай жерде көп жалақы төлейді

Қазақстанның еңбек нарығында жұмысшыларға сұраныс артып, ал ұсыныс азайды. Бұл туралы Enbek.kz Электронды еңбек биржасының деректері куә, деп хабарлайды Zakon.kz.

2025 жылғы тамыз айында ЭБТ-да 239,8 мың бос жұмыс орны орналастырылып, ал жұмыс іздеушілер 138,5 мың түйіндеме жариялаған. Алдыңғы аймен салыстырғанда бос орындар саны 128,9%-ға (+135 мың) артса, түйіндемелер саны 6,3%-ға (-9,3 мың) азайды.

Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше, бос жұмыс орындарының басым бөлігі мына салаларға тиесілі:

• білім беру (120,7 мың)
• ақпарат және байланыс (17,4 мың)
• әртүрлі қызмет көрсету (17,1 мың)
• өңдеу өнеркәсібі (15 мың).

"Бұл төрт бағыт тамыздағы жалпы сұраныстың 70%-дан астамын құрады. Әсіресе білім беру саласындағы әр бесінші бос жұмыс орны (18,5%) Астана мен Алматы қалаларында орналастырылды", – деді министрлікте.

Сұраныстың құрылымы жоғары білікті кадрларға қарай ығысты – олардың үлесі 124,1 мың бос орын немесе 52%-ды құрады. Оның ішінде екіден үш бөлігі (81,6 мың) білім беру және тәрбие саласының мамандарына тиесілі болды. Орта білікті мамандарға сұраныс – 31% (75,2 мың), біліктілігі жоқтарға – 17% (40,4 мың).

Вакансиялардың ең көп өсімі Алматы облысында – +387,5% (20,3 мыңға дейін), Жамбыл облысында – +377,4% (15,9 мыңға дейін), Батыс Қазақстан облысында – +242,4% (12,3 мыңға дейін), Ақтөбе облысында – +198,4% (14,1 мыңға дейін) және Жетісу облысында – +182,7% (5,8 мыңға дейін) тіркелді.

Түйіндемелердің жалпы саны азайғанына қарамастан, көптеген өңірлерде жұмыс іздеушілердің белсенділігі артқан. Ең үлкен өсім Алматы облысында (+31,4%, 9,7 мыңға дейін), Алматы қаласында (+30,4%, 11 мыңға дейін) және Түркістан облысында (+17%, 18 мыңға дейін) байқалды. Ал кейбір өңірлерде керісінше төмендеген: Шымкент қаласы (-50,2%, 9,7 мыңға дейін), Солтүстік Қазақстан облысы (-18,4%, 2,3 мыңға дейін) және Қарағанды облысы (-16,4%, 5,6 мыңға дейін).

Ең көп сұранысқа ие мамандықтар:

• PR-менеджерлер (16,3 мың бос орын)
• математика пәнінің мұғалімдері (7,6 мың)
• тәрбиешілер (6,1 мың).

Орта білікті мамандар арасынан:

• тәрбиеші көмекшілері (4,4 мың)
• күзетшілер (2,7 мың)
• автокөлік жүргізушілері (2,6 мың).

Ең жоғары жалақы ұсынылған бос орындар:

• тау-кен өнеркәсібіндегі цех бастығы (~843,8 мың тг)
• энергомен қамтамасыз ету қызметі бастығының орынбасары (~733 мың тг)
• IT саласындағы бағдарламалар бас редакторы (~718 мың тг).

Ал үміткерлердің жалақы күтімі бойынша көшбасшылар:

• техникалық директор (орташа 1,2 млн тг)
• ұшқыш (~1,2 млн тг)
• коммерциялық директор (~1,1 млн тг).

"Осылайша, 2025 жылдың тамыз айында ЭБТ-да жоғары білікті еңбекке сұраныс артып, түйіндемелер саны аздап қысқарды. Сұраныстың өсуіне жаңа оқу жылы қарсаңындағы білім беру саласындағы маусымдық фактор әсер етті. Бұл әсіресе мұғалімдерге (соның ішінде бастауыш сыныптарға), тәрбиешілер мен тәрбиеші көмекшілеріне арналған бос орындардың көптеп жариялануынан көрінді", – деп қорытындылады министрлік.

11 қыркүйек 2025 жылы қазақстандықтарға Skills Enbek кәсіби оқыту платформасы еске салынды. Бұл жерде кейбір сұранысқа ие мамандықтарды тегін оқуға болады. Жыл басынан бері 297,4 мың азамат, оның ішінде шамамен 47,5 мың жұмыссыз, онлайн-курстарды аяқтап, сертификат алды.