Бір жыл ішінде қолма-қол ақшасыз транзакциялар саны (2023 жылғы желтоқсан 2024 жылғы желтоқсанға дейін) 12,2%-ға өсіп, 2025 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша ҚР Ұлттық банкінің деректеріне сәйкес 1,16 млрд операцияға жетті. Қолма-қол ақшасыз операциялар көлемі 19,7%-ға өсіп, 17,4 трлн теңгеге жетті. Бұл ретте, 2024 жылдың қаңтар-желтоқсан айлары аралығында өсім 7 трлн теңгеден асты.
Сурет: Zakon.kz
Әдеттегідей, негізінен, Қазақстанда қолма-қол ақшасыз операциялар интернет/мобильді банкинг арқылы жүзеге асырылды. 2023 жылы олардың үлесі операциялардың жалпы санының 81,9%-ын және қолма-қол ақшасыз төлемдер мен ақша аударымдарының жалпы көлемінің 90,8%-ын құрады, 2024 жылғы желтоқсанда ол тиісінше 81%-ға және 90,5%-ға дейін аздап төмендеді.
POS-терминалдардың үлесі бір жыл ішінде саны бойынша 18%-дан 19%-ға дейін және қолма-қол ақшасыз төлемдер мен ақша аударымдарының көлемі бойынша 8,9%-дан 9,2%-ға дейін өсті.
Қолма-қол ақшаны пайдалану
Айта кетейік, 2024 жылдың желтоқсанында қазақстандықтар бір жыл бұрынғыға қарағанда қолма-қол ақша алу ықтималдығы аз болды. Мәселен, төлем карточкаларын ұстаушылар 2,5 трлн теңге сомасына қолма-қол ақша алу бойынша 20,8 млн операция жүргізді. Осылайша, қолма-қол ақшаны алу операцияларының саны 2023 жылдың желтоқсанымен салыстырғанда 2,6%-ға (21,3 миллионнан) азайды. Алайда, операциялар көлемі 9,8%-ға өсті (2,3 трлн теңгеден). Айтпақшы, 2024 жылдың қаңтарында алып тастау көлемі алдыңғы аймен салыстырғанда күрт төмендеді және тамызға дейін оның мөлшері біртіндеп өсті.
Сурет: Zakon.kz
Негізінен қолма-қол ақша беру операциялары банкоматтар арқылы жүзеге асырылады, олар шешудің 98%-дан астамын құрайды.
Жалпы, бір жыл ішінде қазақстандық эмитенттердің төлем карточкаларын пайдалана отырып жасалған транзакциялар көлемі 18,4%-ға өсіп, 19,9 трлн теңгені құрады, олардың саны 13,2%-ға 1,2 млрд транзакцияға дейін өсті. Айналыстағы төлем карточкаларының саны да 2025 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Ұлттық банктің деректеріне сәйкес 9,26%-ға 81,4 млн бірлікке дейін өсті.
Бұған дейін, бүгін доллар шамамен төрт теңгеге арзандағаны хабарланған болатын.