Инсульт сырқаттанушылық, өлім және мүгедектік бойынша әлемдегі жетекші орындардың бірін алады. Қазақстан үшін проблеманың ауқымын асыра бағалау қиын: жыл сайын 40 мыңнан астам адам инсульт алады, ал 2023 жылы бұл көрсеткіш 45 мыңға дейін өсті.
Инсультті бастан өткергендердің жартысынан көбі мүгедек болып қалады және олардың барлығы дерлік көмекке мұқтаж. Инсульт қаупін азайту үшін халық қауіп факторларын, сондай-ақ профилактиканың әдістерін білуі және түсінуі керек.
Инсульттің негізгі себептері жоғары қан қысымы, қант диабеті, жоғары холестерин, төмен физикалық белсенділік, семіздік, темекі шегу, жыпылық аритимия және басқа аурулар болып табылады.
Инсульттің алғашқы белгілерін тану және "терапиялық терезе" деп аталатын жерде нақты медициналық көмек — симптомдар басталғаннан кейінгі алғашқы 4,5 сағатта барынша тиімді екенін есте ұстаған жөн.
"FAST суперқаһармандары"халықаралық білім беру бағдарламасы инсульттің алғашқы белгілерін тануға және жедел жәрдем шақыруға үйретеді.
1) Face — бір жағына салбырап немесе қисайып кететін бет (жансыздану). Адам күле алмайды.
2) Arms — бір қолдың әлсіздігі (бұлшықет әлсіздігінің пайда болуы), қол жансызданып, салбырап қалады.
3) Speach — сөйлеудің бұзылуы, дауыс тембрінің өзгеруі, адам фразаны нақты айта алмайды.
4) Time — егер бұл белгілер болса, жедел жәрдем шақыру керек, — деп түсіндірді "FAST суперқаһармандары" жобасының үйлестірушісі негізгі компоненттерді.
Инсульттің алдын алуға болатынын есте ұстаған жөн, үнемі медициналық тексеруден өту, салауатты өмір салтын ұстану, дұрыс тамақтану әдеттерін қалыптастыру және күнделікті физикалық белсенділікті ұмытпау қажет.
