Сенат қылмыстық заңнамаға түзетулерді мақұлдады: жазаның жаңа түрлері пайда болады
Фото: Zakon.kz/Максим Золотухин
Сенатор Марат Қожаев мәлім еткендей, сотқа дейінгі тергеп-тексерудің бірыңғай тізіліміне құқық қорғау органының уәкілетті бөлімшесі немесе арнайы мемлекеттік орган маманының залалдың расталмаған белгілері бар қорытындысы бойынша түскен арыздар мен хабарламаларды шаруашылық жүргізуші субъекті алған елеулі залал немесе заңсыз кіріс, олардың болуы қылмыстық құқық бұзушылықтың міндетті белгісі болып табылса, сондай-ақ салықтық немесе азаматтық дау туындаған жағдайларда тіркеуге тыйым салу ұсынылып отыр.
"Қылмыстық процестің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін сараптама тағайындау кезінде адвокаттардың сараптама объектілері туралы ақпаратпен танысу құқығын нақтылау және адвокаттарға сотқа айыптау қорытындысына қарсы құжат – қорғау актісін ұсыну құқығын беру қарастырылуда", – деді Марат Қожаев.
Қылмыстық процесті оңтайландыру және бюрократиясыздандыру мақсатында мыналар көзделген:
- қылмыстық істі әдепкі бойынша электронды форматта, мұндай шешімге шағым жасау мүмкіндігімен жүргізу;
- жеке ұйғарым шығармай, айыпталушыны прокурордың қаулысымен сотқа тарту;
- қашықтан қарсыласу мүмкіндігін енгізу;
- Интернет арқылы жасалған қылмыстар бойынша – жәбірленушінің орналасқан жері бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеруді жүргізу мүмкіндігін енгізу.
Қылмыстық кодексте өзгертулердің ауқымды блогы қарастырылған. Олар жеке адамға қарсы ауыр және аса ауыр қылмыстар үшін жауапкершілікті арттыруға бағытталған. Өмір бойына бас бостандығынан айыру қолданылмайтын тұлғалардың санаттары кеңейтілді. Егер баптың санкциясында өмір бойына бас бостандығынан айырудан басқа жаза түрі көзделмесе, онда 18 жасқа дейінгі қылмыс жасаған адамдар 15 жылдан 20 жылға дейінгі мерзімге, ал әйелдер мен бірінші немесе екінші топтағы мүгедектер 20 жылдан 225 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыруға сотталады.
Сондай-ақ еріксіз некеге тұру, тамшылату, аңду және әуе кемелерін басқаруға кедергі келтіргені үшін қылмыстық жауапкершілік енгізілуде. Әуе компаниясының ұшқыштарын лазерлік құрылғылармен соқыр ету соңғы кезде жиілеп кетті.
Сонымен қатар, коллекторлық агенттіктердің қызметкерлері, егер олардың іс-әрекеттері елеулі зиян келтірсе, өкілеттіктерін асыра пайдаланғаны (шектенгені) үшін қылмыстық жауапкершілік белгіленеді. Сонымен қатар, мүгедек баланы тәрбиелеп отырған тұлғалардың шартты түрде мерзімінен бұрын босатуы мүмкін адамдардың тізімі толықтырылды.
Сонымен қатар, түтінсіз темекі бұйымдары мен сейфтерді өткізу немесе тарату мақсатында сақтау, жөнелту және тасымалдау үшін қылмыстық жауапкершілік белгіленеді.